«ՆԱՏՕ-ն ցանկանում է հետխորհրդային տարածքը տեսնել որպես կայունության գոտի։ Հարավային Կովկասում, սակայն ՆԱՏՕ-ի ներկայությունը խիստ սահմանափակ է, որոշ դեպքերում նաև սիմվոլիկ»,- այսօր Միջազգային և անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտում կազմակերպված «ՆԱՏՕ-ն Հարավային Կովկասում և Հայաստան-ՆԱՏՕ գործընկերության հեռանկարները» թեմայով քննարկմանը նշեց Քաղաքական և միջազգային հետազոտությունների հայկական կենտրոնի ղեկավար Աղասի Ենոքյանը «ՆԱՏՕ-ն Հարավային Կովկասում» զեկուցման ընթացքում։
Հարավային Կովկասում Վրաստանն ունի ՆԱՏՕ-ի հետ ամենաակտիվ հարաբերությունները։ Պատճառը, ըստ զեկուցողի, ակնհայտ է, որ ԽՄ փլուզումից հետ Ռուսաստանը սկսեց սպառնալիք լինել Վրաստանի համար։ Այդ ժամանակվանից մոտեցում կար, որ հնարավոր է՝ ՆԱՏՕ-ն իրենց համար անվտանգություն ապահովի։ Այս ամենը, նրա խոսքով, 2003-ի վարդերի հեղափոխությունից հետո Սաակաշվիլին անսքող հայտարարեց, որ ձգտում են ՆԱՏՕ-ի անդամակցության։ Արդյունքում ինտնեսիվացան հարաբերությունները ՆԱՏՕ-ի հետ, իսկ 2008-ի ռուս-վրացական պատերազմի ժամանակ ՆԱՏՕ-ի անվտանգության երաշխիքների անհրաժեշտություն առաջացավ։ 2013-ին Վրաստանը հայտարարվեց ՆԱՏՕ-ի ասպիրանտ։ Պատճառը, Աղասի Ենոքյանի խոսքով, պարզ է, ՆԱՏՕ-ն հասկանում է, որ եթե այս ռեգիոնում ընդլայնվի, Վրաստանի հետ գնա անդամակցության, ապա կբախվի Ռուսաստանի լուրջ հակազդեցությանը։
«Հայաստանը երբեք չի հայտարարել ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու իր մտադրության մասին, ավելին՝ բոլոր նախագահների ժամանակ նշել են, որ իր համագործակցությունը ՆԱՏՕ-ի հետ կարող է խոչընդոտել իր ստրատեգիական դաշնակցի՝ Ռուսաստանի հետ համագործակցությանը»,- ասաց Աղասի Ենոքյանը՝ հավելելով, որ մեր քաղաքական վերնախավում չի եղել այնպիսի ազդեցիկ խումբ կամ գործիչ, որը միարժեքորեն կարտահայտվեր ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցության մասին։
Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է՝ չնայած Հայաստանի ազգային անվտանգությոն ռազմավարության մեջ նշվում է, որ թե՛ ՀԱՊԿ-ը և թե՛ ՆԱՏՕ-ն մեր անվտանգության հիմնասյուներն են, իրականում, սակայն, Հայաստանի անդամակցությունը ՀԱՊԿ-ի կամ Ռուսաստանի հետ շատ ավելի խորն է։
Ինչո՞ւ է Հայաստանում ՆԱՏՕ-ն պասիվ: Ըստ Աղասի Ենոքյանի՝ հիմնական պատճառն այն է, որ ՆԱՏՕ-ն և եվրոպական կառույցները փորձում են Հարավային Կովկասը ընկալել որպես միասնական աշխարհքաղաքական տարածք։ Հայաստանը, նրա խոսքով, ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությունը տեսնում է որպես կարևոր գործոն, բայց ոչ այնքան, որ խանգարի իրեն Ռուսաստանի հետ համագործակցելուն։