«Ելք» խմբակցության անդամ Էդմոն Մարուքյանը Ֆեյսբուքի իր էջում անդրադարձել է խորհրդարանական երեկվա լսումներին: «Փետրվարի 23-ին ԵԼՔ դաշինքը Հայաստանի խորհրդարանում անցկացրեց պատմական լսումներ, որի մասին դեռ երկար է խոսվելու: Տարիներ առաջ, որևէ մեկի մտքի ծայրով անգամ չէր կարող անցնել, որ Հայաստանի պառլամենտում, հնարավոր է անցկացնել մարտի 1-ի մասին այսպիսի խորհրդարանական լսումներ: Մենք ոչ միայն կոտրեցինք այդ կարծրատիպը, այլև պետության թիվ 1 ամբիոնից հնչեցրինք ճշմարտություններ, որոնք շատ երկար ժամանակ միայն շշուկներով կարող էին լսվել ԱԺ միջանցքներում»,-մասնավորապես գրել է Մարուքյանը:
Խորհրդարանական ընդդիմության լավատեսությունը, սակայն, չեն կիսում այլ ուժեր, որոնք տարիներ շարունակ, ըստ էության, «մենաշնորհել» են Մարտի 1-ի թեման` առարկայական հարթության վրա, չհասնելով մեղավորների կամ հանցագործների պատասխանատվությանը:
ՀԱԿ փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանը վստահ է, որ լսումները ոչ մի արդյունքի բերել չեն կարող: «Շար¬ժը կարող է լինել միայն ժողովրդի ճնշմամբ: Այլ կերպ պատմության մեջ դեպք չկա, որ իշխանությանը կարողանաս ինչ-որ բան պարտադրել, եթե չկա ժողովրդի ճնշումը: Դրա համար մենք կարևորում ենք մարտի 1-ի երթը»,-ասել է Զուրաբյանը` հավելելով, թե ամեն ինչ բացահայտված է` մնում է ապացույցներին տեր կանգնելը:
Իհարկե, ՀԱԿ փոխնախագահը գործնականում ճիշտ է, որովհետև քաղաքական հարթության վրա Մարտի 1-ն իրապես բացահայտված է` նոր ասելիք գրեթե չկա, մնում է երկրում ստեղծել համապատասխան մթնոլորտ` կոնկրետ մարդկանց իրավական պատասխանատվությունը արձանագրելու նպատակով:
«Ելքի» լսումները գուցե իսկապես երկրում քաղաքական նոր իրավիճակ չեն ստեղծում. այստեղ Զուրաբյանի հետ վիճելու առանձնապես թեմա չկա: Սակայն ավելի աննշան է լինելու ՀԱԿ-ի՝ մարտի 1-ի վստահաբար սակավամարդ երթի քաղաքական էֆեկտը: Լսումները կամ երթը Մարտի 1-ի գործին կարող են նպաստել, եթե, այսպես կոչված, սեզոնային բնույթ չկրեն, այլ խոսքով` քաղաքական ուժերը թեման իրենց օրակարգում պահեն մշտապես` տարին մեկ անգամ ինֆորմացիոն առիթներ ստեղծելու, ըստ էության` «գոլորշի բաց թողելու» փոխարեն:
Հետամուտ լինել Մարտի 1-ի լիարժեք բացահայտմանը` նշանակում է պայքարել երկրում քաղաքական նոր իրավիճակ ստեղծելու, այնպիսի համատեքստի ձևավորման համար, որն ազդեցություն կունենա երկրի թե արտաքին և թե ներքին քաղաքականության վրա: Մարտի 1-ի ոճրագործությունը երկրում հաստատել է որոշակի ստատուս-քվո` արտաքին քաղաքականության, ներքին հարաբերությունների որոշակի համակարգով:
Մինչև 2011թ-ը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի համաժողովրդական շարժումը այդ ստատուս-քվոն փոխելու հնարավորություններ, ռեսուրսներ ուներ սակայն հետո դրանք մսխեց ինքնանպատակ երկխոսությունների, «բուրժուա-դեմոկրատական հեղափոխությունների», ռուսական չմոտիվացված օրիենտացիաների հորձանուտում: Հիմա արմատապես այլ իրավիճակ է ու տեսանելի չեն քաղաքական վիճակն արմատապես փոխելու քաղաքական ուժերը և նրանց առաջարկած լուծումները:
Մարտի 1-ի հարցով իշխանությունը ստատուս-քվոն փոխելու ցանկություն չունի, որովհետև դա կարող է հանգեցնել դիսբալանսի համակարգի ներսում: Ընդդիմությունը չունի ստատուս-քվոն փոխելու ռեսուրս, որովհետև Մարտի 1-ն ընդամենը հետևանք է ու դրա մեղավորներին պատասխանատվության կանչելու համար երկրում անհրաժեշտ է արմատապես փոխել իրավիճակը, որպեսզի հաստատվի նոր իշխանություն կամ առնվազն` գործող իշխանությունը դառնա ոճրագործության բացահայտման շահառու: Երկրում չկա ընդդիմադիր քաղաքական օրակարգ, ընդհանուր համատեքստից կտրված լսումներն ու երթերը մի քանի օրից կմոռացվեն` քաղաքական առումով «անտեր» թողնելով Մարտի 1-ը:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի
