«Առաջին լրատվական»- ի զրուցակիցն է ՄԱՀՀԻ-ի ասոցացված փորձագետ Գևորգ Մելիքյանը:
-Թվում էր, թե ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գործունեության ձևաչափից որևէ դժգոհություն վերջին փուլում չկա, բայց ամեն դեպքում Լավրովը խոսում է այն մասին, որ Թուրքիան կարող է դրական դեր ունենալ հակամարտության կարգավորման հարցում, ՌԴ արտգործնախարարության խոսնակն էլ վերջերս հանդես եկավ՝ նշելով, որ Ռուսաստանը կողջունի Թուրքիայի կառուցողական դերը ԼՂ հիմախնդրի հարցում: Ի՞նչ միտումներ եք տեսնում:
-Մենք դա պետք է ռուս-թուրքական հաշտեցման և հարաբերությունների բարելավման համատեքստում դիտարկենք, կարծում եմ՝ այստեղ առավելապես հասցեատերը Թուրքիան է, և Թուրքիայի հետ կապված զարգացումների տրամաբանության մեջ է, որ Ռուսաստանը փորձում է նման ժեստեր անել Թուրքիային, և նաև միգուցե հասկացնել Հայաստանին, որ հնարավոր է փոխզիջումային ինչ-որ տարբերակներ լինի, և եթե Հայաստանը զիջումներ անի ԼՂ հարցում, ապա կարելի է դրան միացնել նաև թուրքական գործոնը, սահմանի բացումը: Հայաստանը բազմիցս պնդում է և ամեն տեղ հայտարարում, որ Թուրքիան պետք է բացի սահմանը Հայաստանի հետ և այլն: Եվ Ռուսաստանը համարում է, որ Հայաստանը ինչ-որ բաներ պետք է անի, որի դիմաց Թուրքիան պետք է բացի սահմանները: Ղարաբաղի հարցում որոշակի առաջընթաց կլինի, այլ հարց է, թե դա հայանպաստ կլինի, թե ոչ, բայց ստատուս քվոյի որոշակի փոփոխություն կլինի, և մյուս կողմից՝ կփոխվի նաև հայ-թուրքական հարաբերությունների ստատուս քվոն, և Ռուսասատանը կարծես փորձում է ձիով քայլ անել, հնարավորություն տալ Հայաստանին երկու կողմում ստատուս քվոյի փոփոխության հասնել, որը, կարծում եմ, գլոբալ առումով ավելի շատ բխում է Ադրբեջանի շահերից: Թեև պետք է նշել, որ Ադրբեջանն այնքան էլ ոգեշնչված չէ հայ-թուրքական հարաբերությունների բարելավմամբ:
Բայց եթե նայենք այն տեսանկյունից, որ միգուցե խոսքը կրկին ԼՂ-ում Հայաստանի կողմից զիջման մասին է, միգուցե Ադրբեջանը չարգելափակի, ինչպես որ նախկինում տեսանք, 2009-ից հետո ստորագրվեցին Ցյուրիխյան արձանագրությունները, և ԼՂ հիմանխնդիրը չմիացվեց հայ-թուրքական հարաբերությունների խնդրին: Հայաստանը, կարծում եմ, պետք է շատ հստակ իր դիրքորոշումն արտահայտի: Շատ վատ է, երբ արտաքին քաղաքականություն վարողները ամեն ինչ թողնում են առկախված, միայն վերլուծաբանները կամ լրագրողներն են, որ փորձում են հասկանալ, թե ինչ է մտածում Հայաստանի իշխանությունը, արդյո՞ք պայմանավորված է այս հայտարարությունը Հայաստանի հետ, թե ոչ, Հայաստանը ի վերջո կարձագանքի: Թեև մենք գիտենք, որ Հայաստանն արձագանքեց՝ արտգործնախարարության մակարդակով, Տիգրան Բալայանը և Շավարշ Քոչարյանը բավականին կտրուկ արձագանքնեցին, որ Թուրքիան որևէ դերակատարություն չի կարող ուենալ այդտեղ, և Թուրքիան միակ բանը, որ կարող է անել, դա այն է, որ կարող է բացել հայ-թուրքական սահմանը և նաև չխրախուսել Ադրբեջանի ապակառուցողական քայլերը:
Լավրովը չի կարող հենց այնպես հայտարարություն անել, այլ հարց է, թե ինչ ժամկետի համար է ասված, որ պահից սկսած Թուրքիան կարող է միանալ: Այս պահի դրությամբ՝ Հայաստանն իհարկե մերժելու է, հրաժարվելու է այդ, այսպես ասած, ծառայություններից, և պարզ է, որ առանց հայկական կողմի համաձայնության հնարավոր չէ Մինսկի խմբի համանախագահությունում փոփոխություն կատարել:
-Սա Մինսկի խմբի ձևաչափի փոփոխությո՞ւն է լինելո՞ւ, թե դրան զուգահեռ:
-Մենք գիտենք, որ Թուրքիան Մինսկի խմբի մաս է կազմում, բայց ոչ համանախագահության, այսինքն՝ այսպես թե այնպես Թուրքիան կարող է իր առաջարկներն անել, ինչպես մյուս անդամ երկիները, բայց դերակատարություն կարող է ունենալ, եթե գործընթացի մեջ ներգրավվի, իսկ դրա համար միակ դուռը Մինսկի խմբի համանախագահությունն է, և դռան բանալիներից մեկը Հայաստանի ձեռքին է. և Հայաստանը կարգելափակի Թուրքիայի ցանկացած նկրտում:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
