Tuesday, 19 03 2024
15:30
Պուտինը վերընտրվելուց հետո իր առաջին այցը կկատարի Չինաստան. Reuters
Ցանկացած պահի կարող է խզել ԵՄ առաքելության աշխատանքը, ինքնիշխանության հետ կապված հարց չկա
«Ասել են՝ էդ ի՞նչ տարածքներ ես զիջում, էստեղ դու ամագ ունե՞ս»․ Տավուշում Փաշինյանին հարցեր են տվել
Պետք է ուրախ լինենք, որ մեր երկրի վարչապետը հանդիպում է այդ հատվածներում ապրող մարդկանց հետ
15:15
Իսպանիայում 6 մարդ է զոհվել ոստիկանական անցակետի մոտ բեռնատարի վրաերթի հետևանքով
Նիկոլ Փաշինյանի բազմիմաստ խաղը Տավուշում
«Կովկասում ազդեցությունն ընդլայնելու ՆԱՏՕ-ի փորձերը կայունություն չեն ավելացնի տարածաշրջանում». Պեսկով
Ցավոք, Ադրբեջանի պատճառով քարտեզների ընտրության պայմանավորվածություն դեռևս ձեռք չի բերվել
Խոսքը հայկական գյուղերին չի վերաբերում. Հովիկ Աղազարյանը՝ Տավուշի 4 գյուղերի մասին
«Մանրամասներ»․ Դավիթ Ստեփանյանի հետ
Կենտրոնական բանկը՝ Հայաստանում ռուսական «МИР» քարտերի սպասարկման մասին
Ողբերգական վթար Սյունիքի մարզում. մեքենայի հրդեհվելու հետևանքով զոհվել է 4 հոգի, այդ թվում 11-ամյա երեխա
Չարենցավանի կամրջի մոտ մեքենաներ են բախվել
Վահագն Խաչատուրյանը շնորհավորական ուղերձ է հղել Վլադիմիր Պուտինին
Լուրերի օրվա թողարկում 14։00
14:00
Live. «Առաջին լրատվական» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոն
Ակնկալում ենք ՆԱՏՕ-ի աջակցությունը ՀՀ-Ադրբեջան խաղաղության գործընթացին. Փաշինյան
ՆԱՏՕ-ն աջակցում է Հայաստանի ինքնիշխանությանը և տարածքային ամբողջականությանը. գլխավոր քարտուղար
Հուսով ենք, որ Հայաստան-ՆԱՏՕ նոր ձևաչափով գործունեության ծրագիրը շուտով կհաստատվի
Եթե ամեն հուշարձանի համար մեկ հսկող կցենք, ապա կունենանք ավելի շատ հուշարձան, քան՝ մարդկային ռեսուրս
Սպասվում են ձյան առատ տեղումներ, առանձին հատվածներում՝ բուք, ցածր հորիզոնական տեսանելիություն
Մենք կկորցնենք մեր բոլոր սահմանները, եթե մտանք նոր սահման գծելու տրամաբանության մեջ. Փաշինյան
Էն որ ասում են` Տավուշի գյուղերը ուզում է տա, էս մարզում Խրեմլու անունով գյուղ կա՞, ո՞վ է ղեկավարը
Ծառը կոտրվել ու ընկել է մեքենայի վրա
Վարդենիսում էլ ենք դպրոց սարքում, ու թող էլ չասեն՝ էս ինչ բանը փակում են, որովհետև տալիս են
Կասե՞ք ի վերջո, էդ «Fly Arna»-ն ի՞նչ եղավ, փակվե՞ց, լիցենզիան ավարտվե՞ց. Գաբրիելյանը` փոխնախարարին
««Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը ներկա է, բայց չի գրանցվում». ԱԺ-ն քվորում չապահովեց
ՔՊ նորընտիր պատգամավոր Դավիթ Կարապետյանը ԱԺ ամբիոնից երդվեց
Շփման գիծը փոխում ենք սահմանով, կարող է զորքերի փոխարեն դիրքերում լինեն սահմանապահներ. Փաշինյան
Ժողովու’րդ, ձեր հարցերի պատասխանները գտնելու ենք, հիմա, թողեք ոտք-ոտք քայլենք առաջ. Փաշինյան

Դեռ շուտ է ԵՏՄ տարածքում խոսել միասնական արժույթի ներդրման մասին

«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Հայ-ռուսական սլավոնական համալսարանի տնտեսագիտության և բիզնեսի ինստիտուտի տնօրեն, դոկտոր, պրոֆեսոր Էդվարդ Սանդոյանը:

– Պարոն Սանդոյան, վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանը Բելառուսում ԵՏՄ անդամ երկրներին առաջարկել է փոխադարձ առևտրաշրջանառության դեպքում հրաժարվել դոլարից: Որքանո՞վ է դա նպատակահարմար Հայաստանի համար:

– Տարօրինակ է, չէ՞, երբ ԵՏՄ անդամ երկու երկրները, ասենք՝ Ռուսաստանն ու Հայաստանը, իրենց հաշվարկներն իրականացնում են ամերիկյան դոլարով: Գազը սահմանին ստանում ենք դոլարով: Մեր արտադրողները շատ հաճախ հումքը ՌԴ-ից ձեռք են բերում արտարժույթով:

– Այսինքն՝ դոլարն ավելի վստահելի արժույթ է:

– Այո՛, և բնականաբար, արժութային ռիսկերից խուսափելու համար բոլորն էլ ձգտում են իրենց փոխադարձ հաշվարկները կառուցել դոլարի հենքի վրա: Մենք նույն ՌԴ-ից պարտքը արտարժույթով ենք ստանում: Բայց ինչո՞ւ ռուբլով չենք ստանում: Եվ շատ հաճախ, իհարկե, ցանկացած արժույթ տարածում է ստանում և ծավալներով ընդլայնվում պահանջարկված լինելու հենքի վրա՝ թե՛ ֆինանսական հոսքերի, թե՛ փոխադարձ առևտրի և թե՛ ցանկացած այլ գործարքների պայմաններում: Եթե ԵՏՄ անդամ երկրներին հաջողվի գտնել նման տարբերակ, ապա դա մեծապես կնպաստի զարգացմանը: Դա պետք է լինի շատ պարզ սկզբունքի հիման վրա կառուցված փոխադարձ հարաբերություն: Եթե դու ՌԴ-ում իրացնում ես ինչ-որ մի ապրանք, ուրեմն պետք է վճարվես դրամով, եթե Ղազախստանից ինչ-որ ապրանքատեսակ ես ձեռք բերում, ուրեմն ղազախական արժույթով պետք է վճարես:

Այստեղ նաև հասկանալի է, որ խոսքը գնում է թույլ ազգային արժույթներով պայմանավորված ապրանքային փոխհարաբերությունների մասին, երբ օրերի, էլ չեմ ասում ժամերի ընթացքում կարող են լրջագույն տատանումներ լինել, և կողմերը կրեն արժութային մեծագույն կորուստներ: Նույնը վերաբերում է պարտքային գործիքներին՝ ՌԴ-ն ՀՀ-ին պարտքը ռուբլով տա: ՌԴ-ն, իհարկե, հասկանում է, որ ռուբլին թույլ արժույթ է, և իր պարտքը կարժեզրկվի, ու դա մեզ համար կարող է լինել շահեկան: Հետևաբար՝ ցանկացած պետություն, այդ թվում՝ նույն ՌԴ-ն պետք է արտահանելու կամ վարկավորելու պարտավորությունն իրականացնի արտարժույթով:

– Կարծիք կա, որ նման հայտարարությունները կամ առաջարկները հետագայում ԵՏՄ տարածքում միասնական արժույթ ներդնելու համար հիմք են հանդիսանալու:

– Չեմ բացառում նման զարգացումները, բայց ես դրա կողմնակիցը չեմ և կարծում եմ՝ դեռ շուտ է խոսել դրա մասին: Արժույթը հո ինքն իրեն չի ներխուժում այս կամ այն շուկա: Մեր բնակչությունն իր խնայողությունների մոտ 80 տոկոսն իրականացնում է դոլարով ոչ թե նրա համար, որ այդ արժույթն ավելի գեղեցիկ է, այլ, որ այն ավելի կայուն է, և դրա դեպքում ռիսկերն ավելի ցածր են: Եվ որ այդ արժույթն ավելի պահանջարկված է խնայողությունների և եկամուտների ձևավորման համար:

– Ամեն դեպքում, այս շրջանում ո՞ր մոդելն է նպատակահարմար ԵՏՄ երկրների համար:

– Եթե ամեն մի երկրի ռեզիդենտ այլ երկրի ռեզիդենտի հետ իր գործարքներն իրականացնի համապատասխան վայրում գործող արժույթով, դա հասկանալի և միանգամայն ընդունելի տարբերակ է:

– Դուք պատկերացնո՞ւմ եք, որ ՌԴ-ում իրացվող կոնյակի դիմաց Հայաստանի արտահանողը դրամ ստանա:

– Ինչո՞ւ՝ ոչ: Այդ դեպքում հեշտ կինի մոդելավորել մեր փոխադարձ առևտրային ծավալները:

– Տեսականորեն՝ այո, բայց գործնականում որքանո՞վ է դա հնարավոր:

– Ես ասում եմ՝ կարելի է նման մեխանիզմ ստեղծել, և դա տրամաբանական է: Ի վերջո, մենք եթե ձևավորում ենք ինտեգրացիոն շուկա համապատասխան միության սկզբունքների հենքի վրա, ինչո՞ւ՝ ոչ: Մենք պետք է փոխադարձաբար հարգենք մեր ազգային արժույթները: Եվ ամեն մի արժութ կունենա իր իրական արժեքն ու կշիռը, իսկ փոխարկելիությունն էլ համապատասխանաբար կարտացոլի այս կամ այն երկրում տիրող իրավիճակը:

– Իսկ ինչո՞ւ նպատակահարմար չէ ԵՏՄ տարածքում միասնական արժույթի ներդրումը:

– Դոլարային հենքը բոլորին հասկանալի է՝ քիչ են արժութային ռիսկերը, և այս դեպքում ոչ թե դոլարն է հետաքրքիր, այլ գործարքի արդյունքում ստացված եկամուտների ծավալներն ու արժութային ռիսկերից խուսափելը: Եթե ռուբլային է, ապա մենք հասկանում ենք, որ ՌԴ տնտեսությունն այս պահին ունակ չէ ապահովելու կայուն փոխարժեք և համահարթեցնելու տատանումները: Բնականաբար, ֆինանսական գործարքներում մենք կմտնենք շատ ավելի անկայուն, ավելի ռիսկային հարաբերությունների մեջ, որը ոչ մեկին ձեռնտու չէ: Բայց փոխադարձ արժույթները հրաշալի մոտեցում է: Սա կարող է լինել առաջին փուլը: Ես այդպես եմ կարծում: Երկրորդ փուլում հավանաբար կստեղծվի առցանց ռեժիմով գործող միասնական վճարային համակարգ, որտեղ ազգային արժույթներն իրենց ծավալների համապատասխան և պահանջարկվածության տեսակետից կդրսևորեն իրենց համապատասխան արժեքը, կշիռը, և կձևավորվի փոխարժեքի այլ մոտեցում՝ ավելի շուկայական, ավելի լողացող: Հետագայում նաև կլինի հաշվարկային մի վերպետական արժույթ: Ոչ թե փող, այլ պայմանական հաշվարկային արժույթ:

Բայց երբ մենք խոսում ենք այս կամ այն երկրի արժույթի մասին, որի թողարկումը գտնվում է մեկ երկրի Կենտրոնական բանկի ձեռքում, մենք կամա թե ակամա կհայտնվենք միասնական արժույթի դաշտում: Դա կլինի մեկ քայլ ետ, բայց կմոտենանք այն հիմնախնդրին, որի զոհերից մեկը այս ընթացքում հանդիսացավ Հունաստանը: Երկիր, որն իր տնտեսության արդյունավետությամբ պատրաստ չէր գործելու եվրոյի գոտում: Եվրոյի գոտին ավելի համապատասխան էր առավել զարգացած տնտեսություններին: Իսկ եթե դու մտնում ես միասնական արժութային գոտի, ապա պետք է ձգտես մեկ պետության սկզբունքին: ԱՄՆ-ում գործում է դոլարը, քանի որ բոլոր նահանգները միասնական դրամավարկային քաղաքականության դաշտում գործող միավորներ են: Ես մեծագույն սխալ եմ համարում, որ Եվրամիությունում շտապեցին անցնել միասնական արժույթի կիրառմանը: Մեծ Բրիտանիան չմտավ այդ գոտի, այդ առումով շատ խելացի գտնվեցին նաև Լեհաստանն ու Չեխիան: Ովքեր շտապեցին ու մտան եվրագոտի, նրանք հայտնվեցին շատ դժվար պայմաններում: Եթե չլիներ եվրագոտին, Հունաստանը կունենար սեփական արտարժույթ և սեփական դրամավարկային քաղաքականություն ու կարող էր դրամավարկային մեխանիզմներով խթանել իր տնտեսությունը և դիմակայել այդ խնդիրները, թեև ուներ նաև այլ սխալներ:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում