«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԿԳ նախարար Լևոն Մկրտչյանը։
-Պարոն Մկրտչյան, մամուլը գրում է, որ կրթության և գիտության նախարարությունում որոշել են փոփոխել հայաստանյան հանրակրթական դպրոցներում իրականացվող ռուսաց լեզվի դասավանդման հայեցակարգը՝ առավելություններ վերապահելով ռուսաց լեզվին։ Ինչո՞ւ հիմա, արդյոք վարչապե՞տն է հրահանգել։
-Ծրագիրը գրվել է երկու տարի առաջ, դեռևս իմ նշանակումից անմիջապես հետո։ Գիտեք, որ հայեցակարգն ընդունվել էր տասնամյակ առաջ, և մենք կարիք ունենք, իսկապես, օտար լեզուների ուսուցման որակի արմատական բարելավման։ Եթե մենք ուզում ենք Հայաստանում զարգացնել բնական գիտությունները, չի կարող որևէ տեղ հանրակրթության մեջ, բնական գիտությունների մեջ ճեղքում լինել, եթե չի բարելավվում օտար լեզուներով դասընթացի որակը։ Այս իմաստով, եթե ուշադրություն դարձնեք, երկու բան է դրված. օտար լեզուների դասավանդման զարգացման հայեցակարգը և ռուսաց լեզվի։
Ինչու առանձին, որովհետև մեզ մոտ ռուսաց լեզուն երկրորդ դասարանից է դասավանդվում և ամենամեծ տարածումն ունի։ Դա նաև եվրասիական տնտեսական համագործակցության մեջ աշխատանքային լեզուն է։ Այս իմաստով կարիք ունենք դասավանդման մեթոդիկաների տարբերակման։ Դրա համար երկու փաստաթուղթ ենք դրել քննարկման։ Մեկը դրել ենք օտար լեզուների հայեցակարգը, մյուսը՝ ռուսաց լեզվի հայեցակարգը։
-ԵՏՄ մտնելուց հետո՞ է այս խնդիրն առաջացել։
-Ոչ։ Խնդիրն առաջացել է մեզ մոտ. օրինակ՝ երկու օր առաջ մեզ մոտ էր Մոսկվայի Լազարյան դպրոցի տնօրենը։ Պարիտետային սկզբունքով այնտեղ հայոց լեզու են սովորում և հայկական կրթություն են ստանում ՌԴ բյուջեի գումարներով։ Հայաստանից երեխաներ շատ են գնում, և նա ասում էր՝ վերջին տարիների ընթացքում եկող երեխաների մոտ ռուսաց լեզվի առումով կտրուկ անկում կա, անգամ չեն հասկանում։ Սա մեզ լուրջ մտահոգություն է պատճառում։ Նույնությամբ մտահոգություն կա նաև օտար լեզուների առումով։ Ուզում ենք Հայաստանում վերականգնենք օտար լեզուներով խորացված ուսուցում ունենալու մեթոդիկան, որը ժամանակին ունեինք։ Սա նշանակում է, որ բացի լեզվից, կսովորեն այդ լեզվով գրականություն, մի փոքր արվեստ, այդ երկրին ծանոթացում, որպեսզի երեխաներն իսկապես կարողանան տիրապետել օտար լեզվին։
-Հանրության մեջ մտահոգություններ կան կոնկրետ ռուսաց լեզվի հետ կապված։ Ինչո՞ւ եք ուժեղացնում ռուսերենի դերը, Ռուսաստա՞նն է որոշակի ճնշում բանեցնում։
-Ես ուրիշ ձևով եմ մոտենում հարցին. մենք փոքր երկիր ենք, և մեր երկրի ապագան անվերադարձ անկախության և սուվերենության մեջ է։ Երկրորդ, մեր երկրում անվերադարձ միակ պետական լեզուն հայերենն է։ Անվերադարձ մեր քարոզչության միակ իրավունքը Հայ առաքելական եկեղեցունն է, մենք լուսավորչական, քրիստոնյա Հայաստանն ենք։ Հիմա մեր Հայաստանում ապագան ավելի ապահով ու անվտանգ դարձնելու համար մենք պետք է կարողանանք մեզ մոտ զարգացնել գիտությունը։ Մեր երիտասարդները պետք է կրթված լինեն և կարողանան ժամանակակից աշխարհի մարտահրավերները վերցնել։ Դրա համար իրենց անհրաժեշտ է օտար լեզուների իմացություն։
-Դրա համա՞ր է գիտության ֆինանսավորումը տարեցտարի նվազում։
-Դա այլ խնդիր է, բայց միաժամանակ մենք հիմա գիտության և բարձրագույն կրթության մեջ ֆոնդեր ենք ստեղծում։ Հիմա մենք արմատապես վերանայում ենք մեր հիմնական դպրոցի ծրագրերը, որպեսզի բնական գիտություններն առաջանցիկ զարգանան։ Դա աքսիոմա է, որ եթե ուզում ես բնական գիտությունների զարգացում, պարտավոր ես նաև օտար լեզուների որակը լավացնել։ Մեր ավանդույթները, օտար լեզուներով դուռը հիմնականում ռուսերենով է։ Իհարկե, առաջանցիկ զարգանում է անգլերենը։ Մենք հատուկ հոգածություն ենք անում ֆրանսերենի և գերմաներենի նկատմամբ, որովհետև դրանք վերացման, ոչնչացման վտանգի մեջ են։
Այս հայեցակարգն ընդհանուր լեզուների կոնտեքստում է և դրված է հանրային քննարկման համար։ Եթե բովանդակային որևէ նկատողություն, դիտողություն կա, թող ներկայացնեն։
