«Կարնեգի Եվրոպա» հիմնադրամի ավագ գիտաշխատող, Հարավային Կովկասի հարցերի փորձագետ Թոմաս դե Վաալը չի փոխել իր այն կարծիքը, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի ժողովուրդները պատրաստ չեն փոխզիջումների Լեռնային Ղարաբաղի հարցում:
Երևանում մարտի 15-ին կայացած «Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղության հեռանկարները. տեղական և միջազգային տեսանկյուններ» խորագրով միջազգային գիտաժողովի շրջանակներում՝ լրագրողների հետ ճեպազրույցի ժամանակ նա նշեց հետևյալը. «Դժբախտաբար, երկու երկրների հասարակություններն այսօր ավելի դեմ են փոխզիջումներին: Կարծում եմ՝ 2016 թ. ապրիլյան կռիվները հեռացրեցին մեզ խաղաղությունից երկար ժամանակով: Վախի և անկայունության մակարդակը տարածաշրջանում բարձրացավ: Ղարաբաղի հայերը վախենում էին ոչնչացվելուց, և այդ վախը վերադարձավ նրանց 2016 թ. ապրիլին, ուստի այսօր նրանք ավելի արմատական վերաբերմունք ունեն փոխզիջումներին: Ցավոք սրտի, այսպիսին է այսօր իրավիճակը: Կարծում եմ, որ տեսականորեն հայերն ու ադրբեջանցիները կարող են ապագայում ապրել միասին: Մասնավոր զրույցների ժամանակ նրանք ասում են, թե հասկանում են, որ իրենք ապրում են միասին քարտեզի վրա, ուստի կարող են միասին ապրել ապագայում: Խնդիրն այն է, թե ինչպես կարելի է դուրս գալ զանգվածային անկայունության, հակամարտության և վախի այս մեծ թակարդից, որի մեջ ընկել ենք: Շատ դժվար է ասել»:
Փորձագետը խոսեց նաև հակամարտող երկու երկրներում՝ Հայաստանում և Ադրբեջանում տեղի ունեցած ներքաղաքական փոփոխությունների և դրանց ազդեցության մասին: Թոմաս դե Վաալի կարծիքով՝ իշխանությունների անփոփոխ լինելն առողջ երևույթ չէ:
«Այո, ճիշտ է, որ և՛ Հայաստանը, և՛ Ադրբեջանը փոխել են իրենց սահմանադրությունը այնպես, որը թույլ է տալիս գործող ղեկավարին պահպանել իշխանությունը: Չեմ կարծում, թե որևէ երկրի համար առողջ մոտեցում է հավերժ ունենալ մեկ առաջնորդ: Ճիշտ կլինի, եթե ղեկավարությունը ժամանակ առ ժամանակ փոխվի: Եթե խոսում ենք ղարաբաղյան հակամարտության մասին, ապա ղեկավարների չփոխվելն ունի դրական կողմ, քանի որ երկու երկրների առաջնորդները լավ գիտեն իրար, հասկանում են մեկը մյուսին, նրանք ունեն գիտելիքներ, ուստի չենք սպասի անսպասելի վտանգներ մեզ հայտնի երկու առաջնորդներից: Այո, նրանք չեն կարում հասնել հիմնախնդրի խաղաղ լուծման, բայց տվյալ պահին լավագույնը, որ կարող ենք հուսալ, հակամարտության կառավարումն է, որպեսզի կանխվի զանգվածային բախումների վերսկսումը», – նշեց «Կարնեգի Եվրոպա» հիմնադրամի փորձագետը:
