Հայ ազգային կոնգրեսը երեկ տարածել է տեղեկատվություն, որ կուսակցության առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն անցկացրել է Կոնգրեսի նիստ, որտեղ անդրադարձել է ղարաբաղյան խնդրում ստեղծված նոր իրավիճակին, նաև այդ համատեքստում ներքաղաքական նոր զարգացումների հեռանկարներին: Դա հետաքրքրական ասպեկտ է, եթե նկատի առնենք այն, որ քառօրյա պատերազմից հետո Սերժ Սարգսյանը, փաստորեն, նպաստեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանի քաղաքական դերի ակտիվացմանը՝ ընդունելով հանդիպման նրա առաջարկը:
Այդ հանդիպումից հետո եղավ Տեր-Պետրոսյանի հայտնի պարզաբանումը, որով նա, ղարաբաղյան խնդիրը և նոր իրավիճակը մատնացույց անելով, հայտարարեց Սերժ Սարգսյանի վրա ներքին ճնշման աննպատակահարմարության մասին, որպեսզի արտաքին հարթության վրա ամուր լինեն նրա բանակցային դիրքերը: Հետագա զարգացումները ստացան ուշագրավ բնույթ, և Սարգսյան-Տեր-Պետրոսյան հարթությունը կարծես թե որոշակիորեն հանդարտվեց: Ավելին՝ Հայ ազգային կոնգրեսը մի քանի կոշտ հայտարարություններ արեց Ընտրական օրենսգրքի վերաբերյալ, թեև իհարկե, խոշոր հաշվով, այդ հայտարարությունները ավելի շուտ հիշեցնում էին արարողակարգ, քան դիրքորոշում:
Եվ ահա, Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, ըստ էության, ՀԱԿ-ին ներկայացրել է հետագա գործողությունների նոր ռազմավարություն: Ինչպիսին է այն՝ կարող ենք միայն ենթադրել, քանի որ մանրամասներ հրապարակված չեն: Սակայն ուշագրավ է, որ Տեր-Պետրոսյանն այդ խնդրին է անդրադառնում այն բանից հետո, երբ կուսակցություն ստեղծելու մասին հայտարարեց նախկին արտգործնախարար Վարդան Օսկանյանը, ով դիտվում է որպես Ռոբերտ Քոչարյանի քաղաքական ծրագրերի, ըստ էության, դե ֆակտո համակարգող և առաջնորդող:
Օսկանյանը հայտարարեց, որ հավակնում է լինել իշխանությունների այլընտրանք բևեռ: Սրան զուգահեռ՝ առաջին ընթերցմամբ ընդունվեց Ընտրական օրենսգիրքը, որի քննարկումներից ՀԱԿ-ը հրաժարվել էր: Միաժամանակ, Սերժ Սարգսյանն էլ հայտարարեց բանակցային գործընթացից հրաժարվելու մասին, քանի դեռ միջնորդները չեն կատարել Ադրբեջանին ռազմական քայլերից հետ պահելու հիմնարար գործողություններ: Այս ֆոնին հետաքրքրական է, որ Վարդան Օսկանյանը, ասել է թե՝ Ռոբերտ Քոչարյանը, հանդես եկավ այդ մոտեցման քննադատությամբ՝ ասելով, որ այժմ բանակցելու ամենահարմար պահն է:
Արդյո՞ք Լևոն Տեր-Պետրոսյան-Սերժ Սարգսյան պայմանավորվածության առանցքում այն էր, որ Տեր-Պետրոսյանը փորձելու է հակազդել Քոչարյանի գործոնին, և ըստ այդմ, դրա ակտիվացմանը զուգահեռ՝ նաև ակտիվություն է ցուցաբերում ՀԱԿ-ի առաջնորդը: Զուգահեռաբար վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը հայտարարեց, թե մոռանում են անցյալն ու նայում ապագային: Միաժամանակ, հերթական անգամ ընդդիմադիր դաշտում բռնկվեց պայքարը, այսպես ասած, իսկական ընդդիմության համար: Ակնհայտ է, որ հայաստանյան քաղաքական դաշտում սկսվել է բրոունյան մի շարժում, որտեղ տեղի է ունենում ոչ այնքան ուժերի վերադասավորում կամ վերադիրքավորում, որքան ընդհանրապես՝ զարգացման վեկտորների և բովանդակության:
Հայաստանյան քաղաքական զարգացումները մինչ սահմանադրական փոփոխությունները կենտրոնացել էին հիմնականում երեք նախագահների եռանկյունում: Սահմանադրական փոփոխությունները գործընթացներն անձերից տեղափոխեցին որոշակի կուսակցական ինստիտուտների ոլորտ, համենայնդեպս տրենդի առումով: Սակայն քառօրյա պատերազմից հետո նկատելի է, որ կրկին առկա է գործընթացները անձերի շուրջ բերելու միտում: Մյուս կողմից, սակայն, նոր իրավիճակում անձերը ստիպված են գործել նոր գործիքներով, այսինքն՝ նոր մեխանիզմների շրջանակում, իսկ դա անկասկած թողնելու է իր ազդեցությունը նրանց գործողությունների վրա: Ամբողջ հարցն այն է, թե դա ինչ ազդեցություն է թողնելու հանրային և պետական կյանքի վրա: