ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավոր Գևորգ Գորգիսյանը «Ազգային նորարարական համակարգերի զարգացումը Սևծովյան տնտեսական համագործակցության անդամ երկրներում» թեմայով հոկտեմբերի 19-ին ելույթ է ունեցել ՍԾՏՀ տնտեսական, առևտրի, տեխնոլոգիական և բնապահպանական հարցերի հանձնաժողովի 49-րդ նիստում, որը տեղի է ունենում Տիրանայում:
«Նիստի հարգելի՛ մասնակիցներ,
հարգելի՛ գործընկերներ,
տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,
ՍԾՏՀ խորհրդարանական վեհաժողովի հայկական պատվիրակության անունից կցանկանայի ողջունել հանձնաժողովի նիստի մասնակիցներին և երախտագիտություն հայտնել մեր ալբանացի գործընկերներին ջերմ ընդունելության և հանձնաժողովի աշխատանքների պատշաճ կազմակերպման համար:
Քննարկող թեմայի տեսանկյունից Հայաստանում իրավիճակը բավականին խոստումնալից է: Հայաստանը ճանաչվել է նորարարական ձեռքբերումներ ունեցող երկիր և Համաշխարհային նորարարական ինդեքսի 2017 թվականի տվյալների համաձայն` այժմ զբաղեցնում է 59-րդ հորիզոնականը: Վերոնշյալ զեկույցի համաձայն` Հայաստանն զբաղեցնում է 47-րդ հորիզոնականը մեկ շնչին բաժին ընկնող միջազգային արտոնագրերի քանակով և 17-րդ տեղը` աշխարհում նորարարության արդյունավետության ցուցիչով:
Ոգեշնչված անցած տարիների ընթացքում իրականացված տարբեր նպատակներով` այսօր Հայաստանը նպատակ ունի էլ ավելի զարգացնելու նորարարական տեխնոլոգիաները: Մենք համոզված ենք, որ Հայաստանն այսօր ունի անհրաժեշտ նախապայմանները միջազգային նորարարական հասարակության մրցունակ անդամ դառնալու համար, որոնցից կցանկանայի ընդգծել հետևյալները`
- ինժեներիայի, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և բնական գիտությունների ոլորտներում գիտական ներուժի առկայություն,
- նշված ոլորտներում բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների առկայություն,
- հատուկ նորագույն տեխնոլոգիաներին և գիտությանն ուղղված նորարարական կրթական ծրագրեր,
- միջազգային տարբեր նորարարական կազմակերպությունների հետ համագործակցելու հարուստ փորձ,
- միջազգային չափորոշիչներին համապատասխանող մտավոր սեփականության պաշտպանությանն ուղղված իրավական ակտերի շրջանակ,
- ոլորտի պետական աջակցություն և գործարար միջավայրի բարելավում? նոր ներդրումներ ներգրավելու համար:
Հայաստանում բարձր որակավորում ունեցող մասնագետներ պատրաստելու համար բազմաթիվ կրթական ծրագրեր են սկսվել իրականացվել տարբեր միջազգային նորարարական կազմակերպությունների և նախագծերի շրջանակում: Նշեմ հաջողության հասած նման ծրագրերից մի քանիսը՝
- հայկական ազգային ինժեներական լաբորատորիա, որն ստեղծվել է ազգային գործիքների հետ համատեղ,
- Մայքրոսոֆթի նորարարական կենտրոն,
- ԱյԲիԷմ-ի նորարարական լուծումների և տեխնոլոգիաների կենտրոն,
- «Սինոփսիս Արմենիայի» կրթական բաժին
- ստեղծարար տեխնոլոգիաների Թումո կենտրոն,
- Գյումրիում և Վանաձորում տեխնոլոգիական կենտրոնների ստեղծում,
- առաջիկայում Լոռու մարզում առաջին ՍՄԱՐԹ կենտրոնի բացումը, որը տեխնոլոգիաների և նորարարության միջոցով գյուղական համայնքների զարգացման առանձնահատուկ մոդել է,
- ծրագիր, որը տրամադրում է անվճար հասանելիություն համաշխարհային գիտական կենտրոնների և համալսարանների գիտական շտեմարաններին, ինչպիսիք են, օրինակ, «Springer»-ը և «Web of Science»-ը:
Նշված ոլորտներում առկա են հետևյալ գլխավոր մարտահրավերները`
- գործարար հատվածի, կրթական ծրագրերի և հետազոտական ու զարգացման նախագծերի միջև ամուր կապերի ստեղծում,
- գիտական, տեխնոլոգիական նախագծերի և նորարարական ստարտափերի ժամանակակից ֆինանսավորման համակարգերի զարգացում,
- տեղային նորարարական գաղափարների և ապրանքների՝ միջազգային շուկաներ դուրս գալու աջակցություն:
Ազգային նորարարական համակարգերի զարգացման հիմնական բաղադրիչներից մեկը նորարարությունների և տեխնոլոգիաների ոլորտում միջազգային համագործակցությունն է և ակտիվ մասնակցությունը նշված ոլորտում առկա տարբեր միջազգային ծրագրերին:
- Գերմանիայի միջազգային համագործակցության ընկերություն (GIZ) հետ համագործակցության շրջանակում սկսվել է «Հայաստանում փոքր և միջին ձեռնարկությունների աջակցման» ծրագիրը: Այն ֆինանսավորվում է Եվրոպական միության կողմից և նախատեսվում է իրականացնել 2016-2019թթ. ընթացքում:
- Ասիական զարգացման բանկի հետ համագործակցության արդյունքում ստեղծվել է «Տեխնիկական աջակցություն արտահանման և նորարարության ոլորտի արդյունաբերական զարգացման համար» անվանմամբ ծրագիրը: Այն նախատեսված է իրականացնել 2016-2018թթ.:
- 2016 թվականի մայիսին Հայաստանը դարձավ Եվրոպական միության կողմից ստեղծված հետազոտությունների և նորարարության «Հորիզոն 2020» ծրագրի ասոցացված անդամ և այլն:
Հարգելի գործընկերներ, ամփոփելով իմ ելույթը՝ ուզում եմ նշել, որ Հայաստանը բաց է համագործակցության համար Սևծովյան տնտեսական համագործակցության անդամ երկրների հետ: Մենք ողջունում ենք տարածաշրջանում նորարարական տեխնոլոգիաների զարգացմանը միտված ցանկացած համագործակցություն և խորհրդատվություն»,-ասել է պարոն Գորգիսյանը:
