Խորհրդարանում կառավարության ծրագրի քննարկմանը պատասխանելով «Ելք»-ի պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանի հարցին, կապված 2018 թվականի վարչապետության խնդրին, Կարեն Կարապետյանը հայտարարեց, թե պատրաստ է լինել վարչապետ: Այդ մասին Կարապետյանն ամիսներ առաջ հայտարարել էր նաև ավստրիական ռադիոյի թղթակցին տված հարցազրույցում: 2018 թվականի վարչապետության մասին հարցերը Կարեն Կարապետյանին ուղեկցելու են անընդհատ՝ մինչ այդ հարցում որոշակիությունը: Անկասկած է, որ այդ հարցերն ամենևին չեն օգնում նրան աշխատանքի արդյունավետության հարցում: Մյուս կողմից, եթե Կարեն Կարապետյանի արդյունավետությունը կախված է լինելու այդ հարցադրումների լինել-չլինելուց, ապա այդպիսի արդյունավետությունը, մեղմ ասած, խնդրահարույց է և կասկածելի: Առավել ևս, որ, ի վերջո, Սերժ Սարգսյան-Կարեն Կարապետյան, կամ ներիշխանական որևէ այլ դասավորության դիլեմայից դուրս, 2018 թվականի խնդիրն ունի իսկապես կարևոր նշանակություն պետական զարգացման հեռանկարի տեսանկյունից: Իսկ առանձնահատկությունն այն է, որ նույնիսկ դե յուրե՝ ձևականորեն, այդ խնդրի հանգուցալուծումը կախված չէ հանրային քվեից:
Այսինքն՝ 2018-ին փաստորեն վճռվելու է պետության Առաջին դեմքի հարց, բայց այդ հարցն անգամ ձևական ընտրական գործընթացով չի վճռվելու, այլ ներիշխանական քվեարկությամբ: Այդ իրավիճակում հանրությունն ունի առնվազն հարցադրումների իրավունք: Մյուս կողմից, Կարեն Կարապետյանն էլ թերևս անկարող է տալ ավելի պատասխան, քան այն, որ ինքը պատրաստակամ է լինել վարչապետ, պատրաստ է շարունակել պաշտոնավարումը: Ավելին ասելն իհարկե բավական դժվար է, թե սուբյեկտիվ, բայց թե նաև օբյեկտիվ իրողություններից ելնելով: Ըստ այդմ, հարցերը թերևս անհրաժեշտ է կոնկրետացնել, ստեղծելով գոնե նախընտրական հարցադրումների շրջանակ: Մասնավորապես, վարչապետությունը շարունակելու պատրաստ Կարեն Կարապետյանն ինչի՞ է պատրաստ ղարաբաղյան խնդրում:
Բանն այն է, որ 2018 թվականից հետո վարչապետը լինելու է պետության Առաջին դեմքը: Հետևաբար, Արցախի հարցում պետական քաղաքականության դեմքը: Երբ Մինսկի խմբի համանախագահներն այցելեն տարածաշրջան, ապա հանդիպման ամենաբարձր մակարդակը լինելու է վարչապետը: Եթե կազմակերպվի Հայաստանի և Ադրբեջանի բարձր մակարդակի հանդիպում, ապա Հայաստանի պարագայում նախագահի փոխարեն Առաջին դեմք փաստորեն վարչապետն է և բանակցության գնալու է վարչապետը: Այսինքն՝ լինել վարչապետ խորհրդարանի կառավարման մոդելում, նշանակում է լինել ոչ միայն տնտեսական քաղաքականության պատասխանատու և առավել ևս մենեջեր, այլ լինել քաղաքական գործիչ, ռազմա-քաղաքական գործիչ: Եվ եթե Կարեն Կարապետյանն այժմ մարտավարական նկատառումներով կարող է ընդգծված կերպով խուսափել քաղաքական գործունեության դրսևորումներից և «չմտնել» Սերժ Սարգսյանի «բոստանը»՝ ժամանակից շուտ չթիրախավորվելու համար, ապա 2018-ից հետո այլևս ոչ միայն անհնար, այլ վտանգավոր կլինի, եթե Առաջին դեմքը մարտավարական նկատառումներով խուսափի քաղաքականությունից:
Մինչդեռ, անկախ անձերից, նրանց նկարագրերից, նրանց հանդեպ հանրային սիմպատիայից, տվյալ դեպքում խոսքը պետության համար կարևորագույն խնդիրների մասին է, հետևաբար կա կառավարման և քաղաքական համարժեքության վստահելի ցուցիչների, համոզիչ ազդակների խնդիր: Այդ իմաստով, հանրությանը, օրինակ, պարզ չէ, թե Կարեն Կարապետյանը ծրագրային, բովանդակային ինչ մոտեցում ունի Արցախի խնդրում, ինչպես է պատկերացնում նա Հայաստանի պետական քաղաքականությունն այդ հարցում: Կամ արդյո՞ք նա համարում է, որ այդ քաղաքականությունը պետք է կրի կոլեգիալ բնույթ, իսկ վարչապետն այդ խնդրում պետք է լինի ավելի շուտ «հատուկ հանձնարարության դեսպան»՝ կոլեգիալ որոշումների վրա հիմնված քաղաքականությունն իրականացնող, որը, ասենք, կձևավորվի Անվտանգության խորհրդում:
Նոր Սահմանադրությամբ այդ խորհուրդը այևս չի լինելու խորհրդակցական մարմին, այլ ունենալու է որոշումներ կայացնելու իրավասություն: Արդյո՞ք այդ ամենը հաշվարկված չէ հենց այդպիսի դասավորության համար, 2018-ի հանգուցալուծման այդպիսի սցենարի համար: Ընդ որում, ներկայումս դիտարկվում է նաև տարբերակ, երբ Սերժ Սարգսյանը կմնա ոչ թե իբրև վարչապետ, այլ իբրև Անվտանգության խորհրդի ղեկավար, որը գործնականում կունենա այսպես ասած «աքսակալի» կարգավիճակ, ազատ կլինի «սևագործ» աշխատանքից և պետական կառավարման անմիջական պարտականությունից ու պատասխանատվությունից, բայց կունենա «արբիտրի» կարգավիճակ, որովհետև անվտանգության խորհուրդը գործնականում կվերածվի ներիշխանական յուրօրինակ «տրիբունալի»: Այսինքն՝ խորհրդարանական կառավարման դե յուրե մոդելի ներքո գործնականում կարող է իրականություն լինել տրիբունալային դե ֆակտո կառավարումը:
