ՀՀ-ում Իրանի դեսպան Մոհամմադ Ռեիսին օրերս մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել էր, որ Հայաստանը կարող է լավ միջանցք հանդիսանալ Պարսից ծոցը Սև ծովին կապելու առումով: Հայաստան-Իրան երկաթգծի կառուցման վերաբերյալ նշել էր, որ բանակցություններ նախկինում եղել են, և 3 միլիարդ 200 միլիոն է նախատեսված երկաթգծի իրականացման համար, բայց այդ ծրագիրը առայժմ ներդրողներ է ակնկալում:
«Առաջին լրատվական»-ը «Համաձայնություն» քաղաքական հետազոտական կենտրոնի ղեկավար Դավիթ Շահնազարյանից հետաքրքրվեց, թե այս հայտարարությունից հետո ի՞նչ անելիքներ ունի հայկական կողմը և արդյոք տեսնո՞ւմ է այդ ուղղությամբ իրականացվող գործընթաց։
«Գործընթաց տեսնում եմ. բանակցային գործընթաց կա: Հիմնական խնդիրը Ռուսաստանն է, որը պաշտոնապես դեմ է արտահայտվել դրան և շատ լավ հասկանում է, որ այդ երկաթգծի, նույնիսկ նախագծի հաստատումը, էլ չեմ ասում՝ կառուցումը, էապես կնպաստի տարածաշրջանի կայունությանն ու անվտանգությանը, ինչում Ռուսաստանը շահագրգռված չէ: Երկրորդ՝ մեկ անգամ չէ, որ այդ մասին խոսում է Իրանի դեսպանը։ Դրանով Իրանը փորձ է անում Հայաստանի հետ բանակցել՝ որպես անկախ գործընկերոջ, ավելի քան համոզված եմ, որ այդ ծրագիրը ապագա ունի, և այդ ծրագիրը մեծ շանսեր ունի իրականանալու։ Միանգամից ասեմ, որ դա քաղաքական ծրագիր է առաջին հերթին և գուցե երկրորդ հերթին՝ տնտեսական, և եթե այդ նախագիծը հաստատվի, ավելի շատ քաղաքականություն է հոսելու, քան թե ապրանքներ: Հույս ունեմ, որ նրանով, ինչ իշխանություններն անում են, դրանով չեն բավարարվի, ավելի լրջորեն կմոտենան հարցին»։
Ըստ Դավիթ Շահնազարյանի՝ բացի իշխանության անելիքներից, հարկավոր է նաև հասարակության աջակցությունը, որպեսզի թուլանա Ռուսաստանի բացասական հնարավոր ազդեցությունը, որն ամեն կերպ փորձում է խոչընդոտել ոչ միայն այդ նախագծին, այլև ընդհանրապես Հայաստան-Իրան հարաբերություններին։ Իսկ այդ հարաբերությունները, Շահնազարյանի խոսքով, Իրանի նկատմամբ պատժամիջոցները դադարեցնելուց հետո մեզ համար ձեռք են բերել կարևորագույն ռազմավարական նշանակություն։
«Տարածաշրջանում էապես մեծանում է Իրանի դերը ոչ միայն էներգետիկ, հաղորդակցական նոր ուղիների, այլև ընդհանրապես ռազմաքաղաքական առումով, ինչը նպաստելու է տարածաշրջանի կայունությանը»,- ասաց Դավիթ Շահնազարյանը։
Անդրադառնալով երկաթգծի կառուցման վերաբերյալ Ռուսաստանի դիրքորոշմանը և մոտ երկու ամիս առաջ Ռուսական երկաթուղիների ղեկավար Յակունինի այն հայտարարությանը, թե այդ երկաթգծի կառուցումը հեռանկարային չէ, Շահնազարյանն ասաց, թե անհեռանկարայինը Պուտինի իշխանությունն է. «Ամենաանհեռանկարայինը Պուտինի իշխանությունն է, ավելի անհեռանկարային բան չկա, և այդ ռեժիմի քաղաքականությունը, որով Հայաստանը փորձում է ամբողջապես դարձնել իր կցորդը, որը կարծես թե ամբողջապես չի հաջողվում եւ հաշվի առնելով, որ բոլոր ուղղություններով օղակը Ռուսաստանի շուրջ սեղմվում է, մենք ոչ միայն Իրանի հարցով, այլեւ ընդհանրապես պետք է պատրաստ լինենք այն իրավիճակին, երբ Ռուսաստանի արտաքին ագրեսիվ քաղաքականությունը ամբողջապես կփոխվի, կամ Պուտինի ռեժիմը կփոխվի»։
Հարցին, թե արդյո՞ք Հայաստանը պատրաստ է դրան, առավել եւս, որ իշխանությունները, անկախ Ռուսաստանի դիրքորոշումից, վստահեցնում են, որ երկաթգիծը անպայման կկառուցվի, Շահնազարյանը պատասխանեց. «Կապված այդ փոփոխության հետ, որը կլինի Ռուսաստանում տեղի ունեցող պրոցեսների արդյունքում, ասացի՝ արտաքին քաղաքականությունը կփոխվի, գուցե՝ Պուտինի իշխանությունը կփլուզվի, կարծում եմ շատ ավելի շուտ, քան կարծում եք, այսօր Հայաստանը պատրաստ չէ. Ոչ միայն իշխանությունը, այլև ընդդիմությունը, քաղաքական համակարգը եւ նույնիսկ քաղաքացիական հասարակությունը, ինչի մասին մամուլում մի քանի անգամ արդեն խոսել եմ։ Սա կարեւորագույն խնդիր է իր բոլոր բաղադրիչներով, Իրանի հետ կապված հարցերով, որը մենք պետք է կարողանանք լուծել»,-ամփոփեց Դավիթ Շահնազարյանը։
Ավելին՝ տեսանյութում։