Friday, 29 03 2024
Հայաստանի և Ադրբեջանի խորհրդարանների ղեկավարներն առաջիկայում կրկին կհանդիպեն
«Հայկական ղեկավարությունը սկսում է արտահայտել այնպիսի գաղափարներ, որոնցով Փաշինյանը ձևավորել էր իր «Ելք» շարժումը». Լավրով
«Փաշինյանը միշտ մեզնից խնդրել է չմոռանալ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցը». Լավրով
10:45
«Բրյուսելի հանդիպումը կկենտրոնանա Հայաստանի տնտեսական կայունության վրա». Միլլեր
«Երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» և «Կիրակի երեկոն Վլադիմիր Սոլովյովի հետ» հաղորդումները Հայաստանում արգելափակվել են
Թումանյան փողոցում ծառի ճյուղն ընկել է էլեկտրական լարերի վրա
Սուրեն Պապիկյանը հետևել է «Բաղրամյան» զորավարժարանում անցկացված զորախաղերին
10:15
Նավթի գներն աճել են. 28-03-24
Քարաթափում Լանջազատ գյուղի մոտակայքում
Սյունիքի միջանցքի հարցը չլուծվեց՝ անցան Տավուշ. ռուս-ադրբեջանական նոր խաղեր
Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը փակ է
Եվլախը իր ճակատին դաջած անձը գուցե հրահանգ ունի ազգամիջյան բախումներ հրահրելու
Տեղումներ չեն սպասվում
Կա ահաբեկչության վտանգ․ ՌԴ հատուկ ծառայությունները հիբրիդային պատերազմ են մղում Հայաստանի դեմ
Ոսկեպարցիներն անհամբեր սպասում են. «Հրապարակ»
Գյումրիում Նիկոլ Փաշինյանին շատ «ջերմ» ընդունելություն են ցույց տվել. «Ժողովուրդ»
Իշխան Սաղաթելյանի հոր նկատմամբ դատախազությունը հարուցել է քրեական հետապնդում. «Հրապարակ»
Դիանա Գալոյանը նոր պաշտոն կստանա՞. «Հրապարակ»
08:30
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Նոր դիվանագիտական սկանդալ է հասունանում արտգործնախարարությունում. «Ժողովուրդ»
Նիկոլ Փաշինյանը ոչինչ չի խնայում իր անձնական պաշտպանությունն անխոցելի դարձնելու համար. «Հրապարակ»
Բաղմանյանի մեղավորությունը չի հաստատվում, նրա դեմ ցուցմունք տվողը մեկ միլիոն դոլար պարտք է բանկին. «Ժողովուրդ»
Ովքե՞ր են ընդգրկված լինելու Հայկ Մարությանի նոր կուսակցությունում. «Ժողովուրդ»
Էրդողանի կասկածները եւ խաղաղությունն ու պատերազմը Կովկասում
Սուրեն Պապիկյանը ծանոթացել է նաև ՀՀ ռազմարդյունաբերության նորագույն նմուշներին
Հանրակրթության նոր չափորոշիչի ներդրմանը զուգահեռ դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը. Անդրեասյան
ՔՊ նիստում քննարկվել են եվրոպական կուսակցական միությունների գաղափարախոսությունները
«Դժվարին որոշում եմ կայացրել` չհավակնել Բարձրագույն դատական խորհրդի դատավոր անդամի թափուր տեղին». Վազգեն Ռշտունի
«Ռուսաստանը հաջողության է հասնում այնտեղ, որտեղ դրա կարիքն ունի»․ Պուտին
Հրազդանում մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան

Հայաստանն ուզում է լինել ոչ թե ցանկապատ, այլ կամուրջ. դա հայկական քաղաքականության ֆիրմային բրենդն է

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը:

ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԿՈՆՖԼԻԿՏ

– Պարոն Իսկանդարյան, տարաձայնությունները Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) երկրների միջև, որոնք ակնհայտ երևացին նաև Երևանում կայացած վերջին նիստի ընթացքում՝ մասնավորապես Ղրղըզստանի և Ղազախստանի վեճը, հակասությունները Բելառուսի և Ռուսաստանի միջև, արդյոք խոսո՞ւմ են ԵԱՏՄ-ում որոշակի ճգնաժամի մասին, թե՞ սա նորմալ պրակտիկա է, որն ընդհակառակը՝ գուցե ամրապնդի կառույցը:

– Եվրասիական միությունը, ինչպես և ցանկացած քաղաքական և տնտեսական միություն աշխարհում, տարածություն է ոչ միայն տվյալ միության անդամների համագործակցության, այլև կոնֆլիկտների համար: Ընդհանրապես միշտ էլ այդպես է եղել: Օրինակ՝ ՆԱՏՕ-ի կազմի մեջ են մտնում և՛ Հունաստանը, և՛ Թուրքիան՝ պետություններ, որոնք, մեղմ ասած, լուրջ խնդիրներ ունեն: Եվրամիությանը անդամակցում են շատ տարբեր երկրներ. մասնավորապես, Իսպանիայի և Ֆրանսիայի, Ռումինիայի և Հունգարիայի, Հունգարիայի և մնացած բոլոր անդամների միջև լինում են կոնֆլիկտներ: Եվ, իհարկե, այդպես լինում է նաև ԵԱՏՄ-ում: ԵԱՏՄ երկրները տարբեր շահեր ունեն, այդ շահերը, բնականաբար, բախվում են: Նմանատիպ միություններն իրականում հարթակ են՝ այդ կոնֆլիկտները հարթելու համար, որպեսզի խնդիրները լուծվեն բանակցային սեղանի շուրջ: ԵԱՏՄ-ն շատ երիտասարդ կազմակերպություն է, և նմանատիպ մշակույթ դեռ չի ձևավորվել, ուստի այդ տարաձայնությունները բարձրանում են ջրի երես: Ես այստեղ առանձնահատուկ ճգնաժամ չեմ տեսնում: Կրկնում եմ՝ սա նմանատիպ միությունների գոյության բնական ձևն է:

ԱՆԻՎ՝ ԱՌԱՆՑ ԱՆՎԱՀԵՑԻ

– Իսկ ի՞նչ շահեր են ընդհանրապես միավորում ԵԱՏՄ երկրներին: Այս երկրներն ունե՞ն ընդհանուր շահեր, և տեսնո՞ւմ եք դրական դինամիկա տնտեսության զարգացման մեջ, որովհետև նշվում են վիճակագրական տվյալներ, թե աճել է ապրանքաշրջանառությունը, արտահանումը: ԵԱՏՄ-ն քննադատող գործիչները հակառակն են պնդում, որ անդամակցումը ԵԱՏՄ-ին բացասաբար է ազդել մեր տնտեսության վրա:

– Ես ինքս ինձ չէի հարգի, եթե պատասխանեի այնպիսի հարցերի, որոնք դուրս են իմ մասնագիտության շրջանակներից: Ես տնտեսագետ չեմ: Հասկանում եմ, որ ներկայացված թվերից երևում է, թե աճ կա: Դա ակնհայտ է, եթե նույնիսկ չունենայինք թվեր: Մենք տեսնում ենք, որ որոշ ապրանքատեսակների, օրինակ՝ գյուղատնտեսական մթերքի արտահանումը Ռուսաստան ավելացել է: Բայց թե ինչ ներդրում ունի դրանում ԵԱՏՄ-ն, կամ արդյո՞ք այդ էֆեկտը կլիներ, եթե նույնիսկ չլիներ ԵԱՏՄ-ն, որովհետև Ռուսաստանն ընդհանրապես հայկական գյուղատնտեսական մթերքի հիմնական շուկաներից է, չեմ կարող ասել: Ակնհայտ է մի բան, որ ԵԱՏՄ-ն շատ յուրօրինակ միություն է, և անգրագիտություն է այն համեմատել Եվրամիության հետ: ԵԱՏՄ-ն չի կարելի համեմատել ԵՄ-ի հետ մի պարզ պատճառով, որ ԵԱՏՄ երկրներից մեկը բոլոր առումներով՝ տարածք, բնակչություն, տնտեսության ծավալ, ռազմաքաղաքական կշիռ և այլն, գերազանցում է մյուս բոլոր անդամ պետություններին միասին վերցրած, այսինքն՝ Ռուսաստանն իր տարածքով, տնտեսությամբ, ռազմաքաղաքական կշռով և այլ չափանիշներով ավելի մեծ է, քան Հայաստանը, Ղրղըզստանը, Բելառուսը և Ղազախստանը միասին վերցրած, և դա վերածում է ԵԱՏՄ-ն մի կառույցի, որն ընդհանրապես նման չէ Եվրամիությանը:

Իհարկե, Եվրամիությունում կարևոր է դեր է խաղում գերմանական տնտեսությունը, և միաժամանակ կա Լյուքսեմբուրգի տնտեսությունը, բայց միևնույն է՝ տարբերությունն այդքան մեծ չէ, որքան Ռուսաստանի և ԵԱՏՄ մյուս անդամների պարագայում: Ես միշտ սիրում եմ այս փոխաբերությունն օգտագործել, որ Եվրասիական միությունը նման է անիվի՝ առանց անվահեցի: Պարզ է, որ Հայաստանը բազմաթիվ կապեր ունի Ռուսաստանի հետ ոչ միայն տնտեսության, այլև մյուս ոլորտներում: Իսկ ի՞նչ ընդհանուր շահեր ունենք մենք Ղրղըզստանի և նույնիսկ Բելառուսի կամ Ղազախստանի հետ: Մեծ հաշվով՝ պարզ է, որ դրանք էական չեն, և թվերն էլ չնչին են: Սա միանգամայն պարզ է ու հասկանալի: Այսպիսով, ԵԱՏՄ-ն Ռուսաստանի հետ փոխհարաբերություններ հաստատելու մի ձևաչափ է մյուս երկրներից յուրաքանչյուրի համար, այսինքն՝ ԵԱՏՄ-ի շրջանակներում կա Բելառուս-Ռուսաստան առանցք, Հայաստան-Ռուսաստան առանցք, և կա, այսպես ասենք, կենտրոնասիական-ռուսական առանցք: Այս հարաբերությունները շատ տարբեր են: Մեր կարիքները, չափերը տարբեր են, և մենք ունենք մեր առանձնահատկությունը: Բելառուսը, օրինակ, ընկած է Եվրոպայի և Ռուսաստանի միջև, և այստեղից բխում են բոլոր այն էլեմենտները, որոնց մասին շատ ենք լսել, ընդհուպ մինչև անեկդոտները բելառուսական ծովախեցգետինների կամ բելառուսական սաղմոնի մասին: Բելառուսը վերածվում է «ծովային տերության»՝ հենց իր աշխարհագրական դիրքի շնորհիվ:

Հայաստանը հարավային երկիր է ԵԱՏՄ-ի համար, և Հայաստանը չունի ընդհանուր սահման մյուս երկրների հետ: Ղազախստանը նման է Ռուսաստանին՝ նավթ, գազ, մետաղ և մեծ տարածք: Եվ այսպես շարունակ: Այսինքն՝ տարբեր երկրների հարաբերություններ տարբեր կերպ են դասավորվում, դրա պատճառով էլ ստացվում է այսպիսի բազմակենտրոն կառույց: Բազմակենտրոն է այն իմաստով, որ աշխարհագրական կենտրոնը մեկն է, բայց այն տարբեր է Բելառուսի, Հայաստանի, Ղրղըզստանի և Ղազախստանի համար: Այդ պատճառով էլ առաջանում են այդ տարաձայնությունները բոլոր անդամ պետությունների միջև: Մենք հիշում ենք բելառուսա-ռուսական սկանդալները, հիշում ենք հայ-ռուսական հակասությունները, Ղազախստանն է շատ հաճախ տարաբնույթ կոնֆլիկտներ ունենում Ռուսաստանի հետ: Այսօր մեր աչքի առաջ լուրջ խնդիրներ ունեն Ղրղըզստանն ու Ղազախստանը: Գուցե ճիշտ չէ դրանք անվանել կոնֆլիկտներ, պետք է անվանել խնդիրներ, բայց դրա համար էլ գոյություն ունեն այս մարմինները, ինչպես, օրինակ, միջկառավարական խորհուրդը, որպեսզի փորձեն այս կամ այն կերպ լուծել այդ խնդիրները:

ԳՈՒՑԵ ԱՐԺԱՆԱՆԱՆ ԱՊՀ-Ի ՃԱԿԱՏԱԳՐԻՆ, ԲԱՅՑ ԴԵՌ ԵՐԿԱՐ ԿԳՈՅԱՏԵՎԵՆ

– Ի՞նչ կլինի հետագայում ԵԱՏՄ-ի վիճակը՝ հաշվի առնելով հենց այս գործոնները: ԵԱՏՄ-ն ձևականորեն կպահպանվի՝ որպես Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները պահպանելու մեխանի՞զմ, ինչպես, օրինակ, ՀԱՊԿ-ի պարագայում է, թե՞ այն իրոք կարող է կայանալ որպես տնտեսական կառույց և ապահովել տնտեսական զարգացում:

– Երբեք մի ասա երբեք: ԵԱՏՄ-ն ԱՊՀ-ի ավելի կոմպակտ տարբերակն է, իսկ մենք հիշում ենք՝ ինչ եղավ ԱՊՀ-ի հետ: Ձևականորեն ԱՊՀ-ն գոյություն ունի և կարող է գոյատևել ևս 200 տարի, այն ոչ ոքի չի խանգարում: Բայց այն չվերածվեց ավելի լուրջ բանի մի կազմակերպությունից, որն ուներ շատ կարևոր մի գործառույթ՝ ապահովել նախկին ԽՍՀՄ հանրապետությունների «քաղաքակիրթ ամուսնալուծությունը»: Այդ գործառույթը կատարված է, և այսօրվա դրությամբ ԱՊՀ-ն ընդամենը նախագահների հանդիպման մի ակումբ է, ընդ որում՝ այն նախագահների, որոնք կցանկանան հանդիպել, իսկ նրանք, ովքեր չեն ցանկանում, չեն գալիս հանդիպման: Իհարկե, չի կարելի բացառել, որ նույն ճակատագիրը կունենան նաև հետխորհրդային տարածությունում գոյություն ունեցող մյուս միավորումները, բայց դրանք առնվազն բավական երկար ժամանակ գոյություն կունենան: Այս իմաստով ավելի վստահ եմ ՀԱՊԿ-ի հարցում, որովհետև անվտանգության հարցերը, անվտանգության պահանջարկը միավորում է հետխորհրդային տարածությունը: Իսկ ինչ վերաբերում է ԵԱՏՄ-ին, հիմքեր չունեմ պնդելու, որ կարճաժամկետ կամ միջնաժամկետ հեռանկարում ԵԱՏՄ-ն կփլուզվի: Իմ կարծիքով՝ այն կշարունակի պահպանել իր գոյությունը: Դժվար է ասել՝ որքանով այս կառույցը կլինի արդյունավետ, որովհետև այսօր տեղի ունեցողը պահի առանձնահատկությունն է, երբ նավթի գները ցածր են, սահմանված են պատժամիջոցներ Ռուսաստանի դեմ, Ուկրաինայի շուրջ տեղի ունեցողն է նաև ազդում ԵԱՏՄ-ի ներսում երկրների փոխհարաբերությունների վրա: Եթե փոխվի այս իրողությունը, կփոխվի նաև իրադրությունը ԵԱՏՄ-ում:

ԿԱՂԱՄԲԻ ՇԵՐՏԵՐԻՑ ՄԵԿԸ

– Կարո՞ղ ենք շատ հակիրճ ձևակերպել՝ ո՞րն է այս կառույցի նշանակությունը Հայաստանի համար:

– Ինձ թվում է՝ այնքան էլ դժվար չէ կարճ պատասխանել այդ հարցին: Հայաստանն ունի Ռուսաստանի հետ փոխհարաբերությունների ձևաչափ: Ռուսաստանը կարևոր է Հայաստանի համար, Հայաստանի համար կարևոր են փոխհարաբերությունների շատ ուղղություններ, դրանցից կարելի է մեծ օգուտ ստանալ և կարելի է նաև մեծ վնասներ ստանալ, հետևաբար պետք է ինչ-որ կերպ գոյատևել այս ձևաչափում: Սրանք բարդ ձևաչափեր են: Գործում է ՀԱՊԿ-ի ձևաչափը անվտանգության ոլորտում, ԵԱՏՄ-ն՝ տնտեսության ոլորտում, ԱՊՀ-ն, երկկողմ ձևաչափերը: Այս բոլորը միասին կազմում են տարատեսակ շերտավորումներ ունեցող մի կաղամբ, և ԵԱՏՄ-ն բավական նշանակալի դեր է խաղում դրանում: Եթե այն հանեք այդ կաղամբից, մյուս ձևաչափերն էլ վտանգի կենթարկվեն, այսինքն՝ Ռուսաստանը և մյուս երկրները չեն վստահի քեզ մյուս ձևաչափերում, ուստի, ի թիվս այլ կառույցների, ԵԱՏՄ-ն նպաստում է այն հարթակի ձևավորմանը, որտեղ կարելի է պահպանել և զարգացնել հարաբերությունները:

– Բոլոր այս երկրները՝ Ղազախստան, Ղրղըզստան, Բելառուս, հրապարակայնորեն խոսում են իրենց խնդիրների և դժգոհությունների մասին: Ինչո՞ւ Հայաստանը չի բարձրաձայնում իր խնդիրները: Չէ՞ որ ԵԱՏՄ-ում քիչ չեն այն երկրները, որոնց գործողությունները շատ հաճախ հակասում են Հայաստանի շահերին:

– Ես համաձայն չեմ այդ պնդման հետ: Կարծում եմ, որ այդ խնդիրները քննարկվում են և քննարկվում են մշտապես, և պարտադիր չէ, որ դրանց մասին խոսեն հրապարակայնորեն: Հրապարակային քաղաքականության ոլորտում աշխատելը երբեմն օգտակար է, երբեմն էլ վնասակար, և դժգոհությունը շատ հաճախ արտահայտվում է: Այդ դժգոհությունը կարող է արտահայտվել մեկ այլ տեղ, օրինակ՝ ՀԱՊԿ-ի, սպառազինությունների մատակարարման ոլորտներում: Կրկնում եմ՝ այս բոլոր մեխանիզմները միասին են աշխատում, չի կարելի մեկը մյուսից անջատել:

ԵՎՐԱՄԻՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐԸ ԿՍՏՈՐԱԳՐՎԻ

– Ի՞նչ կարող ենք ասել Հայաստանի ու Եվրամիության միջև բանակցված նոր համաձայնագրի ստորագրման մասին այս համատեքստում: Ինչպե՞ս են, Ձեր կարծիքով, վերաբերվում ԵԱՏՄ-ում այս համաձայնագրին: ԵԱՏՄ երկրները Հայաստանի ու Եվրամիության միջև ավելի սերտ հարաբերությունների հաստատումը գնահատում են ավելի շատ որպես հնարավորությո՞ւն, թե՞ մարտահրավեր:

– Հայաստանը ավանդաբար ցանկացել է լինել ոչ թե ցանկապատ, այլ կամուրջ: Հայաստանն ուզում է լինել ոչ թե մարտադաշտ, այլ համագործակցության հարթակ: Եվ այս իմաստով, երբ ստորագրվի պայմանագիրը Եվրամիության հետ, իսկ ստորագրման հավանականությունը բավական մեծ է, դա կլինի շատ յուրահատուկ մի օրինակ: Հայաստանը կդառնա միակ երկիրը, որը, լինելով ԵԱՏՄ անդամ, նմանատիպ պայմանագիր է ստորագրել Եվրամիության հետ: Նույնիսկ կարևոր չէ՝ կստորագրվի՞ նախատեսված ժամկետում, թե՞ ոչ: Այդքան էլ կարևոր չէ, թե արդյոք համաձայնագիրը կստորագրվի նոյեմբերի 24-ի՞ն, թե՞ ավելի ուշ: Հնարավոր է, որ չստորագրվի նշանակված օրը, թեև այդ հավանականությունն էլ, կարծում եմ, այդքան մեծ չէ: Բայց դա կարևոր չէ: Համենայնդեպս, չեմ կարծում, որ համաձայնագրի ստորագրումն ընդհանրապես չեղարկվի: Փաստաթուղթը հրապարակվել է, և ըստ էության քաղաքական խնդիրներ չկան: Գոյություն ունեցող խնդիրներն ավելի շատ տեխնիկական բնույթ ունեն: Եվ այսպես, համաձայնագրի ստորագրումը կլինի հայկական քաղաքականության ևս մի դրսևորում, երբ Հայաստանը փորձում է միավորել, ոչ թե պառակտել: Այս քաղաքականությունը կշարունակվի նաև հետագայում. բոլոր հավկիթները չեն դրվել և չեն դրվելու նույն զամբյուղում, և Հայաստանը շարունակելու է աշխատել թե՛ Եվրոպայի և թե՛ Ռուսաստանի հետ:

Դուք հարցնում եք՝ կլինի՞ արդյոք կասկած, անվստահություն Հայաստան-Եվրամիություն հարաբերությունների նկատմամբ: Այո, կլինի: Ընդհանրապես, եթե ուզում եք իմանալ, Եվրոպայում մեզ համարում են չափից ավելի ռուսամետ, իսկ Ռուսաստանում մեզ համարում են չափից ավելի արևմտամետ: Ոչ ոք մեզ շատ չի սիրում, բայց միևնույն ժամանակ այն ձևաչափը, որը չի հաջողվում մյուսներին, հաջողվում է մեզ: Դա ունի իր զարգացումը, իր պատմությունը և արդեն նույնիսկ իր ավանդույթը: Ես կասեի, որ կամուրջ դառնալու հայկական քաղաքականության ավանդույթը աշխատում է:

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՖԻՐՄԱՅԻՆ ԲՐԵՆԴԸ

– Հայաստանի ղեկավարությունը մշտապես նման գաղափարներ է առաջ քաշում, որ Հայաստանը կարող է կապող կամուրջ լինել Իրանի և Արևմուտքի, Իրանի ու ԵԱՏՄ-ի, Եվրամիության ու ԵԱՏՄ-ի միջև: Որքանո՞վ է դա իրագործելի:

– Տարբեր նախագծեր տարբեր կերպ են իրագործվում: Օրինակ՝ Իրանի հարցով «գլխավորը» դառնալու նախագիծը իրատեսական է աշխարհագրական պատճառներով՝ ճիշտ այնպես, ինչպես Ղազախստանն ու Ղրղըզստանն են կարևոր դեր խաղում Չինաստանի և ԵԱՏՄ-ի համագործակցության մեջ: «Գլխավոր» բառն, իհարկե, կատակ էր, բայց ԵԱՏՄ-ում միակ երկիրը, որը սահմանակցում է Իրանին, մենք ենք, և գուցե հաջողվի իրագործել այս ծրագիրը: Կարող է ստեղծվել ազատ առևտրի գոտի սահմանին, այսօր արդեն կատարվում են աշխատանքներ այդ ուղղությամբ: Ազատ առևտրի գոտին կդառնա որոշակի կառույց, որը միավորում է ոչ միայն Իրանն ու Հայաստանը, այլև ավելի լայն իմաստով՝ Իրանն ու ԵԱՏՄ-ն:

Ինչ վերաբերում է մյուս գաղափարներին, ասենք՝ Իրանն ու Եվրոպան իրար կապելու ծրագրին, ապա չմոռանանք, որ կառուցվում է ավտոճանապարհ, որը մենք անվանում ենք «Հյուսիս-Հարավ»՝ Բավրա-Մեղրի: Իրականում սա Պարսից ծոց-Սև ծով ճանապարհի մի մասն է: Այս գործը ևս հեշտությամբ առաջ չի գնում, կան ֆինանսական բնույթի խնդիրներ, բայց ամեն դեպքում առաջընթաց կա: Որոշ բաներ այսօր շատ դժվար է պատկերացնել: Օրինակ՝ Իրանի ու Միացյալ Նահանգների հարաբերություններն այսօր լավ վիճակում չեն, և Հայաստանը, իհարկե, չի կարող լուրջ դեր խաղալ այս հարցում: Բայց ընդհանրապես բոլորի հետ համագործակցելու ձգտումը Հայաստանի քաղաքականության ֆիրմային բրենդն է: Մենք միաժամանակ համագործակցում ենք և՛ Վրաստանի, և՛ Ռուսաստանի հետ, իսկ այս երկրները, իմիջիայլոց, չունեն դիվանագիտական հարաբերություններ և վերապրել են պատերազմ: Հայաստանը համագործակցում էր այս երկու երկրների հետ նույնիսկ պատերազմի ընթացքում, իսկ Ռուսաստանը Հայաստանի ռազմավարական դաշնակիցն է: Մենք համագործակցում ենք միաժամանակ Իրանի ու Միացյալ Նահանգների հետ: Դա շատ դժվար է: Հայաստանը մինչ օրս էլ համատեղել է համագործակցությունը ԵԱՏՄ-ի ու Եվրամիության հետ: Օրինակ՝ մենք արդեն ունենք «GSP+» (Արտոնությունների ընդհանրացված համակարգ) Եվրամիության հետ, և Եվրամիության հետ համաձայնագրի ստորագրումը շատ բան չի փոխի այս ոլորտում:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում