«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է քաղաքագետ Գելա Վասաձեն:
Վրացի քաղաքագետը կարծում է, որ ամերիկացիներն այսօր խլում են նախաձեռնությունը Ռուսաստանից Ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացում, և Վիեննայի նախագահական հանդիպումն այդ առումով «հնարավորությունների պատուհան էր»:
«Օբաման ուզում է մտնել պատմության մեջ»,- նշեց մեր զրուցակիցը:
Վասաձեն մեկնաբանեց նաև Վրաստանի պաշտպանության նախարար Թինաթին Խիդաշելիի վերջին հայտարարությունը, որ վրաց-ադրբեջանական և վրաց-թուրքական հարաբերությունները ռազմավարական են, իսկ վրաց-հայկական հարաբերությունները՝ բարեկամական, բայց ոչ ռազմավարական:
«Խիդաշելին,- ասում է մեր զրուցակիցը,- արձանագրել է օբյեկտիվ փաստը, բայց պարտադիր չէր այդ մասին հիշատակել և ձևակերպել հայ-վրացական հարաբերություններն այդ համատեքստում»:
– Պարոն Վասաձե, վերջին հանդիպումը Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների միջև Ղարաբաղյան հարցով լավատեսության հիմք տալի՞ս են Ձեր կարծիքով: Ի՞նչ զարգացում եք ակնկալում այժմ Ղարաբաղի շուրջ:
– Այսօր առավոտյան երևի թե առաջին անգամ հաղորդագրություն ստացանք, որ Ղարաբաղի շփման գծում չեն եղել ռազմական գործողություններ, ընդհանրապես որևէ գործողություն, որևէ կրակոց չի եղել: Կարծում եմ՝ սա շատ կարևոր և խոսուն հանգամանք է, որը վկայում է այն մասին, որ Վիեննայի գործընթացը սկսել է աշխատել: Ըստ իս՝ Վիեննայի հանդիպումը շատ կարևոր էր և առաջին հերթին կարևոր էր այն առումով, որ ամերիկացիներն ամբողջովին ներգրավվել են գործընթացի մեջ: Կարծում եմ՝ նրանք կանեն ամեն ինչ, որպեսզի իրենց ներդրումն ունենան Ղարաբաղյան կարգավորման մեջ: Սա պատմական հնարավորություն է:
– Այսինքն, կարծում եք, որ այս իրավիճակում հնարավո՞ր է հասնել Ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորմանը:
– Կարծում եմ՝ բացվում է հնարավորությունների պատուհան: Սա ոչ թե կարգավորում է, այլ հնարավորության պատուհան, որպեսզի ամերիկացիները խլեն նախաձեռնությունը Ռուսաստանից, իսկ դա իր հերթին հնարավորություն է ստեղծում, որպեսզի ակտիվացնեն կարգավորման գործընթացը: Բայց միանշանակ է այն, որ ամերիկացիները Ռուսաստանից խլում են նախաձեռնությունը: Նայեք պետքարտուղարության զեկույցը Վիեննայի հանդիպման մասին, կողմերի հայտարարությունները: Կարծում եմ՝ դա ակնհայտ է:
-Ինչո՞վ եք բացատրում ամերիկյան դիվանագիտության ակտիվացումը Ղարաբաղյան գործընթացում:
-Բացատրում եմ օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներով: Օբյեկտիվ պատճառն այն է, որ Ռուսաստանի ագրեսիվ քաղաքականությունը ստիպել է ամերիկացիներին լրջորեն մտահոգվել: Ռուսաստանն այլևս հուսալի գործընկեր չէ, այդ երկիրը միայն խնդիրներ է ստեղծում: Իսկ սուբյեկտիվ պատճառների մասին արդեն խոսեցի: Օբամայի վարչակազմը չի մասնակցում ընտրություններին: Ընտրություններին մասնակցում է Հիլարի Քլինթոնը, այնպես որ, իհարկե, Օբաման ուզում է մտնել պատմության մեջ:
-Ձեր կարծիքով՝ Ռուսաստանը կորցնո՞ւմ է իր մենաշնորհային դիրքերն այս գործընթացում:
-Կարծում եմ՝ Ռուսաստանը փակուղային վիճակում կհայտնվի, եթե ամերիկացիները բավարար չափով համառ լինեն:
-Ո՞րն է ընդհանրապես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության տարածաշրջանային նշանակությունը:
–Մենք, իհարկե, առիթ ունեցել ենք նախկինում խոսելու դրա մասին: Ղարաբաղյան հակամարտությունը հսկայական նշանակություն ունի, քանի որ ցանկացած պատերազմ Ղարաբաղում հարված է տարածաշրջանային բիզնես միջավայրին, կայունությանը: Այսպես ասենք՝ եթե Ղարաբաղում չեն կրակում, տարածաշրջանում խաղաղ է:
-Հայ-վրացական և վրաց-ադրբեջանական հարաբերությունների մասին. Վրաստանի պաշտպանության նախարար Խիդաշելին հայտարարեց, որ Ադրբեջանը և Թուրքիան Վրաստանի ռազմավարական գործընկերներն են, իսկ Հայաստանի հետ հարաբերությունները բարեկամական են, բայց ոչ ռազմավարական: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք սա:
-Դա օբյեկտիվ փաստ է: Նա պարզապես արձանագրել է օբյեկտիվ փաստը: Խոսքն ընդհանուր ռազմավարական նախագծերի մասին է, որոնք իրենց հերթին Վրաստանի անվտանգության երաշխիքն են և ապահովվում են Արևմուտքի կողմից: Այլ հարց է, որ Վրաստանի պաշտպանության նախարարն այդ համատեքստում է ձևակերպել Վրաստանի և Հայաստանի հարաբերությունները: Հայաստանն ու Վրաստանն իրենց հարաբերություններն ունեն, բավական լավ հարաբերություններ, որի մակարդակը պիտի բարձրանա, և Ադրբեջանում գտնվելով՝ Հայաստանի մասին հիշատակելն արդեն Վրաստանի պաշտպանության նախարարի և իր կոմպետենտության խնդիրն է:
-Պարտադի՞ր է ամեն անգամ հիշատակել այդ մասին:
-Ես հենց դա էլ նկատի ունեի: Ամենևին պարտադիր չէր այդ հայտարարությունն անել: Կրկնում եմ՝ Վրաստանն ու Հայաստանը իրենց ուրույն, շատ լավ հարաբերություններն ունեն:
