Մարտի 14-15-ին Բաքվում սպասվում է Իրանի, Թուրքիայի, Ադրբեջանի և Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարների հանդիպում: Առայժմ հայտնի է միայն հանդիպման հավանականության մասին, թե ինչ օրակարգով են հանդիպելու նախարարները՝ դեռևս հստակ մանրամասներ չկան: Սակայն հանդիպման փաստն ինքնին բավականին հետաքրքիր է:
Հայաստանը դուրս է մնում այդ ամենից միանգամայն հասկանալի պատճառներով, և այստեղ նաև հստակ է, որ մեծ հաշվով Երևանի մասնակցությունն այդօրինակ ֆորմատներին արգելափակվում է Թուրքիայի և Ադրբեջանի նախաձեռնությամբ, որոնք առաջադրում են բոլորիս հայտնի պայմանները ղարաբաղյան խնդրում: Հայաստանի համար դրանք բացարձակապես ընդունելի չեն, և իհարկե անընդունելի է, որպեսզի Երևանն այդ գնով փորձի, այսպես ասած, ճեղքել թուրք-ադրբեջանական բլոկադան, որն ունի թե՛ տնտեսական, թե՛ քաղաքական-դիվանագիտական բնույթ:
Այս տեսանկյունից, սակայն, նմանօրինակ ֆորմատները, որ ձևավորվում են առանց Հայաստանի՝ երկարաժամկետ, թե կարճաժամկետ, Հայաստանից ուշադիր և մանրամասն դիտարկման պետք է արժանանան, սակայն ամենևին ոչ խուճապի և իրարանցման, ապոկալիպտիկ եզրահանգումների: Սովորաբար, իհարկե, Հայաստանում լինում են այդօրինակ արձագանքներ, որոնք ամեն այդպիսի առիթով աղմկում են Հայաստանի դատապարտվածության և մեկուսացվածության մասին: Իրականում, սակայն, խնդիրը այլ տեղ է՝ Հայաստանը մեկուսացված և դատապարտված է, այլ հարց է, որ Հայաստանն էլ իր հերթին պետք է փորձի ջանքեր գործադրել իր, այսպես ասած, ֆորմատները նախաձեռնելու, զարգացնելու համար:
Այդ իմաստով, օրինակ, հետաքրքիր է, թե արդյոք Երևանը փորձո՞ւմ է կազմակերպել այդպիսի հանդիպումներ եռակողմ ֆորմատով՝ Իրան-Հայաստան-Վրաստան, կամ թեկուզ քառակողմ՝ եթե հնարավոր լինի հանդիպման բերել վրացական և ռուսական կողմերին: Բոլոր դեպքերում խնդիրը անշուշտ ջանքերն են, աշխատանքը:
Սերժ Սարգսյանն օրերս հայտարարեց հայ-թուրքական արձանագրությունները չեղարկելու մասին: Դա միանգամայն ռացիոնալ, իսկ գուցե նույնիսկ ուշացած քայլ էր: Միևնույն ժամանակ հստակ է, որ ֆուտբոլային դիվանագիտությունը, իր բոլոր ռիսկերով հանդերձ, Հայաստանի արտաքին քաղաքական բացառիկ նախաձեռնությունն էր, որը, սակայն, կարծես թե այդ իմաստով մնաց եզակի օրինակ: Եվ այժմ, երբ հայտարարվել է այդ նախաձեռնության ավարտի մասին, այն էլ խոշոր հաշվով ոչ լիարժեք արդյունավետությամբ ավարտի մասին, անհրաժեշտ է հասկանալ, թե հայկական արտաքին քաղաքականությունը ռեգիոնալ և աշխարհաքաղաքական նշանակության էլ ինչ նախաձեռնություններ ունի իր ամբարում:
Համենայնդեպս, այդ իմաստով կա թափուր տեղ, և լավ կլինի, ու գուցե ոչ միայն լավ, այլև անհրաժեշտ կլինի, որ այդ թափուր տեղը լրացնի հենց Հայաստանը, ոչ թե որևէ այլ սուբյեկտ:
