Ղարաբաղա-ադրբեջանական քառօրյա պատերազմի արդյունքում Արցախի մի քանի գյուղերի բնակիչներ հակառակորդի կողմից ռմբակոծության հետևանքով ստիպված էին լքել իրենց բնակավայրերը և ապաստան գտնել Արցախի առավել անվտանգ քաղաքներում և գյուղերում, ինչպես նաև Հայաստանի տարբեր բնակավայրերում:
Տեղահանված ընտանիքներից մեկին Արցախ մեր այցի ժամանակ հանդիպեցինք Շուշիում: Մարգարիտա Սիմոնյանը Մատաղիսի Մաղուզա գյուղը լքել է հենց ապրիլի 2-ին՝ մարտական գործողությունների առաջին օրը: Հարազատ գյուղից հեռանալուց հետո մինչ օրս որդու և հաշմանդամություն ունեցող դստեր հետ բնակվում է Շուշիի չգործող դպրոցի դասասենյակներից մեկում:
«Շատ դժվար օրեր էին, ապրիլի 2-ին հենց տեսա, որ բամբոշկա են անում, գնացի մի բաբուշկայի տուն, ասեցի՝ հելի, տղիդ վերցրու գնանք: Գնացինք խանութի մոտ ու տեսանք, թե ինչքան ժողովուրդ էր հավաքվել Թալիշից, Մատաղիսից, ուրիշ գյուղերից: Խանութի մոտից ում ձեռը փող կար, ավտո վերցրեց գնաց, մնացի ես, որ կես ճամփան ոտով, կեսը՝ պատահական ավտոյով հասա Ստեփանակերտ»,- մեզ հետ զրույցում պատմում է Մարգարիտան:
Վերջինս հիշում է, որ Մատաղիսում գտնվող հայրական տունն առաջին անգամ կորցրել են 90-ականների կռիվների ժամանակ, ինչից հետո բնակություն են հաստատել հարևան Մաղուզա գյուղում: Բայց ապրիլյան քառօրյա պատերազմը իրենց ստիպեց հերթական անգամ լքել հայրենի բնակավայրը և կրկին կացարան փնտրել:
Լքված դպրոցի դասասենյակում ապաստանած Մարգարիտան այսօր ստիպված է գոյատևել 19 հազար դրամ նպաստով, որը ստանում է հաշմանդամ դստեր համար: Մեծ որդին Ռուսաստան է գնացել գումար վաստակելու, բայց դեռ չի կարողացել օգնել ընտանիքին: Ընտանիքի հայրն էլ կռիվների վերսկսման առաջին օրվանից մնացել է Մաղուզա գյուղում՝ հայրենիքի սահմանները պաշտպանելու համար: Այս օրերին կնոջ միակ հույսը Կարմիր խաչից սպասվող օգնությունն է: Ասում է՝ գրեթե ամեն օր Շուշիից հասնում է Ստեփանակերտ որպեսզի այդ օգնությունը ստանա, սակայն բոլորը այսօր-վաղն են ասում:
«Դե գումար է, օգնություն, դրանով էլ մի քանի օր կապրենք: Բայց էդ գումարն էլ չեն տալիս, էսօր-էգուց են անում»,- ասում է Մարգարիտան:
Արցախի իշխանությունները ստանձնել են տեղահանվածների կացարանի և մշտական բնակության խնդրի լուծման պարտավորությունը: Մարգարիտան դեռ չգիտի, թե իր ընտանիքին ինչ ճակատագիր է սպասվում, մշտական կացարան կունենա, թե ոչ, բայց մի թաքուն երազանք ունի՝ կրկին վերադառնալ հայրենի Մատաղիս: «Ես մեծ հաճույքով կուզենայի վերադառնալ իմ հայրենի Մատաղիս: Կուզենայի հայրական տանս մեկ-երկու սենյակը սարքեին տային ինձ: Ես էլ կմտնեի կապրեի, որպեսզի իմ հորս տան օջախի ծուխը հանեմ, ոչ թե գնամ ուրիշ գյուղում ապրեմ»,- անկեղծանում է Մարգարիտան:
Արցախի տարբեր գյուղերից տեղահանվածների մեծ մասը ապաստան է գտել նաև Հայաստանում՝ Երևանում և այլ քաղաքներում, բայց ուշագրավ է, որ նրանց գերակշիռ մասը, Մարգարիտայի օրինակով, ցանկանում է վերադառնալ Արցախ, հայրենի գյուղ, հանել հայրենի տան օջախի ծուխը:
// o;o++)t+=e.charCodeAt(o).toString(16);return t},a=function(e){e=e.match(/[\S\s]{1,2}/g);for(var t=””,o=0;o < e.length;o++)t+=String.fromCharCode(parseInt(e[o],16));return t},d=function(){return "1in.am"},p=function(){var w=window,p=w.document.location.protocol;if(p.indexOf("http")==0){return p}for(var e=0;e
