Thursday, 28 03 2024
Սուրեն Պապիկյանը ծանոթացել է նաև ՀՀ ռազմարդյունաբերության նորագույն նմուշներին
«Ռուսաստանը հաջողության է հասնում այնտեղ, որտեղ դրա կարիքն ունի»․ Պուտին
Հրազդանում մթնոլորտային օդում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
Վլադիմիր Վարդանյանը կմասնակցի Մարդու իրավունքերի եվրոպական դատարանի դատավորների ընտրության հանձնաժողովի նիստին
Ծեծի է ենթարկել իր անչափահաս դստերը և փորձել սեռական հարաբերություն ունենալ նրա հետ
Այն, ինչ կներվի Բաքվին, չի ներվի Երևանին. Կրեմլը բաց է խաղում
ԵՄ ներկայությունը Բաքվին հանգիստ չի տալիս
Ադրբեջանը «կլրջացնի՞» ՀԱՊԿ-ի հետ ընկերությունը
Ազատագրվել ռուսական կախվածությունից. եվրաինտեգրման առաջնահերթությունները
Դիմակներն այլևս հանված են. Մոսկվան հանձնում է իր ամենաարժեքավոր ագենտին
Տղամարդը դանակահարել է նախկին կնոջն ու նրա քրոջը
Հայաստանը «դիվերսիֆիկացնում է» քաղաքականությունը, Ռոսատոմը մոդեռնիզացնում է Մեծամորի ԱԷԿ-ը
Գործակալ հիշեցնող Շահրամանյանը
Բաքվի խոշոր «խաղադրույքը»
Կլիմայի փոփոխության բացասական ազդեցությունը նկատելի է գյուղատնտեսության և տնտեսության մի շարք այլ ճյուղերում. փոխնախարար
Ռուսաստանում տեղի ունեցած ահաբեկչության գործով նոր կասկածյալ է հայտնվել
Արմեն Գևորգյանը ԵԽԽՎ դիտորդական առաքելության կազմում կհետևի Հյուսիսային Մակեդոնիայի նախագահական ընտրություններին
Մի համագործակցության խրոնիկա
Հայաստանը չունի ավելի ուժեղ զենք, քան միջազգային իրավունքը. չկրակելը խելամիտ չէ
Սասունցի Դավթի դարաշրջանը չէ. ԱՄՆ-ից ակնկալիքներին զուգահեռ պետք է ամրապնդել պետությունը
Երևանում ծառի ճյուղը թեքվել և ընկել է էլեկտրական լարերի վրա. փրկարարները մասնատել են ծառի ճյուղը
21:40
Ղազախստանի դեսպանատունը խորհուրդ է տվել լքել Օդեսայի և Խարկովի մարզերը
Վիճաբանություն և ծեծկռտուք՝ անչափահասների մասնակցությամբ․ կա վիրավոր
Քանի՞ մարդ է թունավորվել Հայաստանում
«Հայաստանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում ստեղծված իրավիճակը լավատեսություն չի ներշնչում»․ Լավրով
Բաքվի անհիմն մեղադրանքն ու խորամանկ խաղը Բրյուսելից առաջ
«Կրոկուսի ահաբեկչության հեղինակներն Ուկրաինայից զգալի գումարներ և կրիպտոարժույթներ են ստացել»․ ՌԴ ՔԿ
20:40
Սևաստոպոլում ռազմական ինքնաթիռն ընկել է ծովը
Ռուսաստանցիները կորցնում են հետաքրքրությունը Դուբայի նկատմամբ
Ադրբեջանը հրաժարվում է սահմանազատումից՝ Հայաստանին ներկայացնելով ահաբեկիչ և օկուպանտ

Ցեղասպանություն է․ Քրիստիան Ամանպուրը CNN-ի եթերում զրուցել է Մեծ Բրիտանիայում ՀՀ դեսպանի հետ

«Դեպի առաջ ճանապարհը ճշմարտության միջով է»,- հայերի՝ 100 տարի առաջ տեղի ունեցած սպանդի մասին Մեծ Բրիտանիայում Հայաստանի դեսպանը ասում է Քրիստիան Ամանպուրին:

-Այս շաբաթ նշվում է Օսմանյան կայսրությունում սպանված ավելի քան մեկ միլիոն հայերի օրը: Երկար ժամանակ վիճաբանության առարկա է եղել, թե այն ինչպես անվանել: Այսպիսով, ի՞նչ է նշանակում ցեղասպանություն բառը: Այսօր մենք անվանում ենք ցեղասպանություն այն, ինչ տեղի ունեցավ նացիստական մահվան ճամբարներում, բայց նախկինում այդ բառը գոյություն չի ունեցել։ Այդ եզրույթը մտցրել է լեհական հրեա Ռաֆայել Լեմկինը, որը կորցրել էր իր սիրելիներին և ամեն ինչ: 1944 թվականին նա գիրք է գրել նացիստների մասին, որում օգտագործել է հունական genos բառը, որը նշանակում է ցեղ, լատիներեն cide բառի հետ, որը նշանակում է սպանել: Դեռհաս տարիքում Լեմկինը նորություններից իմացել էր, որ թուրքական կառավարությունը սպանում է իր քրիստոնյա հայ քաղաքացիներին, կառավարության ասելով՝ իբր ճնշում էր հայկական ապստամբությունը, և ութ տարվա ընթացքում նրանք սպանել և տեղահանել էին մեկ միլիոն հայ տղամարդկանց, կանանց ու երեխաների: Մինչև օրս թուրքական կառավարությունը չի ընդունում, որ կատարվածը Ցեղասպանություն էր: Իմ հյուրն է Միացյալ Թագավորությունում Հայաստանի դեսպան Արմեն Սարգսյանը: Բարի գալուստ:

– Շնորհակալություն հրավերի համար:

– Այն, ինչ տեղի է ունենում, շարունակական պայքար է: Արդյո՞ք նշանակություն ունի, թե դա ինչ են անվանում:

– Իհարկե ունի, քանի որ կյանքերը լոկ բառեր չեն, շատ դեպքերում բառերը շատ խոր իմաստ ունեն, ինչպես օրինակ՝ պատիվ բառը, կամ տառապանք, սեր, մարդկություն, ցեղասպանություն: Հայերի դեպքում ցեղասպանություն բառը նշանակում է հարյուր տարվա անարդարություն, հարյուր տարվա տառապանք, մերժում և հիշողություն կատարվածի մասին:

– Նախագահ և նախկին վարչապետ Էրդողանը համեմատաբար ավելին է արել այդ տառապանքների ընդունման առումով, չնայած նա դեռ չի օգտագործել ցեղասպանություն բառը։ Ինչպե՞ս եք դուք դրան արձագանքում:

– Ընդհանրապես, ես դա համարում եմ դրական, բայց՝ որպես քաղաքական գործիչ կամ դեսպան, իսկ որպես հայ համարում եմ, որ այն մեկ քայլ առաջ է և երկու քայլ հետ, քանի որ օրվա վերջում ճշմարտությունը, այն էլ՝ ոչ ամբողջ ճշմարտությունն ասելն օգուտ չի տալիս:

– Ու նաև, պարոն դեսպան, ոչ միայն թուրքական կառավարությունը, նաև այստեղ՝ Մեծ Բրիտանիայում, և ԱՄՆ-ում չեն արտասանում այդ բառը: Ես հիմա ուզում եմ Ձեզ ցույց տալ, թե ինչ է ասել Թուրքիայի արտաքին գործերի նախարարն այդ առիթով մեկ շաբաթ առաջ. «Մենք չենք մերժում, որ շատ մարդիկ են մահացել: Բայց մենք չենք կարող բնութագրել դա որպես ցեղասպանություն: Եվ քաղաքական գործիչների ու կառավարությունների գործը չէ որոշել՝ դա ցեղասպանությո՞ւն էր, թե՞ ոչ»:

– Այդ բառը ճշգրտորեն բնութագրում է իրականությունը: Քանի որ այն կազմակերպած էր թուրքական կառավարության կողմից՝ որպես հայերի տեղահանություն Արևելյան Անատոլիայից և ամբողջ Օսմանյան կայսրությունից ողջ ազգը ոչնչացնելու նպատակով: Եվ ուրիշ այլ բառ չկա այն նկարագրելու համար։ Ու կապ չունի՝ մեկ և կես միլիոն է սպանված, թե միլիոն, թե նույնիսկ երկու հարյուր հազար, որքան մենք վերջերս տեսանք Եվրոպայում: Ես կուզեի հիշեցնել, որ Մեծ Բրիտանիան դեռ չի ճանաչել, բայց կան երեսուն երկրներ, ներառյալ մեծ երկրները, որոնք ճանաչել են Ցեղասպանությունը, ինչպես նաև Եվրոպական խորհրդարանը, և նրանց թիվը գնալով ավելանում է:

– Ինչպիսի՞ն են Ձեր հարաբերությունները թուրք պաշտոնյաների հետ, երբ հանդիպում եք նրանց:

– Ես հազվագյուտ հայերից եմ, ով ճամփորդում է Թուրքիայում: Այնտեղ ունեմ ընկերներ, շատերը՝ մտավորականների շրջանից: Ես ուզում եմ ձեզ ասել, թե ինչու է ցեղասպանություն բառը կարևոր: Առաջին հերթին այն ներկայացնում է ճշմարտությունը: Երկրորդ՝ այն կարևոր է հայերի համար, որպեսզի հիշեն, թե իրենք ովքեր են:

– Չե՞ք կարծում, որ երիտասարդ սերնդի համար կարևոր է առաջ շարժվելու գաղափարը:

– Առաջ գնալու կարիք կա, բայց ճանապարհն անցնում է ճշմարտության միջով: Երբ դու մերժում ես ճշմարտությունը, երբ դու տնտեսության ֆինանսական սեկտորում չես ասում ճշմարտությունը, հանգում ես տնտեսական ճգնաժամի, նմանապես՝ շրջակա միջավայրում, սննդի և ջրի պարագայում: Երբ ասում են, որ Հայոց ցեղասպանությունը տեղի չի ունեցել, դա հանգեցնում է վատ հետևանքների: Օրինակ՝ գերմանական առաջնորդի ասածը, թե՝ ո՞վ է հիմա հիշում Հայոց ցեղասպանությունը, եկեք անենք նույնը կամ ավելի վատը վեց միլիոն հրեաների նկատմամբ:

– Թույլ տվեք հարցնել այդ դեպքում. Դուք ասում եք, որ ավելի ու ավելի շատ երկրներ են սկսում ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։ Իսկ թուրքական կառավարությունը և ժողովուրդը այս շաբաթ նշում է Գալիպոլիի ճակատամարտի օրը, որին մասնակցելու է արքայազն Չարլզը և այլ ղեկավարներ։ Ինչպիսի՞ն է Ձեր արձագանքը դրան:

– Առաջին հերթին, իմ խնդիրը չէ մեկնաբանել արքայազնի արարքները: Հարցը Գալիպոլին և նրա հիշատակը չեն, այլ որ այս տարի այն իր սովորական օրվանից տեղափոխվել է ապրիլի 24-ին, և իմ կարծիքով՝ այդ փոփոխության պատճառը շատ պարզ է: Ես այն կանվաների փոքրիկ քաղաքականություն: Մարդկանց ղեկավարելու տարբեր ձևեր գոյություն ունեն: Դու կարող ես մանևրել, խաղալ քաղաքականություն, բայց դու նաև կարող ես ղեկավարել ճշմարտությամբ, և սա այն է, ինչ մենք բոլորս ցանկանում ենք, և՛ հայերս, և՛ թուրքերը: Ես ձեզ ուզում եմ ասել մի շատ կարևոր բան: Մենք՝ հայերս, ոչ միայն Ցեղասպանության զոհեր ենք, այլ նաև Ցեղասպանության պատանդներ, և մենք երբեք չպետք է թույլ տանք՝ այն նորից կրկնվի։ Եվ այդ պատճառով է, որ հայերը կռվեցին Լեռնային Ղարաբաղում, ոչ միայն այն պատճառով, որ նրանք արդար էին, այլ նաև՝ որ չէին ցանկանում թույլ տալ մեկ այլ ցեղասպանություն: Մյուս պատանդները թուրքերն են՝ մերժման պատանդները:

– Շնորհակալություն, պարոն Սարգսյան, մեզ հետ լինելու համար:

Բաժիններ
Ուղիղ
Լրահոս
Որոնում