Գագիկ Ծառուկյանի, նրա գլխավորած ԲՀԿ կամ «Ծառուկյան» դաշինքի ընդդիմություն լինել-չլինելու հանգամանքը զգալի տեղ է զբաղեցնում նաև խորհրդարանի ընտրությանը հաջորդող ներքաղաքական օրակարգում, եթե դա կարելի է համարել օրակարգ: Խորհրդարանի առաջին նիստին իհարկե քիչ է մնացել, երբ ըստ կանոնակարգի՝ «Ծառուկյան» դաշինք խմբակցությունը պետք է հայտարարի՝ ընդդիմություն է, թե սատարում է կառավարությանը: Բայց արդյո՞ք ինչ որ բան փոխվելու է այդ հայտարարությունից: Ի վերջո, նախորդ գումարման խորհրդարանում էլ ԲՀԿ-ն հայտարարել է ընդդիմություն լինելու մասին: Եթե ամեն ինչ լիներ հայտարարություններով, ապա Հայաստանն այժմ վերածվել էր աշխարհի ամենաբարեկեցիկ, ամենազարգացած, ամենաարդար, ամենահզոր երկրի, կամ մի խոսքով՝ մի անառիկ դրախտավայրի:
Բավական է ընդամենը թերթել ՀՀԿ տարբեր տարիների հայտարարությունները կամ Սերժ Սարգսյանի ելույթները: Այնպես որ, ընդդիմություն լինելու մասին հայտարարությունը դեռ չի նշանակում ընդդիմություն: Մյուս կողմից, սակայն, իսկ ի՞նչ է նշանակում ընդդիմություն: Ունե՞նք մենք այդ հարցի հստակ պատասխանը, այսպես ասած հանրայնորեն լեգիտիմ պատասխանը, կամ հանրության մեծամասնության համար հստակ, շոշափելի սահման ունեցող, խորություն ունեցող պատասխանը: Ո՞րն է Հայաստանում ընդդիմության չափանիշը՝ «Սասնա ծռե՞րը», իշխանությունից ընդդիմություն անցնող նախկին պաշտոնյանե՞րը, ընդդիմության նոր դեմքերն ու նոր սերո՞ւնդը, հինգ տոկոս հաղթահարել չկարողացող երբեմնի ընդդիմադիր առաջնորդնե՞րը:
Երբ փորձում ենք այդ առումով հստակեցնել պատկերը Հայաստանի ներքաղաքական կյանքում, ապա տեսնում ենք, որ մինչև Ծառուկյանի ընդդիմություն լինել-չլինելը վճռելը, սահմանելը, դրա հանդեպ որևէ կերպ դիրքավորվելը, Հայաստանի հանրությունը դեռ պետք է իր համար իսկապես շոշափելիորեն, ոչ վերացական մոդելով նախանշի ընդդիմություն հասկացությունն ու դրա չափման միավորները կամ տարրերը: Իսկ գուցե ոչ մի բան էլ պետք չէ չափել և ամեն ոք ազատ է իրեն համարել ամեն ինչ, այդ թվում ընդդիմություն, և եթե հասարակությունը կգնա նրա հետևից, եթե այդ համարումը կլինի մրցունակ, վստահելի, ապա այստեղ արդեն ինչպես ասում են՝ «ժողովուրդն է դատավորը»: Անցնող տարիների ընթացքում Հայաստանում ընդդիմադիր դաշտն այնպիսի լղոզումների և տրանսֆորմացիաների է եթարկվել, այնպիսի չափանիշներ և չափման միավորներ են ներդրվել՝ քաղաքագիտականից մինչև ամենածայրահեղական ռազմագիտական, որ ներկայումս գործնականում չկա հանրային պատկերացում ընդդիմություն հասկացության վերաբերյալ: Առավել ևս, որ չկա նաև այն կետը կամ ֆոնը, որից պետք է չափել:
Այսինքն՝ ոչ միայն չափման միավորի, այլ չափման ֆոնի, ելման կետի խնդիր կա: Ի վերջո, ինչ մակարդակում ենք մենք դիտարկում կամ գնահատում այս կամ այն ուժի ընդդիմություն լինել-չլինելը, քաղաքական դիրքավորումն ընդհանրապես: Ելակետը Հայաստանում դասական քաղաքական և քաղաքագիտական տրամաբանությամբ պայքարի շրջանա՞կն է, թե՞ այսպես ասած «յուրացված իշխանությունը»: Որովհետև, մի բան է ընդդիմությունը դասական քաղաքական-քաղաքագիտական պայքարի, օրինական քաղաքական մրցակցության պայմաններում՝ այդ պայմաններում չափման միավորները ենթադրում են լրիվ այլ կազմ, և մեկ այլ բան է, եթե համարվում է, որ իշխանությունը յուրացված է ապօրինաբար, չկա դատական համակարգ, չի գործում իրավապահ համակարգը, առկա է անպատժելիություն: Այստեղ արդեն ընդդիմություն հասկացությունը ենթադրում է բոլորովին այլ չափում, չափման միավորների և նիշերի բոլորովին այլ կազմ: Եթե Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի մասնակից և էական դերակատար լինելու հավակնություն ունեցող սուբյեկտները հանրային տարբեր շրջանակների հետ աշխատանքի միջոցով ի վիճակի չեղան ձևակերպել այդ խնդիրներն ու ստանալ պատասխանները, միաժամանակ դրանք դնելով հանրային նոր պատկերացումների հիմքում, չի ստացվելու հաղթահարել ընդդիմադիր դաշտում առկա շփոթվածությունն ու լղոզվածությունը և դուրս գալ արդյունավետ քաղաքական գործընթացի ճանապարհ:
Այդ տեսակետից, ընդդիմություն է Ծառուկյանը, թե ոչ, այլևս բացարձակապես ժամանակավրեպ հարց է, որի պատասխանը խոշոր հաշվով չի փոխելու ոչինչ: Այն հասարակությունը, կամ հանրային այն պատկերացումը, որի ուղղությամբ աշխատել և աշխատում է Ծառուկյանը հիմնականում, գերակշիռ մասով, ըստ էության ընդդիմադիր գործունեության այսպես ասած անցնող բազան է, հնացած բազան, որը ենթակա չէ արդիականացման: Հայաստանում նոր ընդդիմադիր գործունեության համար անհրաժեշտ է ընդդիմադիր նոր սոցիալական բազայի ձևավորում՝ եռանդը, ուժը, միտքն ու էներգիան պետք են այդ ուղղությամբ:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի