Հայաստանի հարցով ԵԱՀԿ համազեկուցողներ Ալեքսիս Ֆիշերն ու Ջոն Պրեսկոտը այսօր հայտարարություն են տարածել Հայաստանում առկա իրավիճակի վերաբերյալ, որում Հայաստանի իշխանություններին կոչ են անում ժողովրդավարական բարեփոխումների հարցում նախաձեռնություններից անցնել գործողությունների:
Մի հարց է առաջանում, իհարկե, թե իսկ ԵԽԽՎ-ն ու նրա համազեկուցողները ե՞րբ են Հայաստանի ժողովրդավարության հարցում անցնելու կոնկրետ գործողությունների և կատարելու իրենց պարտքը ԵԽ անդամ պետության քաղաքացիների առաջ: Իսկ այդ պարտքն այն է, որ ԵԽ տարատեսակ պաշտոնյաները պետք է ժողովրդավարության հարցում կոնկրետ աջակցություն ցույց տան Հայաստանի քաղաքացիներին, ոչ թե քաղաքականությամբ զբաղվեն Հայաստանի իշխանության հետ: Այլապես հայտարարությունները, թե Հայաստանում Մարտի 1-ից հետո ձերբակալվածների առկայությունն ու սպանությունների բացահայտված չլինելը «թունավորում են Հայաստանի քաղաքական միջավայրը», ծիծաղից բացի, որևէ այլ բան իշխանության մոտ առաջացնել չեն կարող:
Թերևս հայտարարության փոխարեն ավելի ազդեցիկ կլիներ այն, որ Հայաստան կատարած հաջորդ այցին համանախագահները Երևան գային հակագազներով և ամբողջ այցի ընթացքում դրանք չհանեին` մթնոլորտից չթունավորվելու համար: Թեև իհարկե, հասկանում ենք, որ հակագազը համանախագահներին կխանգարեր սնվել, իսկ հայկական խոհանոցի գայթակղությունն իսկապես մեծ է: Ընդհանուր առմամբ, եթե մի պահ մոռանանք, որ սա եվրաչինովնիկների հերթական հայտարարությունն է` Հայաստանի ժողովրդավարական իրավիճակի վերաբերյալ, հայտարարությունը բավական կոշտ է և արտացոլում է իրականությունը:
Բայց դատելով այն իրողությունից, որ Մարտի 1-ից երեք տարի անց ԵԽԽՎ համազեկուցողները դեռ կոչ են անում Հայաստանի իշխանությանը խոսքից գործի անցնել բարեփոխումների հարցում, վստահաբար կարելի է եզրակացնել, որ կա՛մ Եվրոպայում օրացուցային լուրջ խնդիրներ կան` տարեթվերի հետ կապված, կա՛մ էլ լուրջ խնդիրներ կան` համազեկուցողների գործունեության հետ կապված, որի արդյունքը փաստորեն զրոյական է: Թեև իհարկե, պետք չէ բացառել, որ տարբեր քաղաքական կոնյուկտուրաներում հնչած միևնույն բովանդակությունը կարող է ունենալ տարբեր ազդեցություն և արդյունք: Համենայն դեպս, ակնհայտ է, որ ներկայումս Հայաստանում բոլորովին այլ ներքաղաքական իրավիճակ է, և այդ իրավիճակի ֆոնին արդեն նմանօրինակ հայտարարությունները կամա, թե ակամա կարող են ունենալ բոլորովին այլ ռեզոնանս և ընկալում թե՛ իշխանական համակարգում, թե՛ հասարակական շրջանակներում և թե՛ արտաքին տիրույթում:
Հետաքրքրականն այստեղ այն է, որ ներկայիս բուռն ներքաղաքական իրավիճակում, երբ ընդդիմությունը` Հայ ազգային կոնգրեսը, անցել է ակտիվ գործողությունների փուլի, ԵԽԽՎ համազեկուցողները իրենց հայտարարությամբ ոչ թե փորձում են նպաստել իրավիճակի հավասարակշռմանը և որոշակի աջակցող ձևակերպումներ հղել իշխանությանը, այլ բավական հստակ տոնով հանձնառություններ են դնում իշխանության վրա: Այդ համատեքստում ուշագրավ է նաև ԱՄՆ պետդեպարտամենտի զեկույցը, որը ևս հրապարակվեց Հայաստանի բուռն ներքաղաքական իրավիճակի ֆոնին և որում ևս ամանևին փորձ չկար այսպես ասած «պահել» իշխանությանն ընդդիմության ակտիվության այս փուլում, այլ կային բավական կոշտ ձևակերպումներ և գնահատականներ: Այլ կերպ ասած` անցած ժամանակահատվածում սովորաբար դիվանագիտական նրբություններով իշխանությանն աջակցած միջազգային կառույցներն այս անգամ կարծես թե չեն ցուցաբերում այդ դիվանագիտական նրբությունը:
Մեծ հաշվով, գուցե նմանօրինակ շեշտադրումներ եղել են նաև նախկինում, բայց մի բան է, երբ դրանք լինում են ընդդիմության հարաբերական պասիվ և դանդաղ մարտավարության շրջանում, մեկ այլ բան, երբ ընդդիմությունը իրար հետևից գումարում է բազմամարդ հանրահավաքներ և նաև որոշակի վերջնագրային տոն հաղորդում իր ռիտորիկային: