Հունվարի 22-26-ը Ստրասբուրգում կանցկացվի Եվրոպայի խորհրդի Խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԽՎՎ) ձմեռային նստաշրջանը, որի ընթացքում՝ հունվարի 24-ին, ելույթ կունենա նաև Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը: Այցի և նախատեսված ելույթի մասին շատ մանրամասներ առայժմ հայտնի չեն, բայց անկասկած է, որ սա ինքնին շատ հետաքրքիր և կարևոր իրադարձությունը, որը հնարավորություն կտա ակտիվացնել հայկական դիվանագիտությունը Եվրոպայի ամենաազդեցիկ քաղաքական ամբիոններից մեկում: Փորձագետներին, իհարկե, մնում է միայն ենթադրել, թե ինչ շեշտադրումներ և ուղերձներ կլինեն սպասվող ելույթում:
Ընդունված պրակտիկա
ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախկին նախագահ, միջազգային հարաբերությունների փորձագետ Հովհաննես Իգիթյանն ասում է, որ ընդունված պրակտիկա է, երբ երկրների ղեկավարները ելույթ են ունենում ԵԽԽՎ-ում: Ավելին, «ներքին կարգով» ընդունված է այն սկզբունքը, որ ԵԽԽՎ-ում հրավիրում են ելույթ ունենալ հատկապես այն երկրների ղեկավարներին, որոնք այս կամ այն բնույթի՝ երկար ժամանակ չլուծված խնդիրներ ունեն:
Փորձագետն «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում նշեց, որ ԵԽԽՎ-ն մի ամբիոն է, որի միջոցով կարելի է բարձրացնել մեր երկրի միջազգային հեղինակությունը և միաժամանակ ցույց տալ, որ Հայաստանը ևս եվրոպական ընտանիքի անդամ է: Սերժ Սարգսյանի ստրասբուրգյան ելույթը կարևոր է նաև այն պատճառով, որ տեղի կունենա մի շրջանում, երբ սկսվել է Հայաստանի և Եվրամիության միջև ստորագրված Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի վավերացման գործընթացը ԵՄ անդամ երկրներում:
«Պետք է հաշվի առնենք, որ ԵԽԽՎ-ում նստած են Եվրոպական խորհրդարանի հանգուցային, ակտիվ ներկայացուցիչները: Պարզ է, որ պետք է հաշվի առնենք նաև այն հանգամանքը, որ ԵԽԽՎ-ում է Ադրբեջանի պատվիրակությունը, որն անընդհատ, նաև իր բարեկամ երկրների միջոցով, բարձրացնում է իրեն հուզող հարցերը՝ խեղաթյուրված կերպով ներկայացնելով Լեռնային Ղարաբաղի հարցը»,- մեկնաբանեց փորձագետը:
Հովհաննես Իգիթյանը հույս ունի և համոզված է, որ Սերժ Սարգսյանի խորհրդականները ոչ թե Սոչիից են, այլ լուրջ խորհրդականներ են, որոնք հաշվի կառնեն այս նստաշրջանի ընդհանուր օրակարգը, Եվրոպային հուզող հարցերը և պատրաստ կլինեն հնարավոր բոլոր զարգացումներին:
«Օրինակ, այդ նույն Ադրբեջանի պատվիրակության ներկայացուցիչներն ունեն երկու զեկույց: Խցկվում են բոլոր թեմաների մեջ և ներկայացնում են իրենց երկրի «փորձը», օրինակ, երեխաների պաշտպանության հարցում և այլն: Պետք է հաշվի առնենք, թե ինչ խնդիրներ կան Եվրոպայում և ցույց տանք, որ Հայաստանն էլ մաս է կազմում այս խնդիրների լուծմանը՝ սկսած միգրացիայից, մինչև քսենոֆոբիա և սոցիալ-տնտեսական հարցեր: Սա մի ամբիոն է, որտեղ կարելի է բարձրացնել մեր միջազգային համբավը՝ ցույց տալով մեր մասնակցությունն այս խնդիրներին, կամ եվրոպական ընտանիքին մեր պատկանելը»:
Մեկնաբանում են պատգամավորները
«Առաջին լրատվական»-ի խնդրանքով հարցին անդրադարձավ նաև ԱԺ եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ԵԽԽՎ-ում Հայաստանի պատվիրակության անդամ, «Ծառուկյան» խմբակցության ներկայացուցիչ Նաիրա Զահրաբյանը՝ ասելով, թե չի կարող գուշակություններ անել, թե ինչի մասին ելույթ կունենա նախագահը, և ավելի ճիշտ կլինի, որ այդ հարցին պատասխանեն Հանրապետական կուսակցության ներկայացուցիչները: Բայց նաև ավելացրեց. «Կարող եմ ընդամենը ենթադրել, որ ելույթում, իհարկե, անպայմանորեն կշոշափվի նոյեմբերին ստորագրված Հայաստան-Եվրամիություն Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը: Կարծում եմ՝ կխոսի Եվրոպայում անվտանգության և խաղաղության մասին, բայց ինչ շեշտադրումներ կանի՝ չեմ կարող ասել»:
ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի անդամ, հանրապետական պատգամավոր Շիրակ Թորոսյանը ևս դժվարացավ պատասխանել հարցին՝ ասելով, որ ավելի ճիշտ կլինի մեկնաբանություններ անել նախագահի ելույթից հետո:
«Նախագահը միշտ դիտարկում է երկրի արտաքին քաղաքականության առաջնահերթությունները և ըստ այդմ հանդես է գալիս՝ պաշտպանելով մեր երկրի արտաքին քաղաքական շահերը, բայց այս դեպքում ես կդժվարանամ ասել, թե նախագահի շեշտադրումներն ինչ ուղղությամբ կլինեն: Իհարկե, ենթադրելի է անդրադարձը, բնականաբար, Արցախյան հակամարտությանը, Եվրամիության հետ ստորագրված համաձայնագրի կենսագործման հեռանկարներին»,- մեզ հետ զրույցում նշեց ԱԺ մեծամասնության ներկայացուցիչը:
Ի՞նչ է խոսելու Մակրոնի հետ
Հովհաննես Իգիթյանը շատ կարևոր է համարում նաև նախքան Ստրասբուրգ մեկնելը՝ Փարիզում Հայաստանի և Ֆրանսիայի նախագահների հնարավոր հանդիպումը: Մեր զրուցակցի գնահատմամբ՝ հնարավոր և հավանական այս հանդիպումը կարևոր նշանակություն ունի թե՛ հայ-ֆրանսիական երկկողմ հարաբերությունների և թե՛ Հայաստանի ու Եվրոպական միության միջև վերջերս ստորագրված նոր համաձայնագրի կենսագործման համար՝ նկատի ունենալով Ֆրանսիայի առաջատար դիրքերը Եվրոպայում: Թեև Իգիթյանը կարծում է, որ ցանկալի կլիներ, եթե Ֆրանսիայի նախագահի հետ հանդիպումը լիներ ավելի նպատակային, ոչ թե «առիթից օգտվելով»:
«Որքան տեղյակ եմ՝ Սերժ Սարգսյանը Փարիզում նաև պետք է հանդիպի Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնին: Այս հանդիպումը կարևոր է մի քանի հանգամանքներով: Նախ, միշտ պետք է հիշենք, որ Ֆրանսիան մեր բարեկամ երկիրն է Եվրոպայում, մեր խնդիրները հասկացող երկիր է, ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորմամբ զբաղվող Մինսկի խմբի համանախագահ երկիր է: Նաև աջակցում է Հայաստանին Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման և դատապարտման հարցում: Նաև համոզված եմ, որ կքննարկվի այս տարվա հոկտեմբերին Հայաստանում կայանալիք կարևոր մի իրադարձություն՝ Ֆրանկոֆոնիայի գագաթնաժողովը: Այստեղ Հայաստանը պետք է, այսպես ասած, ընդունող և նախագահող կողմ լինի: Իհարկե, ցանկացած բարձր մակարդակի հանդիպում եվրոպական ղեկավարների հետ շատ կարևոր է: Ցավալի է, որ վերջերս փոքր-ինչ նվազել է այդպիսի հանդիպումների թիվը՝ հատկապես կառավարական մակարդակով: Չգիտես՝ ինչու Հայաստանի վարչապետը՝ Կարեն Կարապետյանը, կարծում է, որ իր հիմնական գործունեությունը պետք է ուղղված լինի Եվրասիական տնտեսական միության անդամ երկրների հետ աշխատանքին, չնայած որ մեր առևտրաշրջանառությունը և մեր խնդիրների լուծումն ավելի շատ կապված է Եվրամիության հետ: Չեմ կարծում, որ ընդամենը մեկ այցելությամբ Սերժ Սարգսյանը կկարողանա փակել այդ բացը, բայց բոլոր դեպքերում դա շատ կարևոր է: Չեմ ուզում ասել, թե սա ի միջի այլոց հանդիպում է, որովհետև Սերժ Սարգսյանը, գնալով ԵԽԽՎ, գտնվելու է Ֆրանսիայում, և անտրամաբանական կլիներ, եթե չհանդիպեր իր ֆրանսիացի գործընկերոջ հետ: Բայց ես կարծում եմ, որ այդպիսի հանդիպումները պետք է լինեն ոչ միայն առիթը օգտագործելով, այլև նպատակաուղղված՝ Եվրամիության հնարավորինս շատ անդամ երկրների ղեկավարների հետ»:
Ֆրանսիան կարևոր երկիր է մեզ համար
Իգիթյանի խոսքերով՝ պետք չէ թերագնահատել Ֆրանսիայի հետ հարաբերությունների կարևորությունը. «Մենք Ֆրանսիայի հետ ունենք բավական խոր համագործակցության համաձայնագիր: Մենք մոռանում ենք, որ Ֆրանսիայի հետ համաձայնագրում կան այնպիսի կետեր, որոնք ոչ պակաս խորությամբ են ներկայացված, որքան հայ-ռուսական համաձայնագրի կետերը: Այնտեղ կան կետեր նաև ռազմական ոլորտում համագործակցության, Հայաստանի հանդեպ ագրեսիայի դեպքում կողմերի համատեղ ջանքերի մասին, էլ չեմ խոսում մշակութային, սոցիալական և այլ ոլորտներում համագործակցության մասին: Եվ ինձ թվում է, որ բոլոր այս հարցերը, հատկապես ռազմական ոլորտում համագործակցությունը, պետք է քննարկվեն՝ հաշվի առնելով Հայաստանի անվտանգության սպառնալիքները»:
