«Առաջին լրատվական»- ի զրուցակիցն է քաղաքագետ, ԼՂՀ նախկին արտգործնախարար Արման Մելիքյանը
-Պարոն Մելիքյան, վերջերս ադրբեջանական կողմը՝ Ալիևը, Մամեդյարովը հանդես եկան հայտարարություններով, որով կարծես մտադիր են ընդհուպ մերժել ԼՂ կարգավորման գործընթացում Մինսկի խմբի ձևաչափը: Ըստ Ձեզ՝ ինչո՞վ է պայմանավորված այս նոր քաղաքականությունը և ուր կարող է այն հասցնել:
-Կտրուկ մերժման մասին, իհարկե, խոսք չի եղել, պարզապես հայտարարում էին, որ Մինսկի խմբի աշխատանքը բավարար արդյունքներ չի տվել այսօր և իրենց դժգոհությունն էին արտահայտում այդ կապակցությամբ, բայց այս իրավիճակից ելքերի մասին կամ իրենց ցանկալի տարբերակների մասին հստակ որևէ բան չի ասվել: Այլ խնդիր է, որ այս հայտարարությունները հատկապես հնչեցին ԵԽԽՎ-ում բրիտանացի պատգամավորի տխրահռչակ զեկույցի մերժման, տապալման կապակցությամբ: Ադրբեջանական կողմը ոչ հանիրավի համարեց, որ այդ տապալմանը նպաստեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հայտարարությունը, որում նրանք նախազգուշացնում էին ԵԽԽՎ-ի պատվիրակներին, որ վերջիններս այնպիսի քայլեր չկատարեն, որոնք կխաթարեն Մինսկի խմբի շրջանակներում և միջնորդությամբ իրականացվող բանակցային գործընթացը: Բայց, անկախ ամեն ինչից, Ադրբեջանը այսօր բավական բարդ աշխարհաքաղաքական իրավիճակում է հայտնվել, և այս իրավիճակում Ալիևը, ես կարծում եմ, որ մոտ ապագայում ստիպված է լինելու վերջնական կողմնորոշման հետ կապված լուծում տալ. արդյո՞ք նա Ռուսաստանի հետ է լինելու, թե՞ Թուրքիայի և Թուրքիայի գործընկերների հետ կորդեգրի ավելի հստակ արտահայտված հակառուսական քաղաքական դիրքորոշում, որը կարող է նաև որոշակի ռազմական դրսևորումներ ունենալ:
-Բայց միշտ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբն է կազմակերպել Սարգսյան-Ալիև, Նալբանդյան-Մամեդյարով հանդիպումները։ Այսպիսի դիրքորոշումից հետո արդյո՞ք իրավիճակը, խաղաղ բանակցային գործընթացն ավելի չի բարդանա, նոր խնդիրներ չեն առաջանա:
-Խնդիրները չեն պակասել, այդ առումով Ադրբեջանն իր դիրքերի մեջ է: Այլ հարց է, որ Ադրբեջանը այսօր ստիպված է ավելի կտրուկ հայտարարություններով հանդես գալ, ավելի ազդեցիկ շանտաժի քայլերով և՛ համանախագահներին, և՛ հայկական կողմերին մղել իրեն ավելի հարմալ լուծումների: Սա է Ադրբեջանի մարտավարությունը, այն արդյունավետ չի լինի, բայց այնքան արագ են իրադարձությունները զարգանում, որ նաև հայկական կողմերը պետք է կարողանան ստեղծված իրավիճակից ելնելով՝ լուրջ հետևություններ անել, հընթացս փոխել իրենց բանակցային մոտեցումները, իրենց համար բարենպաստ հիմնատարրերով հագեցնել բանակցային գործընթացը: Իսկ ինչ վերաբերում է Ալիև-Սարգսյան ձևաչափով հանդիպմուներին, ապա առաջիկայում էլ կլինեն, անկախ նրանից թե Ալիևն այսօր ինչ է ասել: Կարծում եմ՝ առնվազն մեկ հանդիպում դեռ տեղի կունենա:
-Ռուս-թուրքական դիմակայության նոր փուլ է կարծես սկսվել. Լարված հարաբերությունների այս նոր հանգրվանն ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ հայ-ադրբեջանական գործընթացի վրա:
-Ռուս-թուրքական ռազմաքաղաքական ճգնաժամը, որը գնալով ավելի է սրվում, անշուշտ, ազդում է նաև մեր տարածաշրջանում իրադարձությունների զարգացման վրա: Եվ այն, որ Ալիևը ստիպված է լինելու մոտ ապագայում ընտրություն կատարել, պայմանավորված է նաև այս հանգամանքով: Ռուս-թուրքական ճգնաժամը, ըստ ամենայնի, ծավալվելու և խորանալու լուրջ ներուժ է պարունակում, և կարծում եմ՝ այդ ճգնաժամաի զարգացման բարձրակետը կլինի, թերևս, մեկուկես-երկու տարի անց: Մինչ այդ Ադրբեջանը պետք է հստակ արտահայտի իր դիրքորոշումը: Հայաստանն այդ առումով խնդիր չունի, քանի որ արդեն իսկ կողմորոշված է՝ արդեն ՀԱՊԿ-ի անդամ է, Ռուսաստանի ռազմավարական գործընկերն է, ԵՏՄ անդամ է: Այդ տեսանկյունից ռուս-թուրքական ճգնաժամում Հայաստանը ՀԱՊԿ-ի դերակատարում ունենալու, կողմնորոշվելու խնդիր չունի, բայց խնդիր ունի այն առումով, որ եթե այդ հարաբերությունների սրացումը խորանա և հասնի ռազմական փուլի, Հայաստանը թուրքական զինուժի թիրախներից մեկն է լինելու: Չեմ կարծում, որ դա իրականում տեղի կունենա, բայց այդ վտանգը մենք պետք է հաշվի առնենք:
–Դուք եղել եք ԼՂՀ նախկին արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավար, ԵԽԽՎ ձմեռային նստաշրջանում Սարսանգի վերաբերյալ ընդունված հակահայ զեկույցը որքանո՞վ կարող ազդել ԼՂ հակամարտության խաղաղ կարգավորման վրա։
-Այն, որ այս զեկույցները մտան շրջանառության մեջ, և ամիսներ շարունակ ակտիվ քննարկումներ եղան դրանց շուրջ, դա Ադրբեջանի համար բոլոր դեպքերում մեծ հաջողություն է: Իսկ այն, որ զեկույցներից մեկն անգամ ընդունվեց ԵԽԽՎ-ի կողմից, դա արդեն հաջողության կրկնապատկումն էր: Ես, անկեղծ ասած, չեմ հասկանում հայկական երկու պետությունների պաշտոնատարների այն արտահայտությունները, թե այն, որ զեկույցներից մեկն ընդունվեց, մեկը չընդունվեց, դա հայկական կողմի հաղթանակն է: Դա բացարձակ այդպես չէ, պետք է իրավիճակին ավելի սթափ նայել: Ադրբեջանը հստակ քաղաքականություն է վարում, որին հայկական կողմը հակազդելու բավական չափով լուրջ ներուժ չունի, կա՛մ չի ցանկանում, կա՛մ չի կարողանում, բայց դրա անհրաժեշտությունը կա, որովհետև Ադրբեջանն իր համար կուտակում է հաղթական խաղաթղթեր, որոնք կարող է որոշիչ պահի դնել սեղանին: Մի բան, որին Հայաստանը ընթացքում չի կարողանում հակազդել: Դա կարող է պատասխանատու, լուրջ պահի մեծ բարդությունների առջև կանգնեցնել:
