Եվրամիությունը որոշել է հետ չկանգել Հայաստանին եվրաասոցացնելու գաղափարից և անգամ Հայաստանի՝ Եվրասիական տնտեսական միությանը անդամակցելուց հետո շարունակում է ջանքեր գործադրել այդ ուղղությամբ: Օրերս Եվրամիության ներկայացուցիչները հանդիպել են քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հետ՝ փորձելով քննարկել այն հարցը, թե Եվրասիական տնտեսական միությանը անդամակցելու պայմաններում ինչպես կարող է Հայաստանը համագործակցել ԵՄ-ի հետ:
ԵՄ երկրները մտածում են, որ Հայաստանի հետ ասոցացման համաձայնագրի քաղաքական մասը հնարավոր է ստորագրել հենց Ռիգայի գագաթնաժողովում, սակայն նրանք կարծում են, որ համաձայնագիրը իր մեջ պետք է պարունակի նաև տնտեսական բաղադրիչ, որպեսզի արդյունավետ լինի և արժանի ստորագրման: Հայակական կողմը համաձայն է այնպիսի համաձայնագրի ստորագրմանը, որը չի հակասի Հայաստանի՝ ԵՏՄ-ի հետ ստորագրած համաձայնագրին: Արդյոք հնարավո՞ր է ստեղծել մի համաձայնագիր, որը Հայաստանը կստորագրի, իսկ ռուսները այն կհամարեն անվտանգ ԵՏՄ-ի համար:
ԵՄ-ի նպատակները կարծես թե շատ թափանցիկ են. Հայաստանը Եվրասիական միության անդամ է, և այդ անդամության կողմնակիցները համոզված են, որ այդ միության անդամակցությունը կարող է էապես նպաստել Հայաստանի զարգացմանը: ԵՄ-ն ցանկանում է, որպեսզի Հայաստանը ունենա զարգացման այլընտրանք, որպեսզի հնարավոր լինի տեսնել և փորձի վրա համոզվել՝ ԵՏՄ-ին անդամակցությո՞ւնը կարող է ավելի շատ օգուտ տալ երկրին, թե՞ ԵՄ-ի հետ ասոցացումը:
Եվրոպացիները համոզված են, որ համեմատության մեջ հայ հասարակությունը կզգա եվրաասոցացման առավելություները և եվրասիական տնտեսական միության անպետքությունն ու անիմաստությունը: Բայց խնդիրը միայն Հայաստանը և հայ հասարակությունը չէ: Եվրոպացիները տեսնում են, որ Ռուսաստանը փորձում է իր եվրասիական միության գաղափարը տարածել այլ երկրներում ևս: Եթե Հայաստանի օրինակի վրա ցույց տրվի, որ Եվրամիության հետ ասոցացումը ավելի հրապուրիչ է և օգտակար, ապա դա կարող է օգնել կողմնորոշվելու այլ երկրների ևս, ովքեր մտադրություն ունեն անդամակցելու Եվրասիական տնտեսական միությանը կամ արդեն անդամակցել են:
Խնդիրը այն է, թե արդյոք Եվրաասոցացման նոր համաձայնագիրը չի՞ կրկնի հնի ճակատագիրը: Չի՞ կրկնվի այն պատմությունը, երբ Հայաստանը հայտարարում էր, թե բանակցում է ԵՄ-ի հետ եվրաասոցացման համաձայնագրի շուրջ, հետո հայտարարվեց, որ համաձայնագիրը պատրաստ է ստորագրման, սակայն մի գեղեցիկ օր պարզ դարձավ, որ Հայաստանը ոչ թե ստորագրելու է ԵՄ-ի հետ ասոցացման համաձայնագիրը, այլ անդամակցելու է ԵՏՄ-ին: Հնարավոր է, որ այս դեպքում ևս բանակցվի և ստեղծվի մի գեղեցիկ փաստաթուղթ, բայց այն պահին, երբ Հայաստանը պետք է ստորագրի այդ փաստաթուղթը, Ռուսաստանը վետո դնի դրա ստորագրման վրա:
Հայաստանի ներկայացուցիչներն ասում են, թե հիմա իրենք աշխատում են շատ զգույշ, աշխատում են այնպես անել, որ նոր պայմանագիրը չհակասի ԵՏՄ-ի շրջանակներում ստանձնած պարտավորություններին: Իսկ ինչ երաշխիք, որ ռուսները մի ինչ-որ պահի չեն ասի, թե իրենք այնուամենայնիվ համարում են, որ այս պայմանագիրը ևս հակասում է Ռուսաստանի շահերին: Ռուսաստանի և ԵՄ-ի հարաբերությունները հիմա անհամեմատ լարված են, ավելի շատ, քան 2013 թ., և Ռուսաստանը այժմ չի կարող հանդուրժել որևէ ինքնագործունեություն: Բայց ինչպես ասում են՝ փորձելն իմաստ ունի: