Այսօր ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովում քննարկվելու է կառավարության ներկայացրած առաջարկությունը փոփոխություն կատարելու Ոստիկանության մասին օրենքում: Այդ փոփոխությունները երկուսն են, որոնցից առաջինը վերաբերում է օրենքի 5-րդ հոդվածում փոփոխություն կատարելուն, իսկ մյուսը՝ 20-րդ հոդվածին:
Ոստիկանության մասին օրենքի 5-րդ հոդվածը սահմանում է ոստիկանության գործունեությունը և քաղաքացիների իրավունքները: Օրենքի այս հոդվածը ներկայացված է նոր խմբագրմամբ, որի արդյունքում հոդվածից դուրս է մնացել հետևյալ պարբերությունը՝ ոստիկանությունը պարտավոր է ձերբակալված կամ կալանավորված անձանց իրական հնարավորություն ընձեռել օգտվելու իրավական օգնություն ստանալու իրենց իրավունքից, օրենքով սահմանված կարգով տեղյակ պահել նրանց հարազատներին, աշխատանքի կամ ուսման վայրի վարչակազմին՝ նրանց գտնվելու վայրի մասին: Անհրաժեշտության դեպքում միջոցներ ձեռնարկել նրանց բժշկական և (կամ) այլ օգնություն ցույց տալու, ինչպես նաև ձերբակալման կամ կալանավորման կապակցությամբ անձի կամ նրա ընտանիքի անդամների կյանքին, առողջությանը, գույքին սպառնացող վտանգը վերացնելու ուղղությամբ:
Ստացվում է, որ եթե օրենքի այս խմբագրումն ընդունվի, ապա ոստիկանությունը կարող է մարդուն կալանավորել կամ ձերբակալել, իսկ նրա հարազատները կարող են և տեղյակ չլինել, թե որտեղ է նա գտնվում, կամ ինչի համար է մեղադրվում:
Նոր խմբագրման դեպքում 5-րդ հոդվածից հանված է նաև այս ձևակերպումը՝ ոստիկանության աշխատակիցները մարդու իրավունքների և ազատությունների սահմանափակման ցանկացած դեպքում պարտավոր են նրան անմիջապես ներկայացնել սահմանափակման հիմքերը և բացատրել նրա իրավունքներն ու պարտականությունները: Սա ևս խիստ կարևոր ձևակերպում է, քանի որ ապահովում է քաղաքացիների իրավունքների և ազատությունների պատշաճ պաշտպանությունը: Դրա փոխարեն ներկայացված են ընդհանուր և ոչինչ չպարտավորեցնող ձևակերպումներ, ինչպես, օրինակ, այս ձևակերպումը՝ ոստիկանության կողմից մարդու իրավունքների ու ազատությունների սահմանափակումները թույլատրելի են միայն օրենքով նախատեսված դեպքերում, կարգով և սահմաններում:
Բայց ավելի հետաքրքրական է Ոստիկանության մասին օրենքում առաջարկվող մյուս փոփոխությունը, ըստ որի նախատեսվում է, որ օրենքի նման փոփոխության դեպքում ոստիկանությունում հաշվառվելու է ծանր, առավել ծանր և սեռական ազատության և անձեռնմխելիության դեմ ուղղված հանցագործություն կատարած անձանց ԴՆԹ-ի հաշվառում:
Կառավարությունը առաջարկում է Ոստիկանության մասին օրենքի 20-րդ հոդվածում, որը վերաբերում է հանցագործություններ հայտնաբերելիս և բացահայտելիս ոստիկանության իրավունքներին, ավելացնել նոր կետ հետևյալ խմբագրմամբ՝ կենսաբանական ծագում ունեցող հանցագործության հետքերով ծանր և առանձնապես ծանր, ինչպես նաև սեռական ազատության և անձեռնմխելիության դեմ ուղղված հանցագործություն կատարած անձանց հայտնաբերելու (բացահայտելու) նպատակով իրականացնել կենսաբանական ծագման նմուշներում հայտնաբերված և նույնականացված ԴՆԹ (դեզօքսիռիբոնուկլեինաթթու) բնութագրերի հաշվառումներ:
Ըստ նույն հոդվածի՝ առաջարկվում է ԴՆԹ բնութագրերը պահպանել 80 տարի: Թե ինչ սկզբունքով են հոդվածի հեղինակները որոշել ԴՆԹ նմուշների պահպանման նման մեծ ժամկետ սահմանել, հայտնի չէ: Ավելի տրամաբանական չէ՞ր լինի, եթե ԴՆԹ-ն ոչնչացվեր տվյալ անձի մահից հետո: Հնարավոր է նաև, որ մենք գործ ունենք մի ինչ որ գիտափորձի հետ, որի նպատակն է համեմատել ծանր և առավել ծանր հանցագործություն կատարած անձանց ԴՆԹ բնութագրերը, որի արդյունքում գուցե հնարավոր լինի գտնել ընդհանրություն այդ մարդկանց կենսաբանական տիպերի միջև: Չի բացառվում նաև առաջին հայացքից ֆանտաստիկ թվացող մի տարբերակ ևս. եթե պարզվի, որ ծանր և առավել ծանր հանցագործություն կատարած անձանց ԴՆԹ-ները որոշակի ընդհանրություն ունեն, հնարավոր լինի մարդկանց ԴՆԹ-ի ուսումնասիության միջոցով նախապես պարզել, թե տվյալ անձը գենետիկ հակում ունի ծանր հանցագործությունների նկատմամբ: Օրինակ, մարդը ծնվեց, և հենց այդ ժամանակ վերցվում է նրա ԴՆԹ-ն՝ պարզելու նրա հակումը հանցագործության նկատմամբ: Չի բացառվում նաև, որ այս օրենքի հեղինակները ցանկություն ունեն հավաքել հանցագործների ԴՆԹ-ները, նրանց ապագայում վերստեղծելու համար: Չէ որ գիտությունը արդեն կարողաել է ԴՆԹ-ի միջոցով կլոնավորել մկների և գառների, գուցե կգա նաև մարդկանց կլոնավորելու ժամանակը:
Համենայնդեպս, ԴՆԹ բնութագրերի նման երկար ժամկետով պահպանելու ցանկությունը ցույց է տալիս, որ դրանք օգտագործվելու են նույնիսկ այն ժամանակ, երբ այդ անձինք, ումից վերցվել են այդ տվյալները, վաղուց կլինեն հանդերձյալ աշխարհում, և մեղավոր կամ անմեղ լինելու, նրանց ներելու կամ պատժելու գործը ոստիկանությունից անցած կլինի այլ պատկան ատյանների տնօրինությանը:
