ԵՏՄ-ից դուրս գալու «Ելք» դաշինքի նախաձեռնությունն անկասկած գոնե առայժմ իր տեսքով ու բովանդակությամբ բավականին հեռու է քաղաքական ծանրակշիռ քայլ համարվելուց և դեռևս ինքն է պարունակում ավելի շատ հարցեր, քան պատասխաններ: Սակայն «Ելք»-ի նախաձեռնությանն իշխանության պատասխանները կամ պատասխանն առավել քան «տպավորիչ» է՝ անկասկած այդ բառի միանգամայն հակառակ իմաստով:
Որն է իշխանության պատասխանների ամբողջ հավաքական իմաստը: Ոչ թե այն, որ Հայաստանը դեռևս ԵՏՄ-ում ավելի շատ շահեկան բաներ է տեսնում, քան բացասական, ոչ թե այն, որ Հայաստանը ԵՏՄ-ում տեսնում է խնդիրները հարթելու հնարավորություն, աշխատելու դաշտ և այդ իսկ պատճառով դեռևս չի շտապում դնել դուրս գալու հարց, ոչ թե համանման այլ քաղաքական և տնտեսական փաստարկ, այլ պարզապես այլընտրանքի, ելքի բացակայությունը՝ Հայաստանը գնալու կամ լինելու այլ տեղ չունի: Մի կողմ թողնենք այս մոտեցման և մտածողության արատավորության զուտ բարոյակամային և հոգեբանական ասպեկտները, երբ իշխող քաղաքական «էլիտան», ըստ էության, առաջնորդվում է մուրացիկի հոգեբանությամբ. Հայաստանը ոչ թե տեղ է գտնում, տեղ է ստեղծում, տեղ է նվաճում իր համար, այլ սպասում, թե որտեղ կտան տեղ, մի անկյուն, մի կտոր հաց: Պատահական չէ, որ այսպիսի հոգեբանության հետևանքով 21-րդ դար հաղթանակով մուտք գործած պետությունը ներկայումս գոյության կռիվ է տալիս:
Դիտարկենք խնդրի քաղաքական ասպեկտը: Իսկ այստեղ իրավիճակը ոչ պակաս լուրջ է: Բանն այն է, որ պետությունները, որոնց «էլիտաները» ոչ միայն մտածում են, այլ նաև բարձրաձայն արտահայտում են այլընտրանք չունենալու մասին, ի վերջո՝ որպես «այլընտրանք» ստանում են պատերազմ: Հետո արդեն այդ պետությունների նախագահները պատերազմի պայմաններում համարձակվում են ինչ-որ ակնարկներ անել «անփոխարինելի», անայլընտրանք դաշնակիցների հասցեին, հայտարարել Եվրոպայում՝ Բեռլինում, որ Հայաստանը չունի հզոր հովանավորներ, բայց ունի խիզախ զինվոր ու սպա: Բայց դա արդեն ոչ թե իրավիճակ է փրկում, այլ ընդամենը փրկում է իշխանություն, որովհետև իրավիճակը իրենց կյանքի գնով փրկած են լինում զինվորն ու սպան:
Մի՞թե պետք է պատերազմ ստանալ՝ այլընտրանքները տեսնելու և դրանց մասին թեկուզ ակնարկի մակարդակով բարձրաձայնելու համար կամ գոնե այլընտրանքի բացակայության մասին լռելու համար: Անշուշտ, Հայաստանը դյուրին վիճակում չէ, գտնվում է աշխարհաքաղաքական բախման կիզակետ տարածաշրջանում, պատմական որոշակի բեռով, նաև երկու տասնամյակի համակարգային, մեղմ ասած, սխալների ծանրությամբ, և այդ իրավիճակում իսկապես բավական բարդ է, այսպես ասած, մուրճի և սալի արանքում: Սակայն մի՞թե բարդ է պարզապես չխոսել այլընտրանքի բացակայության մասին, չխոստովանել անելանելիությունը:
Երբ Հայաստանում քաղաքացիական ակտիվ խմբերը սուր քննադատության են ենթարկում իշխանությանը, ապա «ռազմա-հայրենասիրական» ոգով շահարկումների և մանիպուլյացիաների միջոցով փորձ է արվում այդ քննադատությունը, այսպես ասած, հակադարձել «թշնամու ջրաղացին» ջուր լցնելու ծեծված տրամաբանությամբ: Մինչդեռ, իրականում ոչինչ այդքան ջուր չի լցնում «թշնամու ջրաղացին», որքան իշխանության ամենաբարձր մակարդակի հայտարարությունները Հայաստանի գնալու այլ տեղ չունենալու, այլընտրանք չունենալու, մեզ այլ տեղում չսպասելու մասին:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի
