«Առաջին լրատվական»-ի «Սիրանկյուն» հաղորդաշարի հյուրն է դերասան, հումորիստ Աշոտ Ղազարյանը:
–Պարոն Ղազարյան, վերջին տարիներին Դուք ավելի շատ ռեալիզացվում էիք հայկական համայնքներում, մասնավորապես՝ Լոս Անջելեսում, քան Հայաստանում: Ի՞նչն է պատճառը:
–Այս վերջին տարիներին ավանդույթ է դարձել: Ամեն տարի դեկտեմբերին ինձ հրավիրում են, հյուրախաղերս, ելույթս է լինում Լոս Անջելեսում հունվարի 12-ին կամ 13-ին: Այս տարի նաև Բոստոն հրավիրեցին, շատ ուրախ և լավ անցավ, լավ երեկո էր: Մի խոսքով՝ ամեն տարի այդ ժամանակ գնում եմ, ձմեռներն այնտեղ անցկացնում, քանի որ ձյուն չկա. չեմ կարողանում ցրտին շատ դիմանալ:
–Բայց այս տարի ձմեռ չարեց մեր մոտ:
–Դա իմ բախտից էր: Ցուրտ ժամանակներն այնտեղ եմ անցկացնում, դե այնտեղ ցուրտ չկա, ձմեռ չկա, հետո նոր վերադառնում եմ: Ելույթներս կազմակերպում է իմ լավ ընկերը՝ Լևոն Թրավլի սեփականատեր Կարպիս Թիթիզյանը, և ամեն անգամ հրաշալի դահլիճում՝ «Ալեքս» թատրոնի 1500 տեղանոց սրահում տեղի է ունենում մոնոներկայացումս: Գնում եմ, խաղում եմ ու գալիս եմ: Այս տարի էլ գնացինք, մի ընկեր ունեմ, կատակով ասում է՝ «Ցավդ տանեմ, գալիս են 15 հոգու անուն են գրում, առավոտից իրիկուն գովազդներ, բայց կես դահլիճ էլ չի լցվում: Մենակ գալիս ես, նկարները կպցնում են, մեկ-երկու հարցազրույց է լինում հեռուստատեսությամբ, ու լիքը դահլիճ է»: Եվ իսկապես, ծանոթ մարդիկ են գալիս՝ տոմս չեմ կարողանում տալ, տոմս չի լինում
–Ամեն անգամ նոր ներկայացումնե՞ր են:
–Իհարկե, նոր ծրագրով: Հո նույնը չե՞ն գա նայեն: Իրենց մոտ այդպես ընդունված էլ է՝ Սթենդ ափ քոմեդի, ամերիկացիները, հայերը չէ, շատ են անում: Իրենք սիրում են այդ ժանրը: Մեջը մտնում է և երգ, և պար, և հումոր, և կրկնօրինակում:
–Ինչո՞ւ մոնոներկայացում: Մենք հիմա տեսնում ենք տարածված խմբակային կատարումներ:
–Այդպես էլ եմ անում, այդպես էլ է լինում: Օրինակ՝ մինչև դա ես ներկայացումներ եմ տարել: Ինչ որ այստեղ խաղացել եմ, գնացել եմ այնտեղ եմ խաղացել, բայց այնտեղի դերասանների հետ: Լոս Անջելեսում հրաշալի դերասաններ ունենք, օրինակ՝ Լևոն Շարաֆյան, Ալլա Թումանյան: Մեր տաղանդավոր դերասանների մեծ մասը այնտեղ է: Իրենց հետ եմ խաղում, որովհետև այսքան մարդ տանելը, հետ բերելը, որովհետև մարդ ես՝ կարող է գնաս, ու դեսպանատունն այդ մարդուն մերժի: Այնպես որ՝ գնում եմ, այդ դերասանների հետ 10-20 օր փորձ ենք անում ու խաղում ենք: Մինչև դա խաղացել եմ Վահրամ Սահակյանի «Մեր օրերի երգը» և «Բարև, ես մնում եմ»:
–Այստեղ, սակայն, պասիվ եք, ինչո՞ւ:
–Ես այստեղ պասիվ չեմ, ուղղակի իմ գաղտնիքն ասեմ, եթե նկատել եք, սկսած իմ առաջին օրվանից՝ մի երկու տարի լավ ելույթներ եմ ունեցել, իսկ հետո լռել եմ: Հետո նորից մի երկու տարի ամեն տեղ՝ հեռուստատեսություն, թատրոն, ելույթ եմ ունեցել, հետո էլի լռել եմ: Ես սենց մի բան ունեմ, դրա համար էլ ասում են՝ ո՞նց է, որ 15 տարեկանից սկսել ես սրամիտների դպրոցից, մինչև հիմա ճանաչված ես ու մինչև հիմա պահանջարկ ունես: Պետք է թողնես ժողովուրդը կարոտի քեզ, պետք է ժողովրդին չհոգնեցնես: Նույն մարդն ես, նույն ձայնը, նույն շարժումները, նույն դեմքը, նույն միմիկան: Տարբեր կերպարներ ես խաղում, բայց նույն մարդն ես: Մարդիկ պետք է կարոտեն քեզ: Շատ անգամ ասում են՝ էն Աշոտն ի՞նչ եղավ, կարո՞ղ է գնացել է: Դա լավ է, բեմում, ասպարեզում երկար մնալու համար դա շատ լավ է: Այդ ընթացքում աստղերը շատ են եկել, փայլել են ու գնացել են, նորից փայլել են ու գնացել են, ես սենց հանգիստ ինձ համար քայլելով գալիս եմ ու գնում եմ:
–Բայց Ձեր ընկերներից շատերն իսկապես գնացին ու հաստատվեցին հենց Լոս Անջելեսում: Այս խնդրին ինչպե՞ս եք վերաբերվում: Ինքներդ տարվա ինչ-որ ամիսներ ապրելով Լոս Անջելեսում մտածե՞լ եք այնտեղ բնակություն հաստատելու մասին:
–Եթե ես մտածած լինեի և ուզենայի, հիմա վաղուց այնտեղ էի, նունիսկ շատ-շատ տարիներ առաջ ինձ հրավիրել են: Այնտեղ հեռուստատեսություններ կան, ասում են՝ կգաս իրար հետ հետաքրքիր հեռուստանախագիծ կանցկացնենք: Երբեք չի ձգել այնտեղ գնալն ու մնալը: Ես Կալիֆոռնիան համարյա անգիր արդեն գիտեմ: Ուր ասեք՝ եղել եմ, ինչ ասեք՝ տեսել եմ, ինչ ասեք՝ վայելել եմ: Հիմա գնում եմ, ինձ կարոտն է տանում, ընկերների կարոտը: Գնում եմ ընկերներիս եմ տեսնում, շփվում ենք: Շատ ժամանակ ոչ մի տեղ էլ չեմ գնում, ընկերներիս հետ անցկացնում ենք իմ ելույթները, հետո գալիս եմ: Շատ լավ ընկերներ ունեմ, ինձ կարոտն է տանում, այնտեղ երբեք չեմ ուզի մնալ: Իսկ ինչ վերաբերում է, որ արվեստագետ ընկերներս մնում են՝ ես իրենց էլ չեմ մեղադրում: Ում ինչպես հարմար է, որտեղ հարմար է՝ թող այնտեղ էլ մնա, դա չի նշանակում, որ ինքը այնտեղ մնաց, ուրեմն վատ հայրենասեր է կամ վատ հայ է, ոչ, մարդ է, այսօր այդպես է պահանջում: Եթե մենք մի քիչ հետ ենք գնում, Ավետիք Իսահակյանից, Փափազյանից բռնած բոլորը դրսերում են եղել, Թամանյանը դրսերում է եղել: 1921թ. է, որ Մյասնիկյանը եկավ և բոլորին ետ կանչեց:
–Բայց հիմա համատարած են գնում: Օրինակ՝ վերջերս Արա Ղազարյանը «Ֆեյսբուքում» մի գրառում էր արել, որ եթե տարիներ առաջ հայ դերասանի դժվար էին փնտրում, գտնում և քասթինգ անում, ապա հիմա այնքան շատ են, որ անգամ ընտրությունն է դժվարացել: Սա վտանգավոր միտում չէ՞:
–Չէ, չէ, կգան: Ես հետները խոսում եմ, ժամանակը կգա, բոլորն էլ կգան: Դե հիմա լավ է, հարմար է, իրենց լավ են զգում, կարողանում են ընտանիք պահել՝ այնտեղ են: Վաղը, մյուս օրը լավ եղավ՝ կգան: Հետները երկու բառ Երևանի մասին խոսում ես՝ աչքերը լցնում են: Չեն կարողանում առանց Երևանի՝ սուտ է: Ես միշտ ասել եմ ու էլի ասում եմ՝ երեխան, որը ծնվել է դրսում, ասենք՝ Լոս Անջելեսում: Իր մանկությունն անցնում է այնտեղ, իր մանկության ընկերներն այնտեղ են, հիմա ոնց որ իր հայրենիքը նա լինի: Չգիտի Հայաստանը, մենակ լսել է պապիկներից ու իր ծնողներից: Հեռուստատեսությամբ տեսել է Մասիսը, հրապարակը, ժամացույցը, բայց հերիք է մի անգամ, որ ծնողները այս երեխային բերում են այստեղ, երեխան լավ իմաստով ասած «թունավորվում է», ամեն տարի ուզում է գա: Այնքան խորհրդավոր է մեր հողը, որ չեն կարող չսիրել: Հերիք է մի անգամ գան, արդեն սիրահարվում են ու չեն կարողանում գնալ:
–Հայրենիքից դուրս հնարավո՞ր է մշակութային արժեքներ ստեղծել, որովհետև բոլորս էլ գիտենք՝ Լոս Անջելեսում կամ այլ համայնքներում ինչ կասկածելի որակներ գոյություն ունեն:
–Ամեն դեպքում հումքը այստեղից է գնում: Ուզածդ արվեստագետը էլի սնվում է այստեղից: Այնտեղ ինչ-որ բաներ լավ են անում, կա որ միջակ են անում, բայց դե հայրենիքում արվեստն ավելի պինդ ոտքեր, պինդ արմատներ ունի, հողի վրա պինդ է կանգնած: Բացի այդ, այնտեղ շատ չեն ներկայացումներ անում: Հավաքվում են դերասաններով, մի որևիցե պիես են բեմադրում, խաղում են, մի երկու անգամ խաղում են ու վերջանում է: Իսկ այստեղ «Տաքսի, տաքսին» վերցնենք՝ 1000 տարի խաղացել են ու խաղում են:
–Ձեր ժանրը բավականին փոփոխությունների է ենթարկվել այս տարիների ընթացքում: Նախ ուզում եմ իմանալ Ձեր կարծիքը բոլոր այն խմբերի, երիտասարդների վերաբերյալ, որոնք նոր մոտեցումներ են ցուցաբերում ժանրում: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում այդ փոփոխություններին:
–Կան լավ փոփոխություններ և կան միջին ու վատ փոփոխություններ, որը լավն է՝ մնում է, ավելի զարգանում ու կատարելագործվում է, որը չէ՝ կամաց-կամաց դուրս է գալիս: Ուղղակի այսպիսի մի բան կա՝ ամեն մեկն իր շուկան ունի, ամեն մեկն իր լսողն ու հանդիսատեսն ունի: Չնայած այդ հանդիսատեսն էլ փոփոխական է: Այն դպրոցը, որ ես ունեմ, ես շատ բան եմ անում, որ եթե ոչ բոլորը դառնան լավ դերասան, գոնե լավ հանդիսատես լինեն:
–Իսկ ունե՞ք տաղանդավորներ: Տարիներ շարունակ Դուք այդ դպրոցը հիմնել եք, ստեղծել եք: Ի՞նչ են անում այդ երեխաները հետո, ունե՞նք վառ անհատականություններ, տաղանդներ:
–Բոլորի ճակատին չի գրված, որ իրենք պետք է աստղեր լինեն: Դա արդեն Աստված է տալիս: Մենք տաղանդավոր երեխային վերցնում ենք հղկում ենք, մաքրում ենք, ճիշտ ուղու վրա ենք դնում: Շատ շնորհալիներ կան: Օրինակ՝ իմ դպրոցն ավարտած երեխաների մեծ մասն ընդունվում է Կինոյի և թատրոնի պետական ինստիտուտ: Առանց որևէ մեկի մոտ հատուկ պարապելու: Հենց մեր ինստիտուտից գնում են, հանձնում են քննություններ, ընդունվում են: Հիմա եթե հանկարծ մտնում եմ Կինոյի և թատրոնի ինստիտուտ, մեծ մասն իմ ուսանողներն են: Ամեն տարի 10-12 հոգի, այսինքն՝ այն մարդիկ, ովքեր ավարտել են, այդ տարիքի են արդեն: Ու շատերն արդեն նկարահանվում են, ֆիլմերում են, ներկայացումներում են: Այնպես որ՝ արդյունքը երևում է: Հետո կարևոր գնահատականներից մեկն է, որ այս երեխաներին ես կարողանում եմ փողոցից կտրել: Այս երեխաները գոնե լավ քաղաքացի են դառնում, լավ հայ են դառնում և լավ հանդիսատես վաղվա համար, իսկ ով էլ շնորհքով է, հասնում է ինչ-որ արդյունքի:
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում:
