Մոտ հիսուն փաստաբաններ մտադրվել են առաջիկայում գործադուլ անել` բողոքելով այն կամայական խուզարկությունների դեմ, որ ենթարկվում են դատարան կամ ՔԿՀ մուտք գործելիս: Պարզ է` բողոքն ուղղված է իշխանությունների դեմ և միանգամայն մոտիվացված է, որովհետև, ի վերջո, խախտվում է օրենքը:
Մյուս կողմից` ինչպե՞ս փաատաբանները պետք է պաշտպանեն հազարավոր քաղաքացիների իրավունքները, շահերը, երբ պաշտպանված չեն հենց իրենք: Գրեթե վատահ ենք, որ փաստաբանները իշխանությունների հետապնդումների, ճնշումների թիրախ դարձան ոչ թե «ծռերի» դատավարության հետևանքով, այլ` առիթով: Կոռումպացված արդարադատության, իրավապահ համակարգերի պարագայում շռայլություն է փաստաբանական անկախ ինստիտուտի գոյությունը: Դա մի կողմից` հարվածում է համակարգի կարևոր սեգմենտներից մեկի կայունությանը, մյուս կողմից` վեր է հանում բազմաթիվ արատներ, կոռուպցիոն ինստիտուցիոնալ մեխանիզմներ, որոնք ստվերային մեծ եկամուտներ են ապահովում համակարգի համար:
Փաստաբանները չեն կարողանում ազդել նախաքննության, դատական գործընթացների, դատավճիռների որակի վրա, բայց իրենց պրոֆեսիոնալ գործունեությամբ դառնում են այն հայելին, որտեղ երևում է հայկական արդարադատության կոռումպացվածությունը, կախվածությունը իշխանության վերնախավից: Փաստաբանները չեն կարողանում պաշտպանել կոնկրետ մարդկանց, սակայն հանրության աչքում բացահայտում են դատարանների, դատախազության մերկությունը:
Եթե չլիներ փաատաբանների պրոֆեսիոնալիզմը, ՄԻԵԴ-ում այդքան ակնհայտ չէր լինի մեր դատարանների ապօրինությունները:
Ստացվում է` Ստրասբուրգում կայացված վճիռների համար պատժվում են ոչ թե կոռումպացված ու դիլետանտ դատավորները, այլ նրանց «հանցանքի» մեջ բռնած փաստաբանները: Բայց այդպես է ավտորիտար երկրներում. իշխանությունները փոխում են ոչ թե իրենց այլանդակ դեմքը, այլ կոտրում են այն ցույց տվող հայելին: Մյուս կողմից` գործադուլն ու իշխանությունների դեմ պայքարն անարդյունավետ, հուսահատ քայլ է, եթե փաստաբանները չեն կարողանում ժողովրդավարություն հաստատել անգամ իրենց պալատում, որտեղ սեպտեմբերի 9-ին նախագահի անայլընտրանք ընտրություններ են:
