Երեկ քաղաքացիական հասարակության մի շարք ներկայացուցիչներ պատգամավորների ու Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովի անդամների հետ քննարկում էին քաղաքացիական հասարակության դերը սահմանադրական բարեփձոխումների գործընթացին: Քննարկմանը ներկաների մեծամասնությունը գտնում էր, որ քաղաքացիական հասարակության դերը շատ մեծ է այս գործընթացին: Քաղաքացիական հասարակութունը կարող է համախմբվել եւ վճռորոշ պահին ասել իր խոսքը, իրավիճակ փողել, ընդվզել:
«Առաջին լրատվական»-ը քննարկմանը ներկա ԱԺ ՀՅԴ խմբակցության պատգամավոր Արծվիկ Մինասյանից հետաքրքրվեց՝ արդյոք քաղաքացիական հասարակության կարծիքը՝ կապված սահմանադրական բարեփոխումների հետ, կարո՞ղ է էական լինել, եթե հաշվի առնենք, որ ինչպես սահմանադրական բարեփոխումների, այնպես էլ կառավարման համակարգի և այլ վճռորոշ հարցերի շուրջ կայացվում են քաղաքական որոշումներ:
– Իհարկե՝ կարևոր է, իհարկե՝ էական է: Եթե քաղաքացիական հասարակությունը բովանդակային առաջարկներ կատարի, ես կարծում եմ՝ ոչ միայն մասնագիտական հանձնաժողովը, այլ նաև մենք՝ բոլոր քաղաքական ուժերս, կարող ենք վերցնել այդ գաղափարները և առաջ մղել: Մեր ասածն էլ սա է, որ քաղաքացիական հասարակությունը պետք է ակտիվանա: Նույն շարժումները այսօր ինչո՞ւ են անտեսված. զուտ այն պատճառով, որ սահմանադրական կարգավորման շրջանակներում այս շարժումների առաջարկները ոչինչ չեն նշանակում: Մենք ուզում ենք, որ փոփոխությունները հենց այդ նպատակը հետապնդեն, որպեսզի այդ շարժումները մասնակից լինեն կառավարմանը, ժողովրդավարությունը լինի հիմնական կարգավորող նորմերից մեկը՝ սահմանադրական փոփոխությունների ներքո: Սրանք բոլորը փոխկապակցված խնդիրներ են: Եթե այսօր արհամարհում կամ անտեսում ենք քաղաքացիական հասարակությանը, նշանակում է՝ չենք ուզում սահմանադրական մակարդակով էլ նրանց գրավել կառավարման մեջ, մինչդեռ մենք հակառակը՝ ասում ենք, որ պետք է ակտիվանանք և բովանդակային պահանջներ ներկայացնենք, որպեսզի հենց նույն քաղաքացիական հասարակության խոսքը կշիռ ունենա, պետական մարմինները՝ լինի խորհրդարան, նախարարություն, նախագահ, թե այլ մարմին, քաղաքացիական հասարակության խոսքն ընկալեն, ընդունեն և ընթացք տան։ Նույնիսկ եթե չընդունվի համապատասխան որոշում, գոնե նրանց առաջարկները լսելի, քննարկելի կդառնան։
Հասկանում եմ, որ դա վստահության պակաս է, բայց չի նշանակում, որ եթե որևէ մեկի հանդեպ վստահություն չկա, ապա պետք է ձեռքներս ծալենք ու նստենք՝ կամ մերժենք, կամ խռովենք, կամ հեռանանք: Այդպես չի, պայքարը հենց դա է, որ պետք է կարողանաս քո տեսակետը ավարտին հասցնել, լսելի դարձնել։ Իսկ եթե չես ձգտում դրան, նշանակում է՝ պատրաստ չես լավ կառավարություն ունենալուն:
– Հնարավոր է՝ հանրաքվեին Սահմանադրական բարեփոխումների երկու տարբերակ դրվի: Որքանո՞վ է Ձեզ համար ընդունելի երկու տարբերակի առկայությունը:
– Ես դա համարում եմ ոչ պրոֆեսիոնալ մոտեցում: Չի կարող երկու տարբերակ դրվել շատ պարզ պատճառով՝ սահմանադրական փոփոխությունների նախագիծը մեկն է, նախաձեռնության սուբյեկտը երկուսն են՝ ԱԺ կամ նախագահ: Եթե նախագահի կողմից ներկայացվում է տարբերակ, դա կարող է լինել մեկ նախաձեռնություն, եթե ԱԺ-ն ստեղծի իր տարբերակը, կլինի մրցակցություն և կնշանակի, որ առնվազն քաղաքական մեծամասնությունը կողմ է քվեարկել մի տարբերակի, որը տարբերվում է հանրապետության նախագահի տարբերակից, իսկ հանրապետության նախագահը այսօր ունի քաղաքական մեծամասնություն և նրա ներկայացուցիչն է:
