ՀՅԴ Եվրոպայի Հայ դատի հանձնախմբի հաղորդակցության պատասխանատու Պետո Դեմիրճյանը «Առաջին լրատվական»-ի հետ զրույցում անդրադարձել է Հայաստան-Եվրամիություն ընթացիկ բանակցություններին և ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի առաջիկա այցին Բրյուսել:
– Պարոն Դեմիրճյան, Հայաստանի նախագահը ի՞նչ հարցեր է քննարկելու Բրյուսելում եվրոպացի պաշտոնյաների հետ, և որքանո՞վ է սա կապված Հայաստան-ԵՄ նոր համաձայնագրի շուրջ ընթացող բանակցությունների հետ:
– Այցը ամբողջովին կապված է Հայաստան-Եվրամիություն բանակցությունների հետ: Ըստ մեր տեղեկությունների՝ բանակցություններն արդեն հասել են իրենց ավարտին, դրա համար է, որ Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանը գալիս է Բրյուսել: Բրյուսելում նա հանդիպումներ պիտի ունենա Եվրոպական միության խորհրդի նախագահ Դոնալդ Տուսկի հետ, որը ներկայացնում է Եվրամիությունը պաշտոնապես, և հանդիպելու է Եվրամիության խորհրդարանի նախագահ Անտոնիո Տայանիի հետ: Բնականաբար, կլինեն նաև այլ բարձրաստիճան հանդիպումներ:
– Հնարավո՞ր է, որ այնտեղ ստորագրվի համաձայնագիրը:
– Ոչ, համաձայնագիր պիտի չստորագրվի, որովհետև ինչպես գիտեք՝ ապրիլի 2-ին Հայաստանում խորհրդարանական ընտրություններ պիտի տեղի ունենան, և երկրի կառավարման համակարգը պիտի փոխվի, պետք է անցնենք խորհրդարանական համակարգին: Համաձայնագիր չի ստորագրվի, որովհետև օրենքն ասում է, որ Եվրոպական միությունը երրորդ երկրի հետ նման համաձայնագիր չի կնքում, եթե այդ երկրում 40 օրվա ընթացքում՝ առաջ և հետո, ընտրություններ են տեղի ունենալու, որպեսզի չընկալվի, թե Եվրոպական միությունը ինչ-որ ձևով օժանդակում է ներկա իշխանություններին:
Բայց ուզում եմ հավաստիացնել, որ բանակցությունների ընթացքը հասել է գրեթե իր ավարտին, այդ պատճառով Սերժ Սարգսյանը ժամանելու է Բրյուսել գալիք շաբաթվա ընթացքում:
– Եվրոպական կողմը, Ձեր տպավորությամբ, ի՞նչ ակնկալիքներ ունի հայկական կողմից՝ բանակցվող համաձայնագրի առումով: Մտավախություն չկա՞, որ կարող է կրկնվել 2013-ի պատմությունը: Հայաստանը մի քանի տարի բանակցեց Եվրամիության հետ, մինչև որ տեղի ունեցան նախագահական, Երևանի ավագանու ընտրությունները, եվրոպական դիտորդական կազմակերպությունները բավական դրական գնահատեցին ընտրությունները, հետո մի քանի ամիս անց պարզվեց, որ Ռուսաստանը ճնշում է գործադրել Հայաստանի ղեկավարության վրա, և հայկական կողմը ստիպված է հրաժարվել Եվրամիության հետ Ասոցացման պայմանագրից: Նման սցենար այսօր կարո՞ղ է կրկնվել:
– Բնականաբար, կարող է կրկնվել, այսինքն՝ վստահորեն չի կարելի պնդել, որ Ռուսաստանը, օրինակ, չի միջամտի գործընթացին: Բնականաբար, ամեն ինչ կարող է լինել, բայց պետք է նշենք հետևյալը, որ 2013-ի սեպտեմբերի շրջադարձից որոշ ժամանակ անց Եվրամիությունը և Հայաստանը, տեսնելով մտադրությունները և հարաբերությունների կարևորությունը, վստահեցրին միմյանց, որ ցանկանում են եթե ոչ Ասոցացման համաձայնագիր ստորագրել, ապա հնարավորինս նման և թույլատրելի համաձայնագիր ստորագրել, որի շուրջ բանակցություններն արդեն հասել են ավարտին: Եվ այս նոր համաձայնագրում արդեն տեղ են գտել այն կետերը, որոնք կարելի է համատեղել Եվրասիական տնտեսական միությանը Հայաստանի անդամակցության հետ, այսինքն՝ այն կետերը, որոնք չեն խանգարում Հայաստանի անդամակցությանը այդ կառույցին, ներառված են նոր պայմանագրի մեջ, հատկապես տնտեսական համագործակցությանը, առևտրին վերաբերող բաժինը: Կարելի է համարել, որ համաձայնագրի քաղաքական մասը ամբողջովին պարունակում է այն, ինչ պարունակում էր Ասոցացման համաձայնագիրը:
– Այս համաձայնագիրը ի՞նչ էական տնտեսական օգուտներ ստանալու հնարավորություն կտա:
– Գալով տնտեսական զարգացմանը կամ քաղաքական բարեփոխումներին՝ այո, սա շատ կարևոր համաձայնագիր է, և հույս ունենք, որ քաղաքական մասը պիտի իրականանա, և Հայաստանը նոր Սահմանադրությամբ ու նոր քաղաքական դաշտով ավելի շուտ պիտի կարողանա բարեփոխումներ իրականացնել, որը նաև իր տնտեսական նպաստը կունենա՝ թե՛ Եվրասիական տնտեսական միությունից և թե՛ Եվրամիության ծրագրերից օգտվելու առումով: Եվ հույս ունենք, որ ընտրությունները նորմալ կընթանան ու նոր կազմվելիք կառավարությունը կկարողանա իսկապես իրականացնել այն բոլոր հանձնառությունները և բարեփոխումները, որոնք արդեն ընթացքի մեջ են:
– Ընտրական գործընթացը, ընտրությունների արդյունքները կազդե՞ն համաձայնագրի ստորագրման գործընթացի վրա: Օրինակ, եթե ընտրություններն ընթանան թերություններով, լինեն կոպիտ ընտրախախտումներ, դա կազդի՞ Եվրամիության մոտեցումների վրա:
– Պետք է սպասել և տեսնել: Հիմա չեմ ուզում այնպես տրամադրվել, որ Հայաստանում ընտրակեղծիքներ կամ խախտումներ պիտի լինեն կամ ի՞նչ պիտի ասի Եվրոպական միությունը: Բայց կարող եմ վստահեցնել, որ Հայաստանի ներկա իշխանությունները տեղյակ են կամ քաջ գիտակցում են, որ գալիք ընտրությունները շատ կարևոր են թե՛ Հայաստանի, թե՛ Արցախի և թե՛ հայության համար ընդհանրապես և բոլորի համար, ովքեր հետևում են Հայաստանի անցուդարձին: Վստահ եմ, որ իրենք կարելին կանեն, որպեսզի լավագույն ընտրությունները տեղի ունենան:
Եվրոպական միությունն էլ արդեն դիտորդական առաքելություն է կազմել և պիտի հետևի ընտրությունների ընթացքին: Դիտորդները սկսել են պաշտոնապես ժամանել Երևան և նույնիսկ այսօրվանից հետևելու են ընտրությունների ընթացքին: Բնականաբար, ընտրությունները ինչ-որ կերպ կունենան իրենց ազդեցությունը առաջիկա զարգացումների համար:
