Հայաստանի ներքաղաքական կյանքն ու 2018-ի ինտրիգը կենտրոնացած են առանձին պաշտոնների, անձերի հարաբերությունների վրա, ինչը որոշակի առումով նաև բնական է՝ ելնելով հայաստանյան իրողությունների և քաղաքական մշակույթի բնույթից:
Առանցքային հարցերը, սակայն, գտնվում են այլ հարթության վրա, և դրանցից շոշափելին ու հիմնարարը թերևս այն է, թե ով է Հայաստանում ֆինանսավորելու համակարգային փոփոխությունները կամ բարեփոխումները, որոնց մասին խոսում է իշխանությունը, որոնք նաև ստանձնած պարտավորություն են Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրով: Այդ համաձայնագրի մասով կա նաև մեկ այլ ուշագրավ հարց՝ արդյոք Եվրամիությունը պատրա՞ստ է լիարժեք, ամբողջական ծավալով իրականացնել բարեփոխումների ֆինանսավորումը, թե՞ այդ պայմանագիրը պետք է իմպլեմենտացվի, այսպես ասած, համաֆինանսավորման սկզբունքով, այսինքն՝ մի մասը՝ Եվրամիությունը, մյուս մասը՝ Հայաստանը:
Մինչդեռ առանց ֆինանսավորման չի կարող լինել համակարգային բարեփոխում, ու այստեղ խնդիրը միայն իշխանության, այսպես ասած, ախորժակը կամ նյութապաշտությունը չէ, այլ պարզապես գործընթացի օրգանական բաղադրությունը: Բարեփոխումը ենթադրում է տնտեսական շահերի ոտնահարում, դա էլ իր հերթին ենթադրում է ցնցում, իսկ ցնցումը զսպելու համար պահանջվում է զուգահեռ կամ լրացուցիչ ֆինանսավորում: Դա գրեթե աքսիոմատիկ է, հետևաբար բարեփոխումների դինամիկան էապես կախված է ֆինանսավորման ծավալներից:
Հայաստան-ԵՄ պայմանագրից դուրս այստեղ է նաև Հայաստանի ներիշխանական խնդիրների և համակարգային ճգնաժամի հանգուցալուծման բանալին: Ո՞վ է տալու հակաճգնաժամային միջոցառումների փողը և ինչ ծավալով: Առայժմ շատ կոնկրետ հայտարարություն արել է միայն Սամվել Կարապետյանը՝ 1 միլիարդ դոլարի մասին, որը, սակայն, կարծես թե ավելի շուտ հիշեցնում է ոչ թե ճգնաժամը հաղթահարելու, այլ ճգնաժամում սեփական դիրքերն ու տնտեսաքաղաքական անվտանգությունն ապահովելու հայտ, իսկ համընդհանուր ճգնաժամի մեղմացմանը դա կնպաստի այնքանով, որքանով:
Մյուս կողմից՝ հենց փողն է Սերժ Սարգսյանի գլխավոր խնդիրը, և դա է եղել խնդիրը նրա համար նաև նախագահության տասնամյակի գրեթե ամբողջ ընթացքում, ինչն այդպես էլ թույլ չի տվել ձևավորել իր իշխանությունը, և Սերժ Սարգսյանը գործնականում տասը տարի զբաղված է եղել Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանության կարկատաններն ապահովելով:
Խոշոր հաշվով, ինչպես ցույց է տալիս իրադարձությունների զարգացումը, 2018 թվականի ապրիլից հետո էլ լինելու է ոչ թե «հիմնանորոգում», այլ կարկատաններով ժամանակավոր կառավարում, որովհետև չի նշմարվում հիմնարար համակարգային վերափոխման ֆինանսական աղբյուրը, որը կլինի ենթակա իշխանության կառուցվածքին ու տրամաբանությանը: Կապիտալի և իշխանության հարաբերակցությունը շարունակում է մնալ խախտված, և Սերժ Սարգսյանը 2018-ի ապրիլին ընդառաջ կարծես թե չի կարողանում լուծել հենց այդ հարցը՝ մյուս հարցերը որոշակիացնելու կամ պատկերացնելու համար: