ԵՏՄ-ն մեր գիտակցված ընտրությունն է: Հայաստանի պաշտոնյաների շուրթերից նույնիսկ հիմա հաճախ կարելի է լսել այդ հայտարարությունը, կարծես թե դրանով նրանք խոստովանեն, որ երբեմն նաև չգիտակցված ընտրություն կամ որոշումներ են կայացնում: Թեև դատելով իշխանությունների գործունեության արդյունքներից` մեծ մասամբ հենց այդպես էլ կա, այսինքն` որոշումները կարծեք թե կայացվում են չգիտակցված, որովհետև, եթե ըստ այդ արդյունքների պարզվի, որ որոշումները կայացվել են գիտակցված, ապա դա արդեն ուղղակիորեն կնշանակի կազմակերպված հանցագործություն պետության ու ժողովրդի դեմ:
Բայց գանք հերթով. Ի՞նչ է նշանակում գիտակցված ընտրություն: Դա հասկանալու համար նախ պետք է հասկանանք, թե ինչ ընտրություն է դա, այսինքն` ինչ է ընտրել Հայաստանը:
Հայաստանն ընտրել է մի միավորում, որտեղ տնտեսապես թույլ զարգացած, առավելապես էներգետիկ հումքի հույսին, այդ հումքի վաճառքից ստացվող գումարների վրա հիմնված, լիովին կոռումպացված տնտեսություններ են: Այդ տնտեսությունները բացարձակապես մրցունակ չեն աշխարհում, այդ տնտեսություններում չկա բնակչության լայն զանգվածների սոցիալական բարեկեցություն, այդ տնտեսություններում չկա ցանկացած զարգացման համար կենսականորեն անհրաժեշտ սեփականության իրավունքի պաշտպանության և անկախ դատական համակարգի ինստիտուտ: Ընդհանուր առմամբ, համառոտ նկարագրով, Հայաստանը «գիտակցված» ընտրել է հենց սա:
Հիմա հասկանանք, թե այդ պայմաններում ի՞նչ է նշանակում «գիտակցված ընտրություն» ասվածը: Դա նշանակում է, որ միանգամայն գիտակցված է նաև Հայաստանի իշխանության ընտրությունը Հայաստանի ներքին կացութաձևի կապակցությամբ: Այսինքն` Հայաստանի իշխանությունը միանգամայն գիտակցված է տնտեսությունը պահում օլիգարխիայի ենթակայության տակ, միանգամայն գիտակցված է թույլ տալիս մենաշնորհների ձևավորում ու ընդլայնում, օլիգոպոլիաների ընդլայնում, միանգամայն գիտակցված է թույլ տալիս հարկային ամենաթողություն ՊԵԿ-ի կատարմամբ, որը իր, այսպես ասած, անսահմանափակության հասնող լիազորություններով երևի թե վաղուց է գերազանցել ԱԱԾ-ին, Հայաստանի իշխանությունը գիտակցված է հանդուրժում վերից վար կոռումպացված պետական կառավարման համակարգը, գիտակցված է հանդուրժում այդ համակարգին կից գործող, այսպես ասած, հարուստ կանանց և զոքանչների ինստիտուտը, գիտակցված է հանդուրժում ընտրակեղծիքները:
Այսինքն` Հայաստանի իշխանությունը միանգամայն գիտակցված է երկիրը պահում այն աղբի մեջ, որի մեջ հայտնվել է մոտ երկու տասնամյակի դանդաղ, բայց համառ ու հետևողական ընթացքի արդյունքում: Ինչո՞ւ ենք մենք հանգում հենց այդ հետևության: Որովհետև Հայաստանում առկա այդ խորագույն արատները պետք է որ Հայաստանի իշխանության մոտ առաջացնեին այլ գիտակցություն կամ գիտակցում, եթե իշխանությունը գիտակցում էր նաև այդ երևույթների կործանարարությունը պետության ապագայի տեսանկյունից:
Այդ պայմաններում, եթե գործ ունենք պետության շահի հանդեպ հոգատար և պատասխանատու իշխանությունների հետ, գիտակցումը պետք է երկիրը տանի այլ ուղղությամբ, այսինքն` այն ուղղությամբ, որտեղ լիովին այլ կանոններ ու ստանդարտներ են, որտեղ լիովին այլ արժեքներ են և պետական կառավարման, և հասարակական համակեցության ասպարեզում, որտեղ արժեք են ոչ թե գողությունը, զոռբայությունն ու ուժը, այլ օրենքը, իրավունքը, հավասարությունն ու մրցակցությունը, որտեղ արժեք է Սահմանադրությունը, մարդու իրավունքը, անկախ դատական իշխանությունը:
Եթե Հայաստանում առկա պետականակործան իրավիճակի պայմաններում իշխանությունը գիտակցված գնում է ոչ թե այդ արժեքների ու միջավայրի ուղղությամբ, այլ միանում է այն ընտանիքին, որտեղ այդպիսի արժեքները հայտարարվում են արտաքին սպառնալիք և առկա արատները «պահպանվում են պետության կողմից», ապա այստեղ այլ բան չի մնում եզրակացնելու, քան այն, որ Հայաստանի իշխանությունները «գիտակցված ընտրություն» են կատարել Հայաստանը խեղդող արատավոր երևույթների և համակարգի օգտին: Այստեղից էլ մնում է հետևություն անել, թե ինչ է սպասում Հայաստանին այդ «գիտակցված ընտրության» արդյունքում: Այսինքն` դրա համար պետք չէ հետևություն անել, պետք է ընդամենը մի հայացք գցել Հայաստանի այսօրվան:
Ինչ տեսնում ենք մենք այսօր, առնվազն դա էլ մեզ սպասում է Մաքսային միության «գիտակցված ընտրության» պարագայում: Մաքսային միությունը դրախտն է Հայաստանի տնտեսությունն ու ռեսուրսները ուզուրպացրած համակարգի համար, և եթե այդ համակարգը գիտակցված տանում ես դրախտ, դա նշանակում է, որ տանում ես հարատևության: Կամ այլ կերպ ասած` առավել արդիական օրինակով, Մաքսային միությունն այն կլինիկան է, որտեղ Հայաստանի տնտեսական և քաղաքական ողջ համակարգը ենթարկվելու է ցողունային բջիջների իմպլանտացիայի:
Ահավասիկ՝ «գիտակցված ընտրություն»: