Համազգային շարժումը, Երրորդ հանրապետության ծնունդն անհրաժեշտություն դարձրեցին Հայաստանի զինված ուժերի ստեղծումը: Հայաստանի նորաստեղծ բանակի միջուկը երկրապսհությունն էր: Սակայն երկրի քաղաքական ղեկավարությունը գիտակցում էր, որ ժամանակակից, մարտունակ բանակ ունենալու համար երկրապահների անձնվիրությունն ու նվիրումը պետք է փոխլրացվի կադրային սպաների մասնագիտական հմտություններով: Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ու Վազգեն Սարգսյանը քաղաքական համարձակ որոշում են կայացնում` Հայաստան հրավիրել սովետական(ռուսական բանակի) հայազգի բարձրաստիճան սպաներին: Հայաստանի քաղաքական ղեկավարության ջանքերը պսակվում են հաջողությամբ և շատ շուտով հայոց բանակը համալրվում է փառապանծ ուղի անցած սպաներով:
Առաջիններից մեկը Հայաստան վերադարձավ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը, ով մինչև հիմա էլ ակնածանքով է խոսում հերոսական 90-ականների, իր ու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Վազգեն Սարգսյանի միջև տեղի ունեցած զրույցների, աշխատանքային քննարկումների մասին: Տեր-Գրիգորյանցը Հայաստանի բանակի փաստացի հրամանատարությունը ստանձնել է 1992-ին` 56 տարեկան հասակում: Սովետական բանակում գեներալ-լեյտենանտի վերջին կարգավիճակը եղել է Ցամաքային Զորքերի Գլխավոր Շտաբի պետի պաշտոնը:
Ռազմական գործում, ռազմավարական պլանավորման հարցերում Նորատ Տեր-Գրիգորյանցն ամենայն աջակցություն է ցուցաբերում պաշտպանության նախարար Վազգեն Սարգսյանին, միաժամանակ ստանձնում է պաշտպանության առաջին փոխնախարարի պաշտոնը։ 1993 թ-ին, Տեր-Գրիգորյանցը կարճ ժամանակով ստանձնում է պաշտպանության նախարարի պաշտոնը։ Մեծ է Տեր-Գրիգորյանցի լուման Հայաստանի Զինված ուժերի կայացման և Հայաստանի ռազմական դոկտրինայի մշակման գործում։
Գեներալ Գուրգեն Դալիբալթայանը 1980-1987 թթ-ին եղել է Հյուսիսկովկասյան ռազմական օկրուգի զորքերի հրամանատարի տեղակալ մարտական պատրաստության գծով: Նա Հայաստանի զինված ուժեր է եկել պահեստազորից, պատկառելի տարիքում` 65 տարեկան հասակում: 1991-ին Դալիբալթայանը նշանակվել է ՀՀ Նախարարների խորհրդին առընթեր Հայաստանի Պաշտպանության կոմիտեի շտաբի պետ, 1991-1992 թթ-ին զբաղեցրել է ՀՀ Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ- պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալի պաշտոնը: 1993-2007 թթ-ին գեներալը դարձյալ ծառայել է Հայաստանի բանակին` լինելով քաղաքացիական պաշտոնում. Դալիբալթայանը ՀՀ նախագահի խորհրդական- Գլխավոր ռազմական տեսուչ էր։
Իր կյանքի վերջին տարիները Գուրգեն Դալիբալթայանն անցկացրեց բանակում` իր խորհուրդներով օգնելով պաշտպանության նախարարին: 1996-ին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը Գուրգեն Դալիբալթայանին շնորհել է գեներալ-գնդապետի կոչում: Փառապանծ գեներալն իր մահկանացուն կնքել է 2015-ին: Խորհրդային բանակի սպա Արկադի Տեր-Թադևոսյանը ծառայել է Աֆղանստանում, Գերմանիայում, Չեխոսլովակիայում, Բելառուսում։ 1988 թվականից միացել է Արցախի ազատագրման պայքարին և ակտիվ մասնակցություն է ունեցել կամավորականների զինվորական մարզման գործում։ 1990 թվականին դարձել է «Սասունցի Դավիթ» կամավորական ջոկատի անդամ։
Կոմանդոսը ավելի պրակտիկ մասնակցություն է ունեցել արցախյան պատերազմին` լինելով առաջնագծում: 1991-ին Արկադի Տեր-Թադևոսյանը ղեկավարում էր Արցախի ինքնապաշտպանության ուժերը: Նա մեծ դերակատարություն է ունեցել Հադրութի շրջանի Տող գյուղի և Շուշիի ազատագրման օպերացիաներին: Հայաստանի բանակը կադրային սպաների և երկրապահ հրամանատարների ներդաշնակություն է` մեր պետության արժանապատվության խորհրդանիշը, հասարակության անվտանգության երաշխիքը:
