ՀՀ կրթության և գիտության նախարար Լևոն Մկրտչյանը Հայաստանում միջին մասնագիտական կրթության ոլորտում լուրջ բարեփոխումների անհրաժեշտություն է տեսնում: Ազգային ժողովում «Մասնագիտական կրթության եւ ուսուցման ոլորտում ընթացող բարեփոխումներն ու օրենսդրական հիմնախնդիրները» թեմայով խորհրդարանական լսումների ընթացքում նախարարն ընդգծեց, որ Հայաստանում միջին մասնագիտական կրթության շուրջ 100 հաստատություն կա, և այստեղ առաջանում են կարևոր հարցեր՝ այդ հաստատությունների առաջարկած մասնագիտությունների ցանկը և նրանց առաքելությունը:
«Այստեղ առաջացած ճգնաժամի պատճառը 1990-ականներին Հայաստանում աշխատաշուկայի փլուզումն էր: Դա ամենաուժեղ հարվածը հասցրեց կրթության այն հատվածին, որը կոչված էր աշխատաշուկան սպասարկելուն: Դրա պատճառով վերացան, օրինակ, մեր քիմիական տեխնիկումները, որովհետև Հայաստանում այդ ոլորտում պատվերը վերացավ: Այս ամենի հետևանքով միջին մասնագիտական հաստատությունները դրվեցին ինքնապահպանման ռեժիմի տակ: Միջին մասնագիտական հաստատությունները ինքնապահպանման համար մտան իրենց ոչ բնորոշ ոլորտներ: Նրանք սկսեցին հետևել ոչ թե աշխատաշուկայի պահանջներին, որը քայքայված էր և չէր ձևավորել իր պահանջները, այլ անցան հասարակության կողմից թելադրված մասնագիտությունների: Այսինքն՝ նրանք սկսեցին սպասարկել ոլորտներ, որոնք հասարակության կողմից ընկալունակ էին, իսկ հասարակությունն այդ ընկալունակությունը չէր պայմանավորում կոնկրետ աշխատաշուկայով, որովհետև աշխատաշուկայի կանոնները խախտված էին»,- նշեց նախարարը:
Նա հավելեց, որ այս ամենի հետևանքով առաջացան խնդիրներ, իսկ այդ խնդիրները հանգեցրին նրան, որ երկիրը սկսեց կորցնել կարևոր մասնագիտությունների որակը, որոնք շատ անհրաժեշտ են ցանկացած երկրի առաջընթացի համար: «Արդյունքում՝ միջին մասնագիտական կրթության հաստատությունները սկսեցին աշխատել մասնագիտությունների ավելի լայն հատվածի հետ, քան իրենց առաքելությունն էր: Մեզ անհրաժեշտ բարեփոխումների հիմնական խնդիրն է միջին մասնագիտական կրթության հաստատությունները բերել իրենց առաքելության դաշտ: Եթե իրենք աշխատում են տարածաշրջանում, պիտի ունենան երկու հիմնական առաքելություն: Կա տարածաշրջանային քոլեջ հասկացությունը, որն աշխատում է տարածաշրջանի համար, դնում է մեկից ավել մասնագիտությունների ուղղությամբ աշխատելու խնդիր և սպասարկում է ողջ տարածաշրջանը: Երկրորդ առաքելությունը խորացված մասնագիտական կրթություն ապահովելու ճանապարհով գնալն է, որն արդեն կոնկրետ ուղղվածություն պետք է ունենա: Այս տարբերակումը պետք է անենք, որպեսզի կարողանանք որակ ապահովել»,- մանրամասնեց նախարարը:
Լևոն Մկրտչյանը նշեց, որ իրենք առաջարկում են միջին մասնագիտական կրթության երեք կարևոր մոդել ներդնել: Առաջինը՝ տարածաշրջանային քոլեջներ, որոնք աշխատելու են լայն հատվածի համար, երկրորդը՝ աշխատաշուկայի պահանջներից բխող քոլեջներ, որոնք ևս շատ կարևոր դեր են խաղում, երրորդը՝ մոդելի ներդրումն է, որը կարող է նաև փրկություն լինել բարձրագույն կրթության մարզային համակարգի համար: «Դուք գիտեք, որ մենք մարզերում բարձրագույն կրթության հետ կապված խնդիրներ ունենք հատկապես մագիստրատուրայի և ասպիրանտուրայի համակարգերում: Իսկապես, մենք այս խնդիրները մարզերում կարգավորելու լուրջ խնդիրներ ունենք: Միևնույն ժամանակ, մենք խնդիր ունենք մարզերում որքան հնարավոր է շատ երիտասարդների ներգրավել բարձրագույն կրթության մեջ, որպեսզի նրանք մնան մարզերում և աշխատեն: Եվ այստեղ մենք մեր մարզային համալսարաններին կարող ենք առաջարկել մի հետաքրքիր ձևաչափ, որ բակալավրիատից հետո կարելի է գնալ ոչ թե վերև՝ մագիստրատուրա և ասպիրանտուրա, այլ ներքև՝ դեպի միջին մասնագիտական կրթություն և ձևավորել մասնագիտական բակալավրիատ կամ նախաբակալավրիատ: Մենք, այսպիսով, երիտասարդին հնարավորություն կտանք բակալավրիատում իր որակավորումը ստանալուց հետո անցնել 1-2 տարվա բակալավրիական ծրագիր, որի շնորհիվ նա հնարավորություն կունենա կոնկրետ մասնագիտություն ստանալ: Սա մեզ հնարավորություն կտա սպասարկել տվյալ մարզի սոցիալ-տնտեսական կարիքները»,- նշեց նախարարը՝ հավելելով, որ մասնագիտական բակալավրիատը բարձրագույն բակալավրիատից տարբերվելու է նրանով, որ ամբողջովին կախված է լինելու աշխատաշուկայից:
