«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է Լոռու նախկին մարզպետ, Գուրգեն Արսենյանի ղեկավարած ՄԱԿ կուսակցության քաղաքական փորձագետ Վիգեն Խաչատրյանը:
– Պարոն Խաչատրյան, այս օրերին նախագահական նստավայրում քաղաքական ուժերի հետ հանդիպումներ են տեղի ունենում՝ սահմանադրական բարեփոխումների քննարկման հետ կապված: ՄԱԿ-ը ևս հրավեր է ստացել նախագահից: Ի՞նչ եք կարծում այս ողջ գործընթացի մասին:
– Գուրգեն Արսենյանը Հայաստանում չէ և հանդիպելու հետ կապված ես ինֆորմացիա չունեմ: Սովորական գործընթաց է տեղի ունենում, և ես զարմանում եմ, որ դրան այդքան մեծ կարևորություն է տրվում։
– Նոր Սահմանադրության նախագիծը ինչքանո՞վ է ընդունելի Ձեզ համար։ Կան մի շարք վիճահարույց կետեր, որոնցից ելնելով էլ մի շարք քաղաքական ուժեր կտրականապես դեմ են արտահայտվում այս նախագծին:
– Ընդհանրապես ես կարծում եմ, որ առկա խնդիրները սահմանադրությամբ չեն պայմանավորված, և դժվար թե փոփոխությունները որակական փոփոխությունների բերեն:
– Շատերն առաջ են քաշում նաև հանրաքվեի լեգիտիմության հարցը. նշում են՝ քանի որ նախորդ ընտրությունները միջազգային ստանդարտներին համապատասխան չեն եղել, այս հանրաքվեն առհասարակ պետք է բոյկոտել:
– Հնարավոր է միջազգային ստանդարտներին համապատասխան լինի՝ չեմ կարող ասել, որ այդպես չի լինի: Իսկ հանրաքվեն առայժմ դժվար է ասել, թե ինչ արդյունք կունենա: Ամեն դեպքում չեմ կարծում, թե ժողովուրդը շատ մեծ հետաքրքրությամբ է լցված այս հարցի հետ կապված:
– Ընդդիմադիր քաղաքական ուժերն այս օրերին քննադատվում են Բաղրամյան 26 գնալու և քննարկումներ անցկացնելու համար: Ի՞նչ եք կարծում՝ ճի՞շտ է գնալ և առաջարկներ ներկայացնել, թե՞ առհասարակ բոյկոտել:
– Ցանկացած դեպքում քննարկումն ավելի արդյունավետ եմ համարում: Պետք է առաջարկներ ներկայացնել:
– Այդ կերպ չի՞ լեգիտիմացվում ողջ գործընթացը։ Իշխող կուսակցության ներկայացուցիչները նշում են, որ նույնիսկ քննարկումներին մասնակցելը նշանակում է կոնսոլիդացիա ապահովել:
– Եթե այդպես են ասում, գուցե հիմքեր ունեն ասելու: Ես ամեն դեպքում ճիշտ եմ համարում քննարկումներին մասնակցելը և առաջարկություններ ներկայացնելը:
Բոլոր դեպքերում հանդիպումներից և քննարկումներից խուսափելը արդյունավետ ճանապարհ չէ: Շփումներն ավելի դրական արդյունք են տալիս, քան մեկուսացումը: Շփվել, հանդիպել՝ չի նշանակում տեսակետ կիսել։ Թշնամական մթնոլորտը այս 25 տարիների ընթացքում համոզվեցինք, որ արդյունքի չի բերում: Հանդիպել, քննարկել՝ չի նշանակում ընդհանուր եզրակացության գալ: Արհամարհանքն ու թշնամանքը, անընդհատ նեգատիվ դիտարկումները, մերժողականը արդյունավետ չեն:
– Ի՞նչ եք կարծում՝ սահմանադրական բարեփոխումների դեմ պայքարը կարո՞ղ է հաջողության հասնել: Գիտեք, որ արդեն իսկ կա դրա դեմ պայքարող «ոչ»-ի հստակ ճակատ:
– Կարծում եմ, որ մեզ մոտ հիմա մի քիչ փակուղային իրավիճակ է: Ինչպես սահմանադրական փոփոխությունների ջատագովները, այնպես էլ սահմանադրական փոփոխությունները մերժողները տարբեր պատճառներով անհրաժեշտ հասարակական աջակցություն չունեն: Չեմ կարծում, որ հասարակությունը ոգևորված սպասում է, թե երբ պետք է ընդունի կամ մերժի այս սահմանադրությունը: Հասարակությանը ոգևորող կամ հուզող ավելի լուրջ խնդիրներ կան, որոնք պարզապես պետք չէ կապել սահմանադրության հետ։ Վերջին հաշվով, եթե սահմանադրական փոփոխություններն անցնեն, ես դա որպես ողբերգություն չեմ դիտի: Մեր կյանքում դրանից շատ բան չի փոխվելու։
Սահմանադրական փոփոխությունների հարցը հիմա ներկայացնում են որպես իշխանությունների վերարտադրություն։ Կարելի է սուրճի բաժակի շուրջ քննարկումներ անցկացնել՝ դրանք առանձնապես լուրջ զբաղմունք չեն, հնարավոր է այդ նպատակը հետապնդվի: Այս սահմանադրությամբ էլ կարող են վերարտադրվել: Բայց վերարտադրվել ասելով՝ մենք ի՞նչ ենք հասկանում։ Ցանկացած օրինական իշխանության վերարտադրվելը վատ չէ, խնդիրն այն է՝ այդ վերարտադրությունը օրինակա՞ն ճանապարհով է, թե՞ անօրինական: Բերում են օրինակ՝ պետք է խուսափել կառավարական ճգնաժամից, տարբեր երկրներում՝ կառավարական ճգնաժամի հետ մեկտեղ տնտեսությունը ծաղկել է: Տնտեսությունը իր ճանապարհով պետք է գնա, Իտալիայում 10 տարի կառավարական ճգնաժամ էր, բայց տնտեսությունը դրանից չէր տուժում: Կառավարության գործունեությունը սպասարկելն է, ոչ թե կառավարելը: Արհեստական ճգնաժամերի քողարկումն արդյունքի չի բերում: Պետք է այս դեպքում նայել, թե սահմանադրական փոփոխություններ ասելով՝ ինչ քաղաքական հարցադրում են անում։ Եթե հարցադրումը կառավարական ճգնաժամից խուսափելն է՝ ճիշտ չէ, ճգնաժամը եթե կա, պետք է ի հայտ գա, որ խնդիրը լուծվի:
