Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը չի արգելում, որ որևէ մեկ կուսակցություն զբաղեցնի պետական իշխանությունը, խորհրդարանի մեծամասնությունը վերցնի ու նաև կառավարություն ձևավորի: Դա Հայաստանում հակասահմանադրական չէ: Ուրեմն՝ ի՞նչ քաղաքական մենաշնորհի մասին է խոսքը, որ խորհրդարանի ընտրության մնացյալ մասնակիցները բարձրացնում են և ցանկանում վերցնել ՀՀԿ ձեռքից:
Այստեղ, ըստ երևույթին, կա մի մեծ թյուրիմացություն, որը կամ պարզապես իրավիճակի թյուր պատկերացման հետևանք է, կամ էլ պարզապես քաղաքական հետին հաշվարկների: Այլապես, հնարավոր չէ մի որևէ քաղաքական ուժի մեղադրել մի բանում, որը Սահմանադրությամբ արգելված չէ: Ավելին՝ հենց դրա համար էլ գոյություն ունեն Սահմանադրությունն ու օրենքները, որպեսզի եթե մեկ քաղաքական ուժ հաղթի ընտրությանը և ձևավորի խորհրդարան ու կառավարություն, նաև ունենա նախագահի պաշտոն, ոչ թե իր կամքը պարտադրի հասարակությանը, այլ գործի Սահմանադրության և օրենքների կամոք, իսկ շեղվելու դեպքում էլ հասարակությունն ունենա այդ կուսակցությանը պահանջներ ներկայացնելու և պատասխան պահանջելու իրավական հիմքեր: Սա է խնդիրը, և այն պահանջում է հստակեցում, այլապես քաղաքական մենաշնորհի մասին դատողությունները կարող են իրավիճակը շեղել բուն խնդիրներից, Հայաստանի համար կարևոր մարտահրավերներից և պետական գերխնդրից՝ սահմանադրական կարգի հաստատում:
Դա չի նշանակում, որ ՀՀԿ-ին պետք չէ մեղադրել որևէ բանում: ՀՀԿ-ին պետք է մեղադրել, և դրա համար կան բազմաթիվ պատճառներ, հիմքեր, շարժառիթներ, ու քաղաքական մենաշնորհի առկայությունը կամ բացակայությունն այստեղ խնդիր չէ: ՀՀԿ-ն Հայաստանում իշխող ուժ է, որը թույլ է տվել բազմաթիվ հակասահմանադրական իրողություններ՝ իշխանության ձևավորումից մինչև առօրյա կառավարում: ՀՀԿ-ին այնքան բան կա ասելու, որ գուցե երեք ընտրարշավի ժամանակն էլ չբավականացնի: Բայց պետք չէ ասել բաներ, որոնք իրականում կարող են դառնալ երկրում սխալ պատկերացումների, «քաղաքականություն» և «իրավականություն» եզրույթների սխալ ընկալման պատճառ հասարակության շրջանում: Մարդիկ կսկսեն մտածել, որ վատ է, երբ մի քաղաքական ուժ 50+1 տոկոս ձայն է հավաքում, երբ ունի նախագահական իշխանություն, խորհրդարանական իշխանություն և կառավարություն: Իրականում դա վատ չէ: Իրականում այդ ամենը որոշում են քաղաքացիները, և եթե նրանք մի ուժի որոշում են տալ 60 տոկոս կամ 90 տոկոս, ապա այդպես էլ պետք է լինի:
Ամբողջ խնդիրն այն է, որ այդ տոկոսները ձևավորվեն հասարակական քվեի, սահմանադրական կարգի, ընտրական օրենսդրության միջոցով, որպեսզի այդ ուժին ընտրի հասարակությունը, ոչ թե այդ ուժն ինքը վերարտադրվի: Որովհետև, եթե ընտրողը հասարակությունը չէ, ապա բացարձակապես կարևոր չէ, թե քանի ուժից բաղկացած կոալիցիա է կառավարում երկիրը, թե այդ կոալիցիայում որ ուժերը քանի տոկոս ունեն: Հարկավոր է մտածել ճիշտ իրավա-քաղաքական շեշտադրումների մասին և չխոսել մենաշնորհների մասին ընդամենը բառի արտաքին հանրային էֆեկտի վրա խաղալով: Ի վերջո, նախընտրական պայքարը միայն պայքար չէ քաղաքական նպատակների համար: Այդ նպատակների հետապնդումը պետք է իրականացվի նաև Հայաստանի ընտրողի իրավա-քաղաքական գիտակցության հարստացման գործընթացով: Եթե այդ գործընթացը չկա, ապա Հայաստանում ընտրական գործընթացը գրեթե արժեք չունի, քանի որ քաղաքացու իրավա-քաղաքական գիտակցության աճը Հայաստանի համար ռազմավարական նշանակության խնդիր է: Հետևաբար, քաղաքական ուժերը պետք է ճիշտ ազդակներ փոխանցեն հասարակությանը: Քաղաքական մենաշնորհի դեմ պայքարը եթե անգամ խորքում ունի արդարացի մղումներ, այդուհանդերձ սխալ ազդակներ է հաղորդում հասարակությանը՝ չնպաստելով իրավա-քաղաքական ինքնագիտակցության մակարդակի աճին, հետևաբար նաև չնպաստելով հետագա քաղաքական զարգացումների համար հասարակական համարժեք ինքնագիտակցության ձևավորմանը:
Մինչդեռ այդ ինքնագիտակցությունն է, որ կարող է դառնալ Հայաստանում սահմանադրական կարգի հաստատման գլխավոր խթաններից մեկը, քանի որ առանց այդ ինքնագիտակցության, երկրում անգամ, այսպես ասած, քաղաքական մենաշնորհի հաղթահարումը չի կարող արդյունավետ ծառայել պետությանն ու հասարակությանը: Քաղաքացին այդ դեպքում էլ մնալու է լուսանցքում, քանի որ եթե չկա քաղաքացիական, իրավա-քաղաքական բարձր գիտակցություն, հասարակությունը չի կարողանում արդյունավետ պահանջներ ներկայացնել իշխանությանն ու հետևողական հետապնդել դրանք: Միգուցե նաև դա է պատճառը, որ քաղաքական խաղի մասնակիցներից ոմանք խոսում են ոչ թե սահմանադրական կարգի հաստատման, այլ հենց զուտ մենաշնորհի չեզոքացման մասին: Դա վկայում է, որ իրականում հետապնդվողը քաղաքական պահն է, քաղաքական շարժառիթը, և այն ընդհանուր քիչ բան ունի հասարակական շահի հետ: Երևի թե հենց դրա համար էլ սխալ ազդակներ են հաղորդվում հանրությանը, որ դրանց արտաքին էֆեկտի հաշվին հասարակությունը դառնա իրենց քաղաքական նպատակների հետապնդման գործիք, բայց հետո չդառնա գործոն, որը կարող է պահանջներ ներկայացնել իշխանության նոր բաժանմամբ ձևավորված ստատուս քվոյի մասնակիցներին: