Թուրք ժողովուրդը հաջորդ ամիս մասնակցելու է ընտրությունների՝ մտահոգված երկրի տնտեսական աճի դանդաղեցմամբ և նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի բռնապետական քաղաքականությամբ: Այս մասին գրում է լրագրող Դորիան Ջոնսը voanews.com-ում:
Ժամանակակից Թուրքիայի պատմության համար, սակայն, այս ընտրությունները կարևոր են նաև նրանով, որ առաջին անգամ երկրի երեք գլխավոր քաղաքական կուսակցությունները իրենց ցուցակներում ներկայացնում են Թուրքիայի հայ համայնքի անդամների:
Հայերը ժամանակակից Թուրքիայի պատմության մեջ մեծ դեր են խաղացել, հիմնականում 1915 թվականին սկսած դեպքերի ժամանակ, որոնք հանգեցրին հարյուր հազարներով, հավանաբար միլիոնից ավելի հայերի մահվանը, որը ավելի ու ավելի շատ պատմաբաններ համարում են ցեղասպանություն, և որը Թուրքիան կտրականապես մերժում է:
Մինչդեռ Ստամբուլը տարիներ շարունակ ունեցել է փոքր, բայց կայուն՝ շուրջ 70-հազարանոց հայ համայնք, որը տարիներ շարունակ ենթարկվել է մշտական խտրականության, չնայած ոչ ուղղակի հալածանքների: Համայնքը հարաբերականորեն փոքր դերակատարում է ունեցել երկրի քաղաքական կյանքում, և այժմ հայերի՝ Թուրքիայի խորհրդարանի անդամ դառնալը կունենա խորհրդանշական կարևորություն:
«Մենք միշտ որևէ փոփոխություն ենք պահանջում, և նրանք ասում են՝ «մենք կանենք, մենք կանենք», և այդպես հարյուր տարի: Մենք չենք ուզում այլևս սպասել, այդ պատճառով եմ ես գնում խորհրդարան, որ այս իրավիճակը փոխեմ: Դա շատ կարևոր է մեր երկրի համար: Այն շատ կարևոր է մեր համայնքի համար: 1960 թվականից ի վեր մենք պատգամավոր չենք ունեցել»,- ասում է «Ժողովուրդների դեմոկրատական» կուսակցության թեկնածու Կարո Փայլյանը:
Էրդողանի «Արդարություն և զարգացում» կուսակցությունը նույնպես ներկայանում է հայ թեկնածուով՝ Մարգար Եսայան, հայտնի թերթի («Ենի Շաֆաք». 1in.am) սյունակագիր, ով հույս ունի ձայներ հավաքել Ստամբուլի քրիստոնյա համայնքից:
Գլխավոր ընդդիմադիր ուժ՝ «Ժողովրդահանրապետական» կուսակցությունը, որը հայտնի է իր ավանդական ազգայնականականությամբ, նույնպես ունի հայ թեկնածու՝ երիտասարդ իրավաբան Սելինա Դողանը, ով անցկացրել է բազմաթիվ հանդիպումներ, որտեղ նա կենտրոնացել է կուսակցության ներսում նախապաշարումների և խտրականության հաղթահարման վրա:
«Սա շատ մեծ հնարավորություն է: Մենք հավասար չենք. օրենքով, թղթի վրա՝ այո, բայց փաստացի՝ ոչ: Օրինակ՝ դուք չունեք հայ սպաներ, դուք չունեք հայ ոստիկան, դուք չունեք հայ դատավորներ երկրում: Ես կպայքարեմ այս խտրականության դեմ»,- ասել է նա:
Երկլեզու թուրք-հայկական «Ակօս» թերթից Էդվարդ Դազիկյանը ասել է, որ այս ընտրությունը կարևոր նշան է նշանակալի փոփոխության համար:
«Ավելի շատ մարդիկ են խոսում հայկական հարցի ու խնդիրների շուրջ: Ես ուզում եմ մտածել, որ որոշ բարեփոխումներ, որոշ քայլեր կլինեն մշտական: Բայց մենք գիտենք երբ մթնոլորտը փոխվում է, ոչ միայն հայերը, հրեաները և հույներն են դառնում թիրախ Թուրքիայում»,- ասել է Դազիկյանը:
Ընդգծելով Թուրքիայի փոքրամասնությունների լարվածությունը՝ Դորիան Ջոնսը նշում է, որ ավելի վաղ՝ այս ամիս հարյուրավոր մարդիկ դուրս էին եկել Ստամբուլի գլխավոր փողոց, բողոքելու հարյուրամյա հայկական որբանոցի բռնագրավման դեմ:
Որբանոցը սկզբում հյուրընկալել է հայկական զանգվածային սպանություններից փրկված երեխաներին: Այն հետագայում վերականգնվել է Թուրքիայում հայ համայնքի ականավոր անդամների կողմից և դարձել էր մշակութային կենտրոն:
Որբանոցը հիմնովին քանդելուց փրկվեց վերջին րոպեին, երբ այն հանձնեցին հայկական հիմնադրամին:
