Հայաստանի հանրության ուշադրությունը ռուսաստանյան պաշտոնական քարոզչական միջոցների հանդեպ մարեց: Այդ ուշադրությունը բռնկվել էր մեկ շաբաթ առաջ, երբ Ռուսաստանի իշխանական լրատվամիջոցներն ու իբր մասնավոր մեդիաները Բաղրամյան պողոտայում տեղի ունեցող իրողությունները որակեցին որպես «հակառուսական մայդան»: Հայաստանի ամբողջ հանրությունը սկսեց իր բացասական վերաբերմունքը, դժգոհությունը հայտնել ռուսական իշխանական ու մերձիշխանական մեդիաների հանդեպ, նույնիսկ բավական կոշտ, հաճախ կոպիտ բնորոշումներ տալ, պաստառներ պարզել:
Ռուսական մեդիայի այդ արձագանքն անցավ, անցավ նաև Հայաստանի հանրության ուշադրությունը: Եթե խոսենք կոնկրետ խնդրից, ապա այդ ուշադրությունն, իհարկե, պետք է անցներ, եթե վերանում է խնդիրը: Սակայն մենք գործ ունենք երևույթի հետ, իսկ երևույթը շարունակվում է և շարունակվելու է, քանի որ Հայաստանի հանրության վերաբերմունք այդ երևույթի հանդեպ, որպես այդպիսին, գոյություն չունի: Իսկ երևույթի խնդիրը այն չէ, որ ռուսական մեդիան մեզ համար անհաճո բան էր ասում, կեղծում, խեղաթյուրում էր իրականությունը: Դա լոկալ խնդիրն է: Բուն խնդիրն այն է, որ Հայաստանի հասարակությունը դրան ընդդիմացավ միայն այն ժամանակ, երբ այդ նենգափոխումներն ու խեղաթյուրումները հարվածեցին իրեն, ուղղվեց դրանց սլաքն իր վրա: Սլաքը հետ քաշվեց, Հայաստանի հանրությունն էլ՝ հետը: Մինչդեռ նենգափոխումներն ու խեղաթյուրումները շարունակվում են, և սլաքը Հայաստանի հանրության վրա է ուղղված, ընդամենը այն դիմացից տեղափոխվել է թիկունք:
Որն է երևույթի խնդիրը այս դեպքում: Ռուսական քարոզչամիջոցները Հայաստանում լայն տարածում ունեն: Դրանք գերակշռող «արտասահմանյան» մեդիան են, հայկականի միակ «մասսայական այլընտրանքը»: Դրանց միջոցով է հայաստանցի հանրության մեծ մասը տեղեկանում աշխարհում տեղի ունեցող անցուդարձին, միջազգային զարգացումներին: Տարբեր տեղերում հնարավոր է ականատես լինել, թե ինչպես են Հայաստանի քաղաքացիները առավոտից երեկո աշխարհին հետևում ռուսական «Առաջին ալիքի» կամ «Ռոսիա» հեռուստաընկերության լրատվական թողարկումներով՝ հատկապես, երբ որևէ միջազգային կարևոր հարցին է վերաբերում խոսքը: Իսկ այդ հարցերի վերաբերյալ ռուսական տեղեկատվությունը իր տենդենցիոզությամբ, նենգափոխվածության և խեղաթյուրման իշխանական պատվերով որևէ կերպ չի տարբերվում այն իրավիճակից, որ մենք տեսանք երևանյան զարգացումների հանդեպ:
Այսինքն՝ սա նշանակում է, որ ռուսական մամուլը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների համար նենգափոխում է ամբողջ աշխարհում տեղի ունեցող զարգացումների տրամաբանությունը, խեղաթյուրում է համաշխարհային իրականությունը: Իհարկե, դա չի արվում հատուկ հայաստանցիների համար: Դա արվում է ընդհանրապես պոստսովետական այն լսարանների համար, որոնց համար դեպի աշխարհ տեղեկատվական հեռուստապատուհանի հիմնական տարբերակը ռուսական լրատվամիջոցներն են: Հայաստանը այդ երկրներից է և գուցե այդ երկրներից ամենա-ամենան, որտեղ առավել մասսայական են ռուսական հեռուստաալիքներն առ այսօր:
Պարզապես, երբ ռուսական պաշտոնական պրոպագանդայի մեքենան Հայաստանի հանրության համար խեղաթյուրում է համաշխարհային իրավիճակը, միջազգային զարգացումները, տրամաբանությունը, աշխարհը ներկայացնում որպես Ռուսաստանի ու նրա, այսպես ասած, բարեկամների դեմ մի մեծ դավադրական կծիկ, այլասերվածության և անբարոյության մի հստակ կաթսա, այդ հարվածը Հայաստանի քաղաքացիներին հասցվում է թիկունքից, այսինքն՝ սլաքը հետևից է: Բաղրամյան պողոտայում մի պահ եկավ դիմաց, քանի որ արդեն հայաստանյան իրավիճակն էր խեղաթյուրվում: Խնդիրը անցավ, ինչ-որ կերպ լուծում ստացավ, և սլաքը կրկին անցել է թիկունք:
Եվ կրկին Հայաստանում ոչ ոք չի տեսնում խնդիր, որ Հայաստանի քաղաքացուն ռուսական պաշտոնական և մերձիշխանական մեդիան, պրոպագանդիստական մեքենան շարունակում է հարվածել թիկունքից: Այդ հարվածը ազդում է Հայաստանի քաղաքացու աշխարհընկալման վրա, աշխարհայացքի վրա, կարևորագույն աշխարհաքաղաքական դերակատարների հանդեպ պատկերացումների վրա, այն նպաստում է Ռուսաստանի՝ որպես միակ ու անփոխարինելի «հայոց փրկչի» միֆը խորացնելուն, Հայաստանի հասարակությանը այդ «առասպելին» ավելի ու ավելի կապելուն, կամազրկելուն, համոզելուն, որ ամբողջ աշխարհն ուզում է խժռել հետխորհրդային երկրներին, և կուլ չգնալու միակ տարբերակը Ռուսաստանի երախում թաքնվելն է:
Դրա հետևանքով Հայաստանում ձևավորվում է համապատասխան հասարակական կարծիք, որն էլ թույլ է տալիս քայլ առ քայլ ոչնչացնել պետական ինքնիշխանությունը, իսկ դրա գործիք դարձած Հայաստանի իշխանությանն ու քաղաքական ուժերին էլ հիմք է տալիս ռուսական գաղութատիրության հետ սեփական գործարքներն արդարացնել իբր թե «ձայն բազմացով»: Բաղրամյանի իրադարձությունների ռուսական լուսաբանումը պարզապես առավել ցցուն դարձրեց իրականացվող քաղաքականության աղետալի բնույթը: Ըստ այդմ՝ Հայաստանի անկախության և ինքնիշխանության հրամայականը, Հայաստանի անվտանգությունը պահանջում են, որպեսզի Հայաստանում դրվի ռուսական լրատվամիջոցների զանգվածային հեռարձակումը դադարեցնելու խնդիրը:
Ինչ խոսք, Հայաստանի հեռարձակող լրատվամիջոցները, խոշոր հաշվով, քիչ են տարբերվում և ընդամենը մեծ մասամբ հանդիսանում են ռուսականի ձայնագրային պատճենը, սակայն այդուամենայնիվ տեղեկատվական ահաբեկչության աղբյուրի արգելակումը շատ կարևոր քայլ կարող է լինել հետևանքների վերացման խնդիրը հետագայում բարձրաձայնելու և լուծելու համար:
