Հայաստանի Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակը դեկտեմբերի 29-ին Տավուշի մարզի Չինարի համայնքի հատվածում Ադրբեջանի կողմից իրականացրած դիվերսիոն ներթափանցման փորձից անմիջապես հետո փաստահավաք աշխատանքներ է սկսել այդ և հետագա օրերին մարդու իրավունքների խախտումները վեր հանելու համար: Հունվարի 18-ին լրագրողների հետ հանդիպմանը ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանն ամփոփեց փաստահավաք աշխատանքների արդյունքները:
«Ադրբեջանի կողմից դիվերսիոն ներթափանցման փորձից անմիջապես հետո մեր Գեղարքունիքի տարածքային ստորաբաժանման ներկայացուցիչը իմ հանձնարարությամբ անմիջապես մեկնել է Տավուշի մարզ` տեղում փաստահավաք աշխատանքներ սկսելու համար: Ես զրուցել եմ Չինարի համայնքի ղեկավարի հետ, մեր աշխատակիցները զրուցել են գյուղացիների հետ, փաստահավաք աշխատանքի ընթացքում մանրամասն ուսումնասիրել ենք իրավիճակը», – նշեց Թաթոյանը:
Դիվերսիոն հարձակման արդյունքում զոհվել է 3 հայ զինծառայող, և դա այն իրավիճակում, երբ, ՄԻՊի գնահատմամբ, նրանք հակառակորդի համար որևէ վտանգ այդ պահին չեն ներկայացրել: Օմբուդսմենի գրասենյակը հետևողական է եղել նաև դիվերսիոն ներթափանցման փորձին հաջորդող օրերին` գիտակցելով, որ հակառակորդը կարող է նոր սադրիչ գործողությունների դիմել սահմանի այդ հատվածում:
«Հունվարի 3-ին, ժամը 17:0019:00-ն ընկած ժամանակահատվածում ադրբեջանական կողմը գնդակոծության տակ էր պահում Չինարի գյուղը, բնակիչները ստիպված էին թաքնվել ապաստարաններում: Եվ այստեղ ցանկանում եմ հատուկ ընդգծել այն հանգամանքը, որ գյուղի մոտակայքում որևէ զորամաս, ռազմական օբյեկտ չկա, ինչը նշանակում է, որ ադրբեջանական զինուժը թիրախավորել էր խաղաղ բնակչությանը», – մանրամասնեց Արման Թաթոյանը:
Օմբուդսմենը նշեց, որ հունվարի 3-ին ադրբեջանցիները հիմնականում թիրախավորել են գյուղի մանկապարտեզն ու դպրոցը: «Հունվարի 8-ի գիշերը ևս ադրբեջանական կողմը Չինարին գնդակոծության է ենթարկել: Ընդ որում, քաղաքացիական բնակչությանը վնասելու ամենահեշտ տարբերակը գիշերը գնդակոծելն է, քանի որ մարդիկ հիմնականում քնած են լինում և չեն կարող հարկ եղած դեպքում թաքնվել կամ պաշտպանվել գնդակոծությունից»,- նշեց Արման Թաթոյանը:
Նա նաև հայտնեց, որ փաստահավաք աշխատանքների արդյունքներով կազմված զեկույցում անդրադարձել են նաև հունվարի 13ին հակառակորդի կողմից Տավուշի մարզի Ոսկեպար-Բաղանիս ճանապարհի գնդակոծմանը: Արման Թաթոյանը հայտնեց, որ հունվարի 13-ին ժամը 18:0019:00-ն ընկած ժամանակահատվածում Ոսկեպար-Բաղանիս ճանապարհը եղել է հակառակորդի գնդակոծության տակ: Մարդու իրավունքների պաշտպանը ներկայացրեց նաև փաստահավաք աշխատանքների ընթացքում արված լուսանկարներ, որոնք վկայում են այն մասին, որ ադրբեջանցիները անցած օրերի ընթացքում միտումնավոր թիրախավորել են քաղաքացիական բնակչությանը: Լուսանկարներում հստակ երևում են գնդակոծության հետքերը Չինարի գյուղի տների, դպրոցի, մանկապարտեզի շենքերի վրա:
Արման Թաթոյանը նշեց, որ նման դեպքերում փաստահավաք աշխատանքների իրականացումը իր գործունեության հիմնական և կարևոր ուղղություններից մեկն է լինելու: Դա միջազգային պրակտիկայում շատ հաճախ կիրառվող գործողություն է, որի փորձը ինքն ունի ու շատ ակտիվ աշխատելու է այդ ուղղությամբ: Նա նաև հավելեց, որ փաստահավաք աշխատանքի արդյունքներն առաջիկայում ներկայացնելու է միջազգային կառույցներին և տարբեր երկրների իր գործընկերներին:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի
