ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանը նախօրեին հայտարարել էր, որ 15 միլիարդ ներդրումների մասին իր հայտարարությունը վերաբերում էր այն դեպքին, երբ ԲՀԿ-ն ունենար 50+1 տոկոս ձայն խորհրդարանում, այսինքն՝ ունենար իշխանություն: Ըստ այդմ, չկա իշխանություն՝ չկա նաև ներդրում, ինչպես ստացվում է Ծառուկյանի բացատրությունից: Կլինե՞ր 15 միլիարդ դոլարի ներդրում, եթե լիներ իշխանություն: Սա ինքնին մի հարց է, որի պատասխանը, իհարկե, դժվար է ստանալ, անհնար է ստանալ պրակտիկայում, իսկ տեսականում, իհարկե, դժվար է պատկերացնել, թե ինչպես և որտեղ պետք է ներդրվեր 15 միլիարդ դոլարը փոքր Հայաստանում:
Սակայն այս ամենից բացի, Գագիկ Ծառուկյանի «բացատրությունը» ըստ էության հայաստանյան ներիշխանական համակարգի վերջին տասնամյակի առանցքային խնդրի «մերկացումն» է և տնտեսական իրավիճակի ամբողջական բացատրությունը: Հայաստանում 2008 թվականից ի վեր ըստ էության չկա իշխանություն, և չկա ներդրում: Հայաստանում փողը իշխող կլանների կամ խմբերի ձեռքին է: Մինչև 2008 թվականը կար մի ստատուս քվո՝ Ռոբերտ Քոչարյան բուրգի գագաթով: 2008-ից այդ ստատուս քվոն վերջնականապես փոխվել է, սակայն չէր փոխվել կապիտալի հարաբերակցությունը, այսպես ասած՝ տնտեսական ստատուս քվոն:
Այսպիսով՝ ովքեր ներդրումներ էին անում կամ բերում մինչև 2008 թվականը, դրանից հետո այլևս չունեին նման բան անելու մոտիվացիա, քանի որ չունեին դե յուրե իշխանության «համապատասխան» լծակներ: Իշխանության առաջին էշելոնում տեղի էր ունեցել փոփոխություն: Սրան զուգահեռ՝ ովքեր առաջին էշելոնում էին, դե յուրե լծակների պարագայում չունեին դեռևս դե ֆակտո ձևավորված իշխանական բուրգ, հետևաբար չունեին նաև իրենց տնօրինած կապիտալը ներդնելու երաշխիքներ, միևնույն ժամանակ էլ չէին կարող երաշխիքներ տալ արտաքին որևէ կապիտալի:
Այսպիսով, անիշխանությունը բերում էր տնտեսական կոլապսի՝ հատկապես, երբ արտաքին տնտեսական մարտահրավերներն էլ բավականին ուժգին էին 2008-ից հետո, իսկ տնտեսական կոլապսն էլ իր հերթին խորացնում էր անիշխանությունը:
Գագիկ Ծառուկյանի նախօրեին արած հայտարարությունը արձանագրում էր, որ իրավիճակը այդ տրամաբանությամբ շարունակվում է առ այսօր, այլ կերպ ասած՝ առ այսօր շարունակվում է փաստացի անիշխանությունը կամ իշխանության ճգնաժամը: Այն չի հանգուցալուծվելու որևէ կադրային կամ խմբային լուծումով: Դրա հանգուցալուծումը կարող է տեղի ունենալ միայն ֆինանսական կապիտալի և քաղաքական-իշխանական լծակների ստատուս քվոյի համադրության միջոցով: Սակայն չի գտնվում այդ համադրության մեխանիզմը:
Քաղաքակիրթ երկրներում դա օրենքն ու Սահմանադրությունն են, Հայաստանում այդ մեխանիզմը եղել է անձերի միջև պայմանավորվածությունը: Այժմ անձերը չեն կարողանում պայմանավորվել, որովհետև հարցը ոչ թե նորը բաշխելը, այլ եղածը վերաբաշխելն է՝ թե՛ կապիտալը, թե՛ իշխանությունը:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի