Երեկ «Արմենիա» բժշկական կենտրոնում մահացել է նախորդ տարի հուլիսյան դրամատիկ իրադարձությունների օրերին ՊՊԾ գնդում գտնվող «Սասնա ծռեր» ջոկատի տղաներին սնունդ հասցնելու համար «Հաց բերող» մականունը ստացած Արթուր Սարգսյանը: Ըստ բժիշկների, նա աղիքի ոլորում էր ստացել, անհապաղ վիրահատման ենթակա: Վիրահատությունից հետո նա մահացել է սրտային անբավարարությունից: Իրավապահները հայտարարել են մահվան հանգամանքները պարզելուն ձեռնամուխ լինելու մասին: Ինչպես հայտնի է, «Հաց բերող» Արթուր Սարգսյանը օրերս էր ազատվել կալանքից: Նա կալանավայրում հացադուլ էր հայտարարել, և նրա փաստաբանը հայտնում էր պարբերաբար, որ իր պաշտպանյալի առողջական վիճակը ծանր է և նրան հարկավոր է բուժում: Միաժամանակ նա հայտարարում էր, որ այդ խնդիրները անտեսվում են, ինչը սպառնում է նրա կյանքին: Ի վերջո նրան ազատ արձակեցին, տեղափոխելով հիվանդանոց, և կարծես թե կյանքի վտանգի մասին այլևս խոսք չկա, բայց ահա մարտի 16-ին ստացվեց գույժը, որ «Հաց բերողն» այլևս չկա:
Դեռևս մի քանի ամիս առաջ նա անծանոթ էր բոլորին, առողջական խնդիրներ ունեցող մի մարդ, որը մի քանի ժամերի ընթացքում հայտնի դարձավ գրեթե ամբողջ հասարակությանը: Հայտնի դարձավ դրամատիկ ու ողբերգական իրադարձությունների օրերին, երբ պետությունը իսկապես կախված էր մազից, երբ աջ կամ ձախ կատարվելիք մեկ քայլ անգամ կարող էր դառնալ արյունահեղության և պետականության աղետի պատճառ: Այդ իրավիճակում «Հաց բերողն» ըստ էության դարձավ այդ դրամատիկ և Հայաստանի նորագույն պատմության ամենալարված ու ճակատագրական էջերից մեկի երևի թե միակ լուսավոր և հուսադրող կետը, միակ կետը, որտեղից ըստ էության ճանապարհ էր բացվում՝ առաջին հերթին մարդկային մտքի, հոգեբանության, արժեհամակարգի համար: Դա մարդասիրության, հանուն մարդու, մարդ արժեքի գերակայության ճանապարհն էր, որ ցույց տվեց «Հաց բերողը» երևի թե նույնիսկ իր կամքից էլ անկախ: Եվ իր կամքից անկախ նա ըստ էության դարձավ Հայաստանի պետականության և հասարակական-քաղաքական զարգացումների մի ամբողջ շրջափուլի խորհրդանիշ:
Նա այդպիսին էլ կմնա, չնայած որևէ կասկած չկա, որ ինչպես նրա կենդանության օրոք, այդպես էլ մահից հետո շատերն են փորձելու նրան ցած բերել այդ վեր կանգնած արժեքների պատվանդանից և ման ածել կամ ձեռնածել նրա անունը քաղաքական «անդաստաններով»: Միևնույն է, ինչպիսին ել լինեն նրա անվան շուրջ պտտվող և պտտվելիք քաղաքական նպատակները, նրա կամա, թե ակամա անձնազոհաբար դրսևորած ազդակը հասարակությանը հասել է և էլ ավելի է ամրապնդվելու իբրև արժեք և մտածողություն՝ բոլոր քաղաքական նախասիրություններից և փորձերից վեր, որևէ քաղաքական շահարկման չենթարկվող, երբ դրա շահարկումն առաջինը պետք է հարվածի հենց շահարկողներին: Այս ամենից ներքև արդեն նաև զուտ իրավական և բարոյական հարթությունն է, որտեղ Արթուր Սարգսյանի մահը անկասկած պահանջում է պատասխան, ինչպես ցանկացած մարդկային կյանքի կորուսը, բայց այս դեպքում առավել ևս, որովհետև հնչում էին ահազանգեր ու նախազգուշացումներ, որ մարդու կյանքին վտանգ է սպառնում, որ մարդը կարող է մահանալ:
Նախախնամության կամքով և ճակատագրի հեգնանքով այդ ողբերգական իրողությունը դրսևորվում է «Անվտանգության և առաջընթացի» դրոշակ պարզած մի իշխանության նախընտրական արշավին զուգահեռ, որի լիազորությունների, խղճի և բանականության տիրույթում էր ըստ էության մեկ մարդու կյանքը, որն այլևս չկա: Ի վերջո, ցանկացած անվտանգություն և առաջընթաց կարող է շարունակվել միայն ու միայն մարդուց սկսվելու, մարդով սկսվելու, մարդու վրա կենտրոնանալու՝ մարդկային արժեքի գերակայության պայմաններում: Դրանից է չափվում ռացիոնալ և էմոցիոնալ մնացած ամեն ինչ: «Հաց բերողը» դարձավ հայաստանյան տոտալ իրականության չափը՝ դժբախտաբար ողբերգական չափը: Հանգչիր խաղաղությամբ, մարդ բերող:
Նկարը՝ Medialab.am-ի
