Իրաքի Քուրդիստանում վաղը կայանալիք անկախության հանրաքվեի առիթով, հանրաքվեն անցկացնող ընտրական հանձնաժողովի հրավերով, դիտորդական առաքելությամբ Էրբիլ է մեկնել Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցության նախագահ Արամ Գասպարի Սարգսյանը:
Բարեբախտաբար, վերջինս չի ներկայացնում պաշտոնական Երևանը և, տվյալ դեպքում, նույնիսկ լավ է, որ որևէ ազդեցություն չունի քաղաքական դաշտում: Շատ ավելի լավ է, որ Հայաստանի իշխանությունը գոնե որևէ կերպ չի արձագանքել Իրաքյան Քուրդիստանում վաղը նշանակված հանրաքվեին: Առհասարակ անհասկանալի է այն խանդավառությունը, որը տիրում է մեր քաղաքական դաշտում` քրդական հանրաքվեի հետ կապված:
Որևէ մեկը չի կարող ռացիոնալ բացատրություն տալ, թե կոնկրետ մեզ ի՞նչ է տալու այդ հանրաքվեն, մանավանդ, որ այն չի ճանաչվում գրեթե ոչ մի երկրի կողմից` բացառությամբ Իսրայելի: Ռուսական փորձագիտական շրջանակների կողմից շրջանառու է դարձվել արտաքուստ գեղեցիկ քարոզչական խայծ` մեր ու քրդերի ընդհանուր հակաթուրքական շահերի մասին: Այս թեզն ինքնին վտանգավոր է և ոչ մի առնչություն չունի իրական քաղաքականության հետ կամ ունի այնքանով` ինչքանով «Մեծ Հայաստանի» առասպելը, որի մասին դադարել է խոսել անգամ այդ կարգախոսի հայաստանյան կրող ՀՅԴ-ն:
Իրական քաղաքականության մեջ` այնքան էլ ռացիոնալ չէր ՄԱԿ-ում Սերժ Սարգսյանի վերջին ելույթը, որտեղ նա, ըստ էության, սպառնաց 2018-ի գարնանը չեղարկել հայ-թուրքական արձանագրությունները: Ընդ որում, Հայաստանի նախագահն իր հակաթուրքական դեմարշը չկարողացավ մատուցել Անկարայի նկատմամբ համաշխարհային անբարենպաստ ներկայիս միտումների համատեքստում, ինչը գուցե որոշակի քաղաքական դիվիդենտ ապահովեր Հայաստանի համար: Սակայն Սերժ Սարգսյանն այս պահին մտածում է իր անձնական դիվիդենտների մասին և ակնհայտորեն հայրենասիրական նոտայի վրա է ցանկանում եզրափակել իր նախագահության տասնամյակը ու ձևակերպել իր նոր իշխանության հնարավոր հայտը:
Այլ խնդիր է, որ հայրենասիրության մասին մեր քաղաքական համակարգի պատկերացումները ձևախեղված են կամ գտնվում են այն մակարդակի վրա, որը հարիր է անցյալ հարյուրամյակի սկզբի քաղաքական մտածողությանը: Ռացիոնալ և պրագմատիկ քաղաքական համակարգը պետք է օգտագործեր բոլոր հնարավորությունները` հայ-թուրքական երկխոսությունը կայացնելու, դրա միջոցով ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացում ավելի շահեկան դիրքեր ունենալու համար:
Հատկապես սխալ էր հաշվարկված Սերժ Սարգսյանի հայտարարության քաղաքական պահը, որովհետև Իրաքի քրդերի հանրաքվեն հնարավորություն է տալիս Հայաստանին երկխոսություն սկսել Թուրքիայի հետ: Սա գուցե տարօրինակ է հնչում, բայց Հայաստանը կարող է Թուրքիայի հետ լուծել առկա քաղաքական խնդիրները և նրա հետ բաց երկխոսություն ծավալել:
Քրդական հարցը միակն է, որ այսօր երկխոսության սեղանի շուրջ կարող է բերել Հայաստանին և Թուրքիային: Ավելին, սա միակ հարցն է, որի առանցքով հայ-թուրքական երկխոսության կայացմանը Ադրբեջանը չի կարող խանգարել:
Ուրեմն` ինչո՞ւ չօգտվել քաղաքական պատեհությունից, պատմական այս հնարավորությունից: Ինչո՞ւ տրվել պոպուլիզմին և հայդատականությանը, երբ ակնհայտ է, որ հայ-քրդական մտացածին, երևակայական դաշինքի միջոցով Թուրքիան կործանելու ծրագիրը կամ մտադրությունը որևէ աղերս չունեն իրականության, առհասարակ` քաղաքականության հետ:
Արդյո՞ք իշխանությունը կամ որևէ քաղաքական ուժ լրջորեն քննարկել է հայ-թուրքական երկխոսության հնարավորության հարցը քրդական հանրաքվեի համատեքստում, մանավանդ, երբ Անկարայից կան համապատասխան ազդակներ, թե՞ բոլորը մտածում են Թուրքիայի դեմ հայ-քրդական զինված պայքարի «լուսավոր» հեռանկարի մասին: Ե՞րբ պետք է գիտակցենք, որ ամեն հակաթուրքական նախաձեռնություն չէ, որ հայամետ է և աշխարհում տեղի ունեցող իրադարձություններին նայենք ոչ ֆիդայու ռոմանտիկ, այլ պետական գործչի իմաստուն հայացքով: