Ռուսաստանի փոխվարչապետ Դմիտրի Ռոգոզինը, ով համակարգում է ռազմարդյունաբերական ոլորտի աշխատանքները, չհայտարարված այցով երեկ մեկնել է Բաքու և բանակցել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ: Հանդիպումից հետո Ռոգոզինն այդ մասին լուսանկար է հրապարակել Ֆեյսբուք սոցիալական կայքի իր էջում, չմանրամասնելով՝ ինչի շուրջ են կողմերը բանակցել:
Դմիտրի Ռոգոզինը ռուսաստանյան էլիտայի այն գործիչներից է, ով բացահայտ լոբբինգ է անում Ադրբեջանին ռուսական սպառազինության մատակարարման օգտին: Անգամ Ապրիլյան պատերազմի օրերին, երբ Հայաստանում հակառուսական տրամադրությունները հասել էին պիկին ու նույնիսկ Սերժ Սարգսյանն էր բացահայտ դժգոհություն հայտնում Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի ռազմա-տեխնիկական համագործակցության թեմայով, Ռոգոզինը Բաքվում ցինիզմով հայտարարում էր, թե Մոսկվան շարունակելու է սպառազինել Ադրբեջանին: Բոլոր հիմքերն ունենք ենթադրելու, որ Ռոգոզինը երեկ Բաքվում պայմանավորվածություններ է ձեռք բերել սպառազինությունների նոր խմբաքանակի մատակարարման շուրջ, մանավանդ, որ վերջերս, ռուսական ԶԼՄ-ներին տված հարցազրույցում, Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարը գրեթե բաց տեքստով խոսել էր այդ մասին: Բացի այդ, Ռոգոզինի ֆեյսբուքյան գրառումը նման է քաղաքական մեսիջի: Կասկածից վեր է, որ եթե Ռուսաստանի փոխվարչապետի այցը Բաքու արդյունավետ չլիներ, ֆեյսբուքյան անդրադարձի կարիք չէր լինի: Ըստ ամենայնի` այս մեսիջով Ռոգոզինն ինչ-որ բան է հասկացնում Հայաստանի իշխանություններին, գուցե նաև` կարգավորման գործընթացի մյուս միջնորդներին:
Մյուս կողմից` վերջին շրջանում Մոսկվան հրապարակային հայտարարությունների մակարդակում վարում է քաղաքականություն, որը ներդաշնակ է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի օրակարգին: Հիշենք Սերգեյ Լավրովի հայտարարությունները Բաքվում և Երևանում, որոնք, ըստ էության, ուղղված էին ստատուս-քվոյի ամրապնդմանը: Անցած ամիս Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը, Սոչիում Վլադիմիր Պուտինին հանդիպելուց հետո, նույնպես` ըստ էության, խոստովանեց, որ գոնե այս պահին անհնար է այն համատեքստի վերականգնումը, որը 2016-ի ապրիլին հանգեցրեց պատերազմի:
Իրավիճակը փաստորեն հակասական է և տարբեր վարկածներ առաջ քաշելու հնարավորություն է ստեղծում: Գուցե Ռուսաստանի վերնախավում ժամանակավոր են համարում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ստեղծված դիվանագիտական ներդաշնակությունը և Ռոգոզինին գործուղել են Բաքու, որպեսզի նա Ալիևին հավաստիացնի, որ Մոսկվայի համար գերակա են մնում ռուս-ադրբեջանական սեպարատ համաձայնությունները: Սա միանգամայն հնարավոր տարբերակ է և կարող է լինել Ռուսաստանի անուղղակի պատասխանը Հայաստան-Եվրամիություն համաձայնագրի ստորագրմանը: Իհարկե, չի բացառվում, որ Ռուսաստանի համակարգը ինստիտուցիոնալ ճգնաժամի մեջ է, որի հետևանքով գործ ունենք ոչ թե Մոսկվայի միասնական, այլ բազմաբևեռ համակարգի տարբեր սեգմենտների իրար հակասող, հատվածական քաղաքականության հետ:
Ամեն դեպքում` հայկական դիվանագիտությունը պետք է ռուսական ուղղության վրա չեզոքացնի հնարավոր ռիսկերը, միևնույն ժամանակ` շարունակելով Հայաստանի արտաքին քաղաքականության և անվտանգության համակարգի դիվերսիֆիկացմանն ուղղված քաղաքականությունը, որի բանալին ԱՄՆ-ի, ՆԱՏՕ-ի, Եվրամիության, Վրաստանի, Իրանի հետ արդյունավետ համագործակցության զարգացումն է:
