«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Վազգեն Սարգսյանի եղբայրը՝ «Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ Արամ Զ. Սարգսյանը:
– Պարոն Սարգսյան, Ձեր գնահատականներում բազմիցս նշել եք, որ Հոկտեմբերի 27-ը հանրության առջև, հանրության աչքերում բացահատված է, ի՞նչ եք կարծում, իրավական առումով պատասխանատուներին պատասխանատվության ենթարկելու համար ի՞նչ է անհրաժեշտ:
-Այո՛, բազմաթիվ անգամներ ասել եմ, որ հանրային, հասարակական մակարդակով Հոկտեմբերի 27-ը բացահայտված է, սակայն իրավական մակարդակում՝ ոչ: Հարցրեք ցանկացած գիտնականի, ակադեմիկոսի, գյուղացու… նրանք կասեն, թե ովքեր են պատասխանատուները: Եվ ով է մեղավոր, որ այդ մարդիկ այդպես են մտածում։ Միանշանակ, գործող իշխանությունները, որոնք ոչինչ չարեցին, որ գործը բացահայտվի, և առ այսօր ոչինչ չի արվում գործի անջատված մասով: Իրենք համարում են, որ գործը բացահայտված է, բայց դա իրականում այդպես չէ:
Դա գլոբալ պետական խնդիր է, որովհետև ինչքան էլ խոսենք դատական համակարգից, երկրում արդարությունից, ինչքան օրենքներ փոխենք, դատախազներ փոխենք, միևնույն է, ոչինչ չի փոխվելու: Հոկտեմբերի 27-ի գործը պետության «սրբության սրբոցում»՝ Ազգային ժողովում բոլորի աչքի առաջ տեղի ունեցած ոճրագործություն էր, և գոնե պատվիրատուների առումով բացահայտված չէ: Քանի դեռ այդ առումով գործը բացահայտված չէ, նոր Հոկտեմբերի 27-երը բացառված չեն այս երկրի համար:
Այն մարդիկ, ովքեր որոշակի առնչություն են ունեցել Հոկտեմբերի 27-ի հետ կամ որոշակի ազդեցություն, որ դատական պրոցեսները երկարաձգվեն կամ արագացվեն, կամ որոշ վկաներ ընդհանրապես դատարան չգան, այսօր էլ պաշտոններ ստանան, այդ մարդիկ իրենց այսօր բավարարված են համարում, բայց, կարծում եմ, իրենք իրենց խղճի առաջ լուրջ հարցեր ունեն տալու: Լուրջ խնդիրներ կան պարզելու:
Հանրային մակարդակում կարող է ասվել՝ զոհվել էր ԱԺ նախագահը, զոհվել էր վարչապետը, երկրի նախագահը գնում է մարդասպանի, ոճրագործի հետ հանդիպման, պատրաստվում է սենյակ ու այդ սենյակը չի՞ գաղտնալսվում: Ի՞նչ տեսաերիզների, ի՞նչ ձայնագրությունների մասին էր, որ խոսվում էր. խոսվում էր հոկտեմբերի 27-ից հետո, եթե դրանք չկան, ուրեմն Ազգային անվտանգություն գոյություն չունի, ոչ պրոֆեսիոնալներ են և իրենց գործը չեն կատարել, և այդ Ազգային անվտանգության աշխատակիցներին և իրենց նախարարին պետք է հեռացնեին, և նրանք ոչ միայն քաղաքական դաշտում, այլ նաև իրենց մասնագիտության մեջ անելիքներ չունեն այլևս: Իսկ եթե դա արվել է, ապա ինչո՞ւ է առ այսօր գաղտնի պահվում, արդյոք դա նրանից չէ՞, որ իմանալով ինչ-ինչ բաներ, մեր պետությունն այսօր ստիպված է ԵՏՄ-ում կամ ԱՊՀ-ներում վազվզել: Բազմաթիվ խնդիրներ կան, որ մեր պետության առաջ են կանգնած և Հոկտեմբերի 27-ի բացահայտումը թողնել միայն զոհվածների հարազատների վրա: Այո՛, մենք էլ ենք մեղավոր, ես մեղավոր եմ, որ մինչև այսօր իմ մորը, տիկին Ռիտային, մյուս զոհերի հարազատներին ասելու ոչինչ չունեմ:
Էդ իշխանությունները, որ իրենց Վազգենի ընկերն էին համարում, այստեղ՝ Եռաբլուրում ելույթ էին ունենում, իրենց այդ հարցը չի՞ հուզում, չունե՞ն դրա պատախանը, թե՞ փակեցին ու վերջ, թող ժողովուրդն ինչ ուզում է մտածի, հերն էլ անիծած: Այդ խնդիրը պետք է բացահայտվի: Այդ խնդիրը, բացի ներքաղաքականից, նաև արտաքին քաղաքական պատասխաններ պիտի տա, որովհետև նույն այսօրվա գործող իշխանության բազմաթիվ պաշտոնյաներ իրենց հարցազրույցներում ասում են, որ դա արտաքին քաղաքական հետք ունի: Հետևաբար դատավարությունը, դատաքննությունը նորմալ չի կատարվել: Ո՞վ է մեղավոր, որ նորմալ չի կատարվել:
– Դուք դրսի հետք տեսնո՞ւմ եք, մասնավորապես Ռուսաստանի հետքը տեսնո՞ւմ եք Հոկտեմբերի 27-ի գործում:
– Ես ընդհանրապես Հոկտեմբերի 27-ի գործով որևէ վարկած, սկսած ներքին տնտեսականից՝ մոնոպոլիաների դեմ պայքար, հարկահավաքություն, վերջացրած արտաքին քաղաքականից, չեմ բացառում: Իհարկե, արտաքին քաղաքականի դերը համարում եմ մեծ, որովհետև 1999 թվականի «Միասնություն» դաշինքի հաղթանակը Հայաստանի իշխանություններին բերեց լեգիտիմություն: Եվ Վազգենի հիմնական խնդիրը դա էր: Վազգենը հասկացավ, որ, չէ, էս կարգի ընտրություններով երկիրը երկիր չի դառնա, և դա էր պատճառը, որ բազմաթիվ անգամներ խնդրեց Կարեն Դեմիրճյանին, համոզեց, որ նրա հետ կարողանա լուծել այդ խնդիրը, և մենք ունեինք լեգիտիմ իշխանություն, որը հստակ ծրագիր էր մշակել, 10-30 տարվա ծրագիր էին հաստատել և այդ ուղղությամբ գնում էին: Մենք այդ ժամանակ պետություն էինք, ո՞վ էր Վրաստանը, ո՞վ էր Ադրբեջանը: Թուրքիան, Իրանը Հայաստանի տեսակետների հետ հաշվի էին նստում: Հայաստանի այս կարգի թռիչքը, այս կարգի քաղաքականություն վարելը, էլ չասած, որ ԱՄՆ-ի հետ պայմանավորվածություններ կային… և իհարկե կային արտաքին քաղաքական ուժեր, ովքեր ուզում էին Հայաստանը միշտ իրենց ազդեցության տակ պահել, ովքեր ուզում էին թույլ Հայաստան ունենալ, ովքեր ուզում էին սեփական խնդիրներն այստեղ լուծել, և արտաքին այդ քաղաքական ուժերը միանշանակ կարող էին ազդեցություն ունենալ, և այդ հետքը բացառել պետք չէ:
Նաև բացառել պետք չէ, որ ռուսական հատուկ ծառայությունների աշխատակից Լիտվինենկոն, որը մահանում էր մահացու ռադիոակտիվ թունավորումից՝ պոլոնիումից, այդ մասին հայտարաություն է արել, մահացող մարդը սուտ ասելու բան չունի, որովհետև Աստծո առաջ պիտի կանգնի: Եվ այդ հայտարությունը ճիշտ էր, թե սուտ էր… պետությունը չընդունի՞ հիմք և անջատված մասով չփորձի՞ հայտարարությունն ուսումնասիրել, առավել ևս այն դեպքում, երբ Լոնդոնի դատարանը քննեց և գտավ, որ Լիտվինենկոյի սպանության մեջ ռուսական հետք կա: Այսինքն՝ արտաքին քաղաքական հետքը ոչ միայն բացառված չէ, այլ օր օրի հիմնավորվում է: Այս խնդրի բացահայտման համար ազգովի լուրջ համախմբվել է պետք: Սա նեղ կուսակցական, գաղափարական խնդիր չէ, սա միայն իմ ու Ստեփան Դեմիրճյանի խնդիրը չէ, չնայած որ առաջին հերթին մեր խնդիրն է, բայց սա երկրի և պետության խնդիրն է:
Մանրամասները՝ տեսանյութում:
