Խորհրդարանի 2017 թվականի ընտրության հանդեպ մեծ է Արևմուտքի՝ ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության ուշադրությունը, ինչն արտահայտվում է նաև բավականին բաց և անկեղծ հայտարարություններով, որ Հայաստանի վիճակի մասին անում են թե՛ ԱՄՆ, թե՛ Եվրամիության դեսպանները: 2017 թվականի ընտրությունն ընդհուպ հայտարարվել է Հայաստանի համար կարևոր թե՛ ժողովրդավարական զարգացման, թե՛ անվտանգության համար:
Առանցքայինը այս ամենում այն է, որ ըստ էության առաջին անգամ Արևմուտքը փող է ներդրել Հայաստանի ընտրական գործընթացում՝ ապահովելով ընտրատեղամասերում ընտրությունների վերահսկման մեխանիզմների շուրջ ընդդիմադիր մի քանի ուժերի և իշխանության միջև ձեռք բերված պայմանավորվածությունների կատարումը:
Միևնույն ժամանակ, միամտություն կլինի կարծել, որ արևմտյան գործընկերները չեն հասկանում, թե ինչ դաշտ է տեղափոխվել Հայաստանում ընտրական գործընթացի նենգափոխման բուն իրողությունը՝ այն գտնվում է ընտրատեղամասից դուրս: Սակայն այստեղ առավել քան կարևոր է խնդրի զուտ քաղաքական ենթատեքստը՝ ներդրվել է փող Հայաստանի ընտրական գործընթացում: Ու թեև ներդրված փողը առանձնապես մեծ չէ, հատկապես Հայաստանին տարբեր նպատակներով հատկացված այլ ֆինանսական միջոցների համեմատ, որոնք վաղուց կազմում են համախառն արդյունքով մի քանի միլիարդ, այնուհանդերձ՝ ընտրական ներդրումը աննախադեպ է, և ըստ այդմ՝ աննախադեպ է նաև դրա քաղաքական գինը:
Եվ այս առումով հանրության ակտիվ շրջանակներին հետաքրքրում է, թե ներդրման ինչպիսի՞ հետդարձ են պատկերացնում ներդրողները՝ ԱՄՆ-ն ու Եվրամիությունը: Եվ ի՞նչ քաղաքական արձագանք է լինելու այն դեպքում, երբ ընտրությունը չանցնի օրինականության և իրավականության սահմանում: Այստեղ, իհարկե, պետք է արձանագրել, որ խնդիրը բացարձակությունը չէ, այլ առաջընթացը: Այսինքն՝ եթե լինի իրավիճակ, որում հնարավոր լինի արձանագրել առաջընթաց նախորդ գործընթացների հանդեպ, ապա ԱՄՆ-ի ու Եվրամիության վերաբերմունքը կլինի դրական, թեկուզ համեմատական և չափի մեջ դրական:
Սակայն առավել խորքային առումով ընտրական գործընթացում ներդրումների հետդարձն ըստ ամենայնի ապրիլի 2-ին կամ 3-ին չէ, որ ակնկալվում է: Համենայնդեպս, առնվազն արևմտյան քաղաքակրթական մտածողության շրջանակում չէ այդօրինակ արագ հետդարձը՝ որևէ ներդրման դեպքում: Այնտեղ ներդրումը չափվում է առավել երկար ժամանակահատվածային էֆեկտով, և այս առումով Հայաստանի ներկայիս ընտրության վրա կատարված խաղադրույքի չափումը ԱՄՆ-ն ու Եվրամիությունը թերևս իրականացնում են առավել երկար ժամկետով:
2017 թվականի ընտրությունը Հայաստանում անցումային ընտրություն է, սա անվիճելի է: Ընդ որում, խոսքը միայն կառուցվածքային անցման մասին չէ, այլ նաև դրան զուգահեռ քաղաքական համակարգի անցման մասին: Հայաստանում սկսված է խոշորացման գործընթաց, առնվազն ենթագիտակցական մակարդակում սա ամրագրվել կամ մեկնարկել է թե քաղաքական ուժերի, թե նաև հանրության մոտ: Հայաստանում ձևավորվում է նոր քաղաքական համակարգ, և ներկայում, ըստ էության, տեղի է ունենում պայքարը հենց այդ համակարգի համար՝ պայքարը իշխանության և ընդդիմության համար:
Խոշոր հաշվով, այս իմաստով առանցքայինը տեղի է ունենալու ոչ թե մինչև ապրիլի 2-ը, այլ ապրիլի 3-ից մինչև 2022 թվական: Այստեղ է չափման առանցքային ժամանակահատվածը, այդ թվում նաև Արևմուտքի վերաբերմունքի: Թե հասարակության, թե Հայաստանի ժողովրդավարացման հարցում արտաքին կարևոր գործընկերների չափման տիրույթը լինելու է հենց այդ հնգամյակը և դրանում քաղաքական սուբյեկտների՝ թե՛ իշխանության, թե՛ ընդդիմության վարքն ու գործողությունները: Ով ինչպես է իրեն պահելու և ինչի է ունակ լինելու գալիք հնգամյակում քաղաքական բովանդակության և կենսունակության տեսանկյունից՝ անկախ կարգավիճակից: Ահա առանցքային հարցը հայաստանյան քաղաքական զարգացումների գոնե այս փուլի համար:
