Հայաստանի սահմանադրական փոփոխությունների գործընթացը սկսեց ուղեկցվել Հայաստանի սահմանին լարվածության էական աճով, որը ադրբեջանական ագրեսիայի բռնկման արդյունքն է: Թե ինչքան կշարունակվի այս զուգահեռ իրողությունների ընթացքը՝ դժվար է ասել: Սահմանադրական փոփոխությունները տեղի կունենան հավանաբար նոյեմբեր-դեկտեմբերին. արդյոք սահմանային լարվածությունը կպահպանվի՞ մինչ այդ:
Սովորաբար, դատելով վերջին շրջանում լարվածության ցիկլային բռնկումներից, դրանք տևում են առավելագույնը երկու-երեք շաբաթ: Սակայն յուրաքանչյուր նոր ցիկլ ունի իր առանձնահատկությունը՝ կախված և ներքաղաքական, և արտաքին քաղաքական իրողություններից: Իսկ այս տեսանկյունից Ադրբեջանում էլ նոյեմբերին ընտրություններ են, խորհրդարանական ընտրություններ, և ստացվում է, որ լարվածությունը ոչ միայն Հայաստանի սահմանադրական գործընթացին է զուգահեռ, այլ նաև Ադրբեջանի խորհրդարանական գործընթացին:
Թե ինչքանով են այս ներքին գործոնները ազդում հակամարտ կողմերի պահվածքի վրա, այսինքն՝ դրանք ավելի՞ ազդեցիկ են, քան արտաքին գործոնները՝ ասելը նույնպես դժվար է: Սակայն մի բան ակնհայտ է՝ և Հայաստանում, և Ադրբեջանում սահմանային լարվածությունը, իհարկե, մշտապես փորձել են և փորձելու են օգտագործել ներքաղաքական նպատակների համար: Եվ քանի որ այսօր և Հայաստանի, և Ադրբեջանի իշխանությունների համար ներքաղաքական կարևոր գործընթացների, այսպես ասած՝ ընտրական գործընթացների շրջան է, ապա, իհարկե, անկախ լարվածության աճի ավելի ազդեցիկ հնարավոր արտաքին գործոններից՝ ներքին խնդիրները կարող են ազդել լարվածության հանդեպ և Հայաստանի, և Ադրբեջանի իշխանությունների մոտեցումների վրա: Թե ինչպիսին կլինի այդ ազդեցությունը՝ ժամանակը ցույց կտա:
Միաժամանակ, այստեղ կա մեկ այլ նրբություն, որը ևս պետք է հաշվի առնել կամ առնվազն դուրս չթողնել ուշադրությունից: Բանն այն է, որ և Հայաստանի, և Ադրբեջանի ներքին զարգացումները հանդիսանում են ըստ էության աշխարհաքաղաքական կենտրոնների ուշադրության առարկա, և, բնականաբար, դրանցում առկա իրողությունները չեն կարող դուրս մնալ արտաքին, միջազգային կոնտեքստից: Այս տեսանկյունից, բնականաբար, և Հայաստանում, և Ադրբեջանում առկա ներքաղաքական իրողություններին զուգահեռ՝ սահմանային լարվածության հերթական փուլի բռնկումը հարցեր է առաջացնում, թե արդյոք աշխարհաքաղաքական կենտրոնները կամ որևէ կենտրոն, ըստ իր ունեցած շահերի, չե՞ն կարող սահմանային հանգամանքները դարձնել կամ Հայաստանի, կամ Ադրբեջանի ներքաղաքական գործընթացների վրա ազդեցության գործոն:
