ՆԱՏՕ-ի վարշավյան գագաթնաժողովը, որը երեկ մեկնարկել է Լեհաստանի մայրաքաղաքում, ըստ էության հավակնում է դառնալ նաև Ղարաբաղյան կարգավորման գործընթացի ակտիվ այս փուլի հանգրվաններից մեկը: Լեհաստան են մեկնել և Սերժ Սարգսյանը, և Իլհամ Ալիևը: Նրանց միջև հանդիպում չի նախատեսվում, սակայն նրանց հետ առանձին հանդիպումներ են ունենում Ղարաբաղյան կարգավորման միջնորդները, իսկ ավելի շուտ՝ նրանցից ամերիկյան կողմը:
Երեկ տեղի է ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերիի և Սերժ Սարգսյանի հանդիպումը, ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքն էլ հանդիպում է ունեցել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ: Ինչ են քննարկվել այդ հանդիպումներում՝ բնականաբար, պաշտոնական հաղորդագրություններից շատ քիչ բան է հնարավոր կռահել:
Միաժամանակ հետաքրքրական է, որ ՆԱՏՕ-ի հարթակն այս առումով հերթական անգամ ամերիկյան կողմի համար դառնում է Ղարաբաղյան կարգավորման հանգրվանային հարթակ: Մասնավորապես, նախորդ գագաթնաժողովում, որ 2014 թվականին տեղի ունեցավ Ուելսի Նյուպորտ քաղաքում, ԱՄՆ-ը կազմակերպեց Սարգսյան-Ալիև հանդիպում: Ի դեպ, այդ հանդիպումն ըստ էության կարևորություն ստացավ այն առումով, որ կարգավորման նախաձեռնությունն իրենց ձեռքը վերցրին ԱՄՆ-ը և Ֆրանսիան: Հետագայում, իհարկե, եղան լարվածության նոր փուլեր, որոնք նաև որոշակիորեն խախտեցին կարգավորման գործընթացում միջնորդական այդ նոր ստատուս քվոն, սակայն ընդհանուր տրամաբանության մեջ շրջանառության մեջ մտավ հրադադարի պահպանման միջազգային մեխանիզմների հարցը, որը հասավ մինչև Վաշինգտոն, որտեղ հրավիրվեց Ադրբեջանի նախագահը արդեն միջուկային անվտանգության գագաթնաժողովի առիթով:
Փորձագետները արձանագրում էին, որ այդ շրջանակում ԱՄՆ-ը մտադիր է Ալիևի հետ բավական կոշտ խոսել հրադադարի պահպանման մեխանիզմների շուրջ: Ադրբեջանը և այդ մեխանիզմներին ընդդիմացող Ռուսաստանը գնացին վա-բանկ և նախաձեռնեցին ապրիլյան ագրեսիան: Դա չստացվեց՝ հայկական բանակի հերոսության շնորհիվ: Սկսվեց Վիեննայի գործընթացը, որում արդեն հրադադարի մեխանիզմների հարցը պաշտոնապես բերվեց օրակարգ: Դրան հաջորդեց Սանկտ Պետերբուրգի հանդիպումը, որից հետո որոշակի լղոզվածություն առաջացավ այդ հարցում:
Եվ ահա, ՆԱՏՕ-ի հերթական գագաթնաժողովը ամերիկյան կողմը, որ Վիեննայի օրակարգի նախաձեռնողն էր, հերթական անգամ դարձնում է Ղարաբաղյան կարգավորման հանգրվան: Սա հետաքրքրական է և՛ Վիեննայի օրակարգի շեշտադրման իմաստով, որը ողջունելի է Հայաստանի համար, և՛ թե այն իմաստով, որ ՆԱՏՕ-ն փաստորեն անուղղակիորեն այսպիսով ներգրավվում է Ղարաբաղյան գործընթացում՝ համենայնդեպս, ոչ ֆորմալ իմաստով դառնալով գործընթացի հարթակներից մեկը:
Եվ այստեղ հետաքրքրական է դառնում այն, թե արդյոք սա որևէ կերպ կարո՞ղ է անդրադառնալ ՆԱՏՕ-ի՝ արդեն պաշտոնական մոտեցումների վրա: Այսինքն՝ այս իմաստով վարշավյան գագաթնաժողովում ընդհանուր առմամբ գլոբալ անվտանգության որոշումներ դիտարկելու համար հավաքված դաշինքը արդյոք կարո՞ղ է սույն համատեքստում նոր մոտեցումներ ձևավորել նաև Ղարաբաղյան խնդրի վերաբերյալ: Դա պարզ կլինի շատ մոտ ապագայում, երբ ՆԱՏՕ-ի վարշավյան գագաթնաժողովը հրապարակի իր ավանդական ամփոփիչ կոմյունիկեն:
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Սթոլթենբերգը երեկ հայտարարել է, որ դրանում կլինի անդրադարձ Ղարաբաղյան հարցին: Հետաքրքիր է՝ կտարբերվի՞ այդ անդրադարձը ՆԱՏՕ-ի նախորդ գագաթնաժողովների անդրադարձներից, որոնք ընդհանուր առմամբ կրել են ընդհանրական բնույթ:
