Կարեն Կարապետյանի կառավարությունը այս օրերին իր գործունեության առաջին իրական քննությունն էր հանձնում ու փառահեղ ձևով տապալվեց: Վերջին 15 օրերին արդեն երրորդ անգամ Արմավիրի գյուղացիները բողոքի ցույց են անում, ճանապարհ փակում՝ կառավարությունից ու մարզպետից պահանջելով իրենց բերքն իրացնելու հնարավորություն ստեղծել: Կառավարությունը լռում է, չտեսնելու տալիս, ինչպես անում էր Տիգրան Սարգսյանը (Հովիկ Աբրահամյանը թեկուզև մեծ հաշվով խաբում էր, բայց նման դեպքերում արագ արձագանքում էր): Մարզի մի շարք գյուղերում արտադրվել է համեմատաբար մեծ քանակությամբ վարունգ և շուկայում գները կտրուկ ընկել են, որի հետևանքով էլ գյուղացիները չեն կարողանում արտադրած վարունգն իրացնել 40-50 դրամով, այն դեպքում, երբ իրենց ներկայացմամբ ինքնարժեքը կազմում է 150-200 դրամ:
Սպառողի շահերի տեսանկյունից, մայիսին նման գները ողջունելի են (2016թ. մայիսին վարունգի միջին գինը կազմել է 300-350 դրամ): Բայց տնտեսության զարգացման, վերարտադրության կազմակերպման տեսանկյունից` փակուղային իրավիճակ է և դա այս կառավարության համար բացահայտ տապալում է: Ի սկզբանե Կարեն Կարապետյանը խիստ կարևորում է նաև գյուղատնտեսությունը: Նա բազմիցս հայտարարել է, որ հստակ ախտորոշել ու ձևակերպել են թե որտեղ ենք գտնվում, ինչ խնդիրներ, հիվանդություններ ունեն և ուր են գնում: «2017թ. իրականացրել ենք ախտորոշում, սանիտարիզացիա, կառավարման համակարգի բարեփոխումներ, կայունացում: Դա կարևոր է, որովհետև, եթե չգիտենք մեր հիվանդության ախտորոշումը՝ լուծում չենք կարող տալ»:
Չնայած հայտարարություններին, այդպես էլ մինչ օրս կառավարությունը չի հստակեցրել գյուղատնտեսությունում առաջնահերթ լուծման խնդիրները: «Կաթիլային ոռոգում, ինտենսիվ այգի, խորհրդատվություն, ֆերմեր, կոոպերացիա, մեքենա-տրակտորային կայաններ, նոր տեխնոլոգիա, շենշիլա, որպեսզի այս ամեն ինչը փոխենք, սենց չի կարելի շարունակել: Հիմնադրամը սարքենք այն գործիքը, որով մենք ֆերմեր ենք զարգացնելու: Շատ գյուղացիներ իրենց պրոֆեսոր են կարծում: Մինչդեռ չգիտեն ինչ մշակել և ինչպես մշակել, դրա համար էլ նրանց պետք է սովորեցնել»: Թերևս սա է վարչապետի ախտորոշումը: Ըստ նրա՝ վերոնշյալի իրականացման դեպքում 10 տարի հետո կունենանք Իսրայելին հավասար գյուղատնտեսություն:
Մինչ Իսրայելին հասնելը, նշենք, որ վերջին տարիներին գյուղացիների կողմից նման ընդվզումները պարբերաբար կրկնվում են վարունգի, լոլիկի, կարտոֆիլի, խաղողի և այլ մթերքների իրացման համար: Բայց որպես կանոն, դրանք լինում էին օգոստոս, սեպտեմբեր ամիսներին:
Կարեն Կարապետյանի կառավարությունը չպատկերացնելով եղած խնդիրները, չի կողմնորոշվում գյուղատնտեսական մթերքների արտահանման գործում իր մասնակցության ձևը ու գերադասում է այդ մասին չխոսել: Մինչդեռ վարչապետի երազի երկիր Իսրայելում դեռ 90-ականներին գյուղմթերքը բույսից պոկելուց առավելագույնը 6 ժամվա ընթացքում հայտնվում էր եվրոպական սուպերմարկետների «վիտրինաներում» և հասկանալիորեն ոչ կես հեկտարանոց հողատերերի շնորհիվ:
Վերջին 20-30 տարիներին Հայաստանի գյուղատնտեսության թիվ մեկ խնդիրը եղել ու մնում է արտադրված չնչին քանակների իրացումը: 2.5 միլիոնանոց անգնողունակ շուկան, անգամ ամենակոպիտ հաշվարկներով կարող է կլանել արտադրվող մթերքի հազիվ 30-40%-ը: Աշխարհի երկրները, այդ թվում և զարգացման տարբեր ուղղություններ ունեցող ԱՄՆ-ն ու Չինաստանը մի նպատակ ունեն. գտնել իրացման շուկաներ իրենց արտադրողների համար: Մինչդեռ Հայաստանը դա թողել է կես հեկտար հողատարածք ունեցող «ֆերմերների» լուծելուն: Հանրապետությունում գյուղատնտեսական մեծածախ շուկա չկա, լոգիստիկան շատ վատն է, արտահանող ընդամենը մեկ ընկերություն է գործում, և նման իրավիճակում վարչապետը գերնպատակ է հայտարարում գյուղացուն կրթելը: Անլուրջ է:
Աշխարհում ցանկացած ապրանք, այդ թվում և գյուղմթերքը, համապատասխան սերտիֆիկացիայի է ենթարկվում: Հայկական մթերքներից ԵՄ-ում մինչ օրս սերտիֆիկացված են միայն հայկական ձուկն ու մեղրը (ելել են դրանց արտադրողներից): Որքան էլ ծիրանի հայրենիքը համարվում է Հայաստանը, եվրոպական ստանդարտներում հայկական ծիրանը չկա: Սա ու բազմաթիվ նման խնդիրները պետք է անհանգստացնեին վարչապետին: Մինչդեռ այս թիմի գործունեությունից հասկացվում է, որ տնտեսության զարգացման սրանց բոլոր հաշվարկները արվում են միմիայն Ռուսաստանի պրիզմայով:
Հասկանալի է, որ Արմավիրի գյուղացու վարունգը կառավարությունը չի ծախելու: Բայց վարչապետի ասած խորհրդատուների միջոցով կարելի էր սպասվելիք պատկերը ներկայացնել գյուղացուն ու զգուշացնել գլխներին գալիքի մասին: Ցավոք, վարչապետի գալուց հետո կիսատ-պռատ գործող խորհրդատվական կենտրոնները (ԳԱՄԿ) լուծարման գործընթացում են և դեռ հստակ չէ, թե փոխարենը ինչ է ստեղծվելու (եթե լուծարումը մի քանի ամիս է տևում, պատկերացնել է պետք, թե ստեղծումը ինչքան կտևի):
Ինչ մնում է վարունգի իրացմանը. իրավիճակը մեղմելու համար կարելի էր դրա մի մասը գնել բանակի համար, որի արդյունքում շուկայում գնի որոշակի աճ կլինի, հատկապես, որ գների անկման պիկը տևելու է առավելագույնը 20-25 օր: Դա կարող է գյուղացու մոտ չնչին չափով վերականգնել վարչապետի՝ այդ դեպքերից հետո գյուղացու մոտ վերջնականապես փշրված հեղինակությունը: Բայց քանի որ կառավարությունում դեռ չեն պատկերացնում այս ոլորտում անելիքները, ապա նույնը որոշ ժամանակ անց մեկ այլ տարբերակով է կրկնվելու:
Այս դեպքերը ցույց տվեցին մի շատ կարևոր բան ևս. աշնանը վարչապետի հայտարարած գազի գնի նվազումը գյուղացի ջերմոցատերերին չէր վերաբերում, այլ՝ խոշոր, բիզնեսմեն, փողատեր ջերմոցատերերին: Դա գյուղացիները հասկացան ավելի ուշ, երբ հաշվարկներ կատարեցին, որ ջեռուցումով մշակություն կազմակերպեին: Հասկացան ու հրաժարվեցին: Եվ հունվար-փետրվարին կատարվելիք վարունգի ցանքն էլ տեղափոխվեց մարտի վերջ: Ստացվեց կրկնակի քանակ ու ունեցանք այն, ինչ ունենք: Սա էլ վարչապետի կողմից գազի էժանացման «խերը»:
