Խոսրովի անտառի հրդեհը, բարեբախտաբար, մարեց, սակայն այս աղետը հաստատապես կարևոր իրադարձություն է լինելու ոչ միայն ավարտվող շաբաթվա, այլ նույնիսկ` առաջիկա ամիսների համար: Բնապահպանական աղետն, որն իր ծավալով մեծ է Հայաստանի համար, խորհրդանշական կերպով համընկավ համակարգային տրանսֆորմացիայի բարդ փուլի հետ, որի ժամանակ իշխանության ներսում անորոշությունը բնականորեն ստեղծում է կառավարելիության ճգնաժամի, անգամ` քաոսի ու սաբոտաժի էլեմենտներ:
Հեռու ենք այն մտքից, որ Հայաստանի իշխանության ներսում ինչ-որ մեկի սիրտը ցավում է կատարվածի համար ու խնդիրն այս առումով հաստատ չի դառնա պատճառահետևանքային քննարկումների թեմա: Նման հետևության կարող են հանգել անգամ նախագահի մոտ տեղի ունեցած խորհրդակցության կամ վարչապետի ֆեյսբուքյան գրառման շեշտադրումներից: Սակայն նույն վստահությամբ կարող ենք պնդել, որ անտառային հրդեհը քաղաքական կամ ներհամակարգային հետևանքներ է ունենալու, դառնալու է առիթ իշխանության ներսում հարաբերություններ ճշտելու, հստակեցումներ ու ֆիլտրումներ անելու համար: Չեն բացառվում անգամ աղմկոտ, սկանդալային իրադարձություններ, որովհետև համակարգային աներևույթ կայունության խորքերում եռում է լարվածութան լավան, որը եթե չպարպվի կամ առնվազն կառավարելի չդառնա, կարող է վտանգել իշխանության կայունությունը` նույնիսկ այն պարագայում, որ այն, ըստ էության, չունի արտահամակարգային մրցակիցներ: Թերևս այդ հանգամանքն էլ թուլացնում է ներհամակարգային կոնսոլիդացիայի մոտիվը:
Ներիշխանական այսօրվա ստատուս-քվոն հարաբերականորեն է նպաստում կայունությանը կամ այն թվացյալ է, որովհետև նոր իշխանության ձևավորման երկու հիմնական հավակնորդների` Սերժ Սարգսյանի և Կարեն Կարապետյանի քաղաքական դիսկոմֆորտը նկատելի է անգամ նրանց վարքագծից, քաոտիկ, չմոտիվացված գործողություններից: Երկուսին էլ` ինչ-որ ճեղքում է պետք, որը` մի կողմից, մոտիվացնելու է նրանցից յուրաքանչյուրի իշխանական հայտը, մյուս կողմից` նրանց ազատելու է խանգարող, կաշկանդող պայմանավորվածություններից: Բնականաբար, իշխանության հավակնորդներից յուրաքանչյուրը փորձելու է անտառային հրդեհի կրակի վրա տաքացնել իր ձեռքերը, կրակի բաժին դարձնել այն, ինչն իրեն խանգարում է:
Կարեն Կարապետյանի պարագան անհամեմատ բարդ է, որովհետև այս պահին նրա իշխանության հայտը քաղաքական որևէ մոտիվացիա չունի: Տնտեսական կյանքում չի արձանագրվել որևէ առաջընթաց, երկրի և համաշխարհային համատեքստը բարենպաստ չեն ներդրումների համար, եթե նույնիսկ մեկի փոխարեն` մի քանի ներդրումային ակումբ ատեղծվի: Ամենակարևորը` Կարեն Կարապետյանը չունի քաղաքական այցեքարտ, տեքստ, ուղերձ, որոնք նրա իշխանության հեռանկարը հետաքրքիր կդարձնեն անգամ Մոսկվայում:
Չի երևում այն մեխանիզմը, թե ինչպես է Կարապետյանը Խոսրովի անտառի հետևանքն օգտագործելու իր համակարգային քաշը մեծացնելու նպատակով: Մեծ իմաստով` անտառային կառավարման, հրդեհի չեզոքացման հարցերով զբաղվող երկու նախարարները` Արծվիկ Մինասյանն ու Դավիթ Տոնոյանը, կառավարությունում հայտնվել են Սերժ Սարգսյանի քվոտայով կամ քաղաքական պայմանավորվածությունների արդյունքում, մյուս կողմից` հրդեհի օրերին ամենա ոչ ադեկվատը հենց վարչապետի վարքագիծն էր, ով առնվազն ցույց տվեց, որ ինքը ոչ միայն քաղաքական գործիչ չէ, այլ նաև` ճգնաժամային մենեջեր չէ, այսինքն` օժտված չէ հատկանիշներով, որոնք պահանջարկված են Հայաստանում:
Ի տարբերություն Կարեն Կարապետյանի` Սերժ Սարգսյանը իշխանությունը պահելու պրոբլեմ չունի: Դրա համար նա ընդամենը պետք է հայտնի 2018-ի ապրիլից հետո վարչապետ դառնալու ցանկություն: Սակայն Սարգսյանի մոտ նկատվում է քաղաքական սպառվածություն, բացակայում է նրա նոր իշխանության մոտիվը, իշխանությունը պահելու շարժառիթը: Մինչև հիմա նա արհեստական մոտիվներ է ստեղծել ներհամակարգային կառավարելի ճգնաժամեր ստեղծելով, ֆիլտրումներ անելով: Սակայն խորքային փոփոխությունների փուլում այդ ստանդարտ քայլերն ընդամենը որոշ ժամանակով հետաձգելու են համակարգի ճգնաժամը, բայց այն չեն կանխելու:
Սերժ Սարգսյանն իշխանությունը պահել ուզում է, բայց չի ցանկանում տարիներ անց մնալ դրա փլատակների տակ: Գործող նախագահը հասկանում է, որ իր նոր իշխանությունը լեգիտիմացվելու, մոտիվացվելու անհրաժեշտություն ունի: Պաշտոնանկությունները, «Տարոն ջան, սիրուն չի» հնարքներն այլևս ազդեցիկ չեն հասարակության համար:
Քրեաօլիգարխիան ինչ-որ բան պետք է զիջի, համակարգի մի քանի նշանային դեմքեր պետք է պատժվեն (զրկվեն արտոնություններից, մենաշնորհներից, հանցագործություն կատարածներն անգամ` ազատությունից)` Սարգսյանի նոր իշխանությանը լեգիտիմությամբ և մոտիվացիայով օժտելու համար: Հարմար ժամանակ ու առիթ է, որպեսզի Սերժ Սարգսյանը «հրդեհ» բորբոքի համակարգի ներսում:
