«Ելք» դաշինքի ներկայացուցիչ Էդմոն Մարուքյանն օրերս հայտարարեց, որ չի բացառվում ԵՏՄ-ից Հայաստանի դուրս գալու նախաձեռնությամբ հանդես գալը, ինչը պայմանավորված է նրանով, որ իբր թե հավասարների այդ կառույցում Հայաստանի շահերը, Հայաստանի քաղաքացիների իրավունքներն ու պետական արժանապատվությունը ոտնահարվում են պարբերաբար, իսկ որպես տնտեսական միավոր՝ այն չի տալիս որևէ շոշափելի և հիմնարար արդյունք:
Մյուս կողմից՝ ակնհայտ է, որ դաշինքն ինքն էլ հստակ դիրքորոշում չունի այդ հարցում և չի ունեցել գործնականում հենց սկզբից, ինչի համար էլ լռելյայն մի կողմ է դրվել թե՛ այդ, թե՛ արտաքին քաղաքականության հարցն ընդհանրապես: Սակայն եթե դա հնարավոր էր անել նախընտրական շրջանում, ապա հնարավոր չէ այդ հարցերից խուսափել կամ խուսանավել անվերջ: Միևնույն ժամանակ, բնականաբար, հարց է ծագում՝ ի՞նչ իմաստ կունենա այդ նախաձեռնությունը, եթե պարզ է, որ ՀՀԿ-ՀՅԴ մեծամասնությունն ուղղակի մերժելու է այն, քանի որ Երևանը, մեղմ ասած, մտադիր չէ դուրս գալ ԵՏՄ-ից, ինչի մասին վկայեց Սերժ Սարգսյանի վերջին հարցազրույցը:
Եթե առաջնորդողը լինի այն տրամաբանությունը, թե ինչ իմաստ ունի նախաձեռնությունը, եթե մեծամասնությունը դեմ է, ապա նույն տրամաբանությամբ ընդհանրապես չկա փոքրաթիվ քաղաքական ուժի որևէ նախաձեռնության և ընդհանրապես դիրքորոշման և գոյության իմաստ, միևնույն է՝ մեծամասնությունը մերժելու է և ամեն ինչ որոշելու է իր հայեցողությամբ:
Ըստ այդմ, դա չի կարող լինել չնախաձեռնելու փաստարկ: Նվազագույնը նաև այն պատճառով, որ քաղաքականությունը միայն կայացված որոշումները չեն, այլ ձևավորվող օրակարգը, հանրային կարծիքը, քաղաքական բազմազանությունը, գործընթացների տրամադրություն և տրամաբանություն ձևավորելը: Այդ իմաստով ԵՏՄ անդամակցության հարցի վերաբերյալ նախաձեռնությունն առնվազն կունենա մեկ կարևոր նշանակություն՝ քաղաքական լյուստրացիայի նշանակություն:
Երեք տարի առաջ, երբ Հայաստանում քվեարկվում էր ԵՏՄ անդամակցության հարցը, խորհրդարանում այն արժանացավ ընդամենը 7 դեմ ձայնի՝ 103 կողմի պայմաններում: Հետո, սակայն, այդ ամբողջի, Հայաստանի եվրաասոցացման գործընթացից շրջադարձի և Եվրամիություն-Հայաստան հարաբերությունն էապես վտանգելու պատասխանատվությունը դրվեց Սերժ Սարգսյանի վրա: Հետո զարմանալի պատկեր էր ձևավորվել: Տպավորություն էր, որ Հայաստանի քաղաքական դաշտն ուղղակի տենչում էր եվրաինտեգրացիայի, բայց Սերժ Սարգսյանը վերցրեց ու տարավ Հայաստանը ԵՏՄ:
Այն, որ սեպտեմբերի 3-ի գլխավոր, առանցքային պատասխանատուն Սերժ Սարգսյանն է՝ չի կարող լինել որևէ կասկած: Բայց քաղաքական կյանքում, պետությունների քաղաքական համակարգերում էլ չի կարող լինել որևէ գործընթացի միայն մեկ քաղաքական պատասխանատու: Յուրաքանչյուր սուբյեկտ ունի պատասխանատվության իր բաժինը, և այդ իմաստով «Ելք»-ի հնարավոր նախաձեռնությունը բոլորին կդնի պատասխանատվության իրենց բաժնի առաջ՝ ստիպելով կա՛մ Սերժ Սարգսյանի պատասխանատվության տակից դուրս գալ և սեփական պատասխանատվություն դրսևորել, կա՛մ միանալ «խրախճանքին», այսինքն՝ Հայաստանի ինքնիշխանության դեմ կատարված ոտնձգությանը:
Այդ իմաստով հետաքրքիր վիճակում կարող է հայտնվել հատկապես «Ծառուկյան» դաշինքը, որը գործնականում «ընդդիմության պատկառելի» ներկայությունն է խորհրդարանում, ինչպես սահմանել էր Սերժ Սարգսյանը: ԵՏՄ-ն կլինի ինդիկատոր, թե ինչքանով է այդ ներկայությունը պատկառելի՝ հատկապես, երբ խորհրդարանի եվրաինտեգրացիայի հանձնաժողովի նախագահի քվոտան վստահված է այդ դաշինքին: