«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է քաղաքագետ Սուրեն Զոլյանը:
-Պարոն Զոլյան, Ժիրայր Սէֆիլյանն առաջարկում է ազգային դիմադրության ճակատ ստեղծել , ապագաղութացման պայքար սկսել։ Ի՞նչ եք կարծում առկա իրավիճակում առաջարկվող ծրագիրն ինչքանո՞վ է աշխատող։
–Իհարկե, դա չաշխատող տարբերակ է, որովհետև այդ ցուցակում բոլորովին տարբեր մոտեցումներ ունեցող անձինք են։ Դա պարզապես հորդոր է, որևէ բան ասել ու սպասել պատասխանի։ Մարդը, որ գտնվում է բանտում, տեսնում է Հայաստանում կան խնդիրներ՝ ուզում է նախաձեռնող լինել։ Բայց ես խիստ կասկածում եմ, որ հնչած անունները կարող են ինչ-որ տեղ հանդիպել։ Նույնիսկ այդքանը չեմ պատկերացնում՝ ուր մնաց որոշակի գործողություններ իրականացնեն։
-Այսինքն նկատի ունեք՝ այդ մարդիկ տարբեր աշխարհաքաղաքական, ներքաղաքական պատկերացումներ ունե՞ն։
-Այո՛, առաջինը դա է։ Սէֆիլյանն ուզում է որոշակի աշխուժություն մտցնել և ստուգել, թե ով ինչպես կարձագանքի։ Իսկ ինչ վերաբերում է ներկայացված ծրագրին, ապա ես զերծ կմնամ որևէ մեկնաբանությունից։ Այն մարդը, որ բանտում է ՝ բանավեճի հնարավորություն չունի։ Միայն կասեմ, որ այդ ծրագրի շուրջ դժվար է հավաքվել, դրանք ավելի շուտ ընդհանուր բարեմաղթանքներ են, քան կոնկրետ ծրագիր։
-Ժամանակին Սէֆիլյանն ասում էր Մարտի 1-ը կարմիր գիծ է և չենք կարող առնչություն ունենալ Մարտի 1-ին առնչվող ուժերի հետ։ Հիմա, օրինակ Օսկանյանի, Օհանյանի անունն ինչպե՞ս է նշվում։
–Դա ես չեմ կարող ասել, գուցե Սէֆիլյանի փաստաբանը պատասխանի։
-Իսկ ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու օրակարգը կարո՞ղ է միավորող լինել։
-Ես անկեղծ ասած չեմ կարծում, որ Հայաստանը պետք է անպայման ինչ-որ տեղ մտնի։ Նախ պետք է մտածել ինքնուրույն զարգացման վերաբերյալ, այդ նույն ԵԱՏՄ-ում կան երկրներ, որոնք բարձր տնտեսական ցուցանիշ ունեն և հարցը միայն ԵԱՏՄ-ն չէ այժմ։ Ես կգերադասեի, որ քննարկման առարկա դառնար ԵՄ-ի հետ կնքվելիք համաձայագիրը, որպեսզի այն դեկլարատիվ բնույթ չկրեր, այլ լիներ իրական գործիք, որը կնպաստեր Հայաստանի զարգացմանը։Այսինքն փոխանակ մի տեղից հրաժարվել՝ ես շեշտը կդնեի Եվրամիության այս համաձայնագիրի վրա և տեսնել, թե որքանով է հնարավոր բարեփոխումներ իրականացնել մեր երկրում։ Այդ մասին մոռացվել է, Հայաստանում կան քաղբանտարկյալներ, բայց կարծես ԵՄ պաշտոնյաներին այդ հարցը չի հետաքրքրում։ Դրանից ես եզրակացնում եմ, որ մակերեսային պայմանագիր է և որևէ պարտավորություն չի ենթադրում։
Բոլոր դեպքերում պետք է գիտակցել, թե ինչ է նշանակում ԵԱՏՄ-ից դուրս գալ։ Եթե կան խնդիրներ՝ կենտրոնանալ դրանց վրա, ոչ թե տասերորդական խնդիրների՝ ասենք հնարավո՞ր է մեր վարորդական իրավունքներով աշխատել Ռուսաստանում։ Դրա փոխարեն պետք է մտածել, թե ինչպես օգտագործել Հայաստանի երբեմնի գիտաարդյունաբերական պոտենցիալը, այլ ոչ թե մտածել այս կամ այն վարորդը ինչպես Ռուսաստանում աշխատանքի տեղավորվի։ Իմ ասածը կոնկրետ գործողություններ է ենթադրում, ոչ թե բարեմաղթանքներ կամ կենացներ։
-Ասում եք՝ ԵՄ-ն ուշադրություն չի դարձնում Հայաստանում քաղբանտարկյալների առկայությանը։ Բայց նրանց գործով դատավարությունները չեն ավարտվել՝ մասնավորապես Սէֆիլյանի, ՊՊԾ գնդի գրավման մասով, ի վերջո 3 զոհ է եղել։ Ի՞նչ պետք է աներ ԵՄ-ն ըստ Ձեզ։
–Հասկանալի է։ Բայց պետք չէ սպասել դատավարությունների ընթացքին, բազմաթիվ գործեր կան, որտեղ անհրաժեշտ է միջազգային կառույցների արձագանքը, բայց դրանց մասին համենայնդեպս ես չեմ լսել, որ խոսեն։ Միթե՞ այդ հարցերը կարևոր չեն։ Ես հիմա շատ վերացական եմ խոսում, որովհետև ոչ ոք չգիտի, մեզ ինչ պայմանագիր է սպասվում։ Հասկանալի է , ԱԳՆ-ն այդ մասին չի խոսում, բայց ոչ ոք չի հետաքրքրվում, ես կառաջարկեի խորացնել այդ պայմանագիրը ու իսկական բարեփոխումների գնալ։
Բացի այդ՝ խոսում են ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու մասին՝ ըստ իս դա իրատեսական չէ՝ նույնիսկ ձայների մասով։ Դա ուժերի վատնում է, ուշադրություն են շեղում ավելի լուրջ խնդիրներից։