«Առաջին լրատվական»-ի զրուցակիցն է ԱԺ պատգամավոր Հրանտ Բագրատյանը:
– Պարոն Բագրատյան, Դուք Ազգային ժողով եք ներկայացրել հրեաների Հոլոքոսթը ճանաչելու մասին որոշման նախագիծ: Ի՞նչ նպատակ եք Ձեր այդ նախաձեռնությամբ հետապնդում:
– Նպատակը շատ պարզ է: Առաջինը հայոց Մեծ եղեռնին նման ահավոր ոճրագործություն է տեղի ունեցել այլ ազգերի նկատմամբ: Մենք պարտավոր ենք դրանք ճանաչել: Ես շատ ուրախ եմ, որ ԱԺ-ն ճանաչեց ասորիների և հույների նկատմամբ կիրառված եղեռնագործությունը: Բայց տեսնում ենք, որ մենք ճանաչում ենք այնպիսի ցեղասպանություններ, որտեղ անպայման շեշտվում է Օսմանյան Թուրքիայի մասնակցությունը: Մինչդեռ կարևոր է նաև այնպիսի մոտեցումը, որ ընդհանրապես ցեղասպանություն տեսած հայ ժողովուրդը ճանաչում է մյուս ժողովուրդների ցեղասպանությունները` անկախ այն հանգամանքից, թե դրանց մեջ թուրքերը կապ ունե՞ն, թե՞ ոչ: Դրանց թվին է պատկանում նաև հրեաների ցեղասպանությունը:
Մենք անպայման պետք է անդրադառնանք բոլոր այն դեպքերին, որոնք ցեղասպանություն են ճանաչվել՝ հայերինը, հրեաներինը, Կամբոջան, Ռուանդան, Դարֆուրը: Եվ այդ ճանապարհին հրեաների Հոլոքոսթը ճանաչելու քայլ կատարեցի: Ցեղասպանություն տեսած ժողովուրդ ենք և ինչքան շատ ուշադրություն դարձնենք, ինքներս նախ ճանաչենք, դա նախ մեզ համար է օգտակար: Եթե ուզում ենք, որ աշխարհն իմանա ցեղասպանությունների մասին և մտահոգվի դրանց համար, ուրեմն մենք էլ պետք է այդ ուղղությամբ քայլ անենք: Չէ՞ որ մենք էլ այդ աշխարհի մի մասն ենք: Եթե ուզում ենք, որ աշխարհն այդպիսին լինի, ինքներս պետք է լինենք այնպիսին, ինչպիսին ուզում ենք, որ մյուսները լինեն:
– Այսինքն` Դուք ճիշտ եք համարում, որ Հայաստանը նախ ի՞նքը ճանաչի այլ ազգերի ցեղասպանությունները, հետո նոր ակնկալի, որ ճանաչեն իրենը:
– Արդեն կան ընդդիմախոսներ, ովքեր ասում են, թե թող սկզբից հրեաները ճանաչեն մեր Ցեղասպանությունը: Սիրո կամ դժբախտության մեջ առաջին կամ երկրորդ չի լինում: Մենք խնդիրը չենք կապում այն հանգամանքի հետ՝ հրեաները մերը կճանաչեն, թե ոչ: Իհարկե, եթե մենք ճանաչենք, կարող է նրանք իրենց պարտավորված զգան: Բայց նպատակը դա չէ: Մենք ընդհանրապես ճանաչում ենք հրեական ազգի դեմ կատարված մի հայտնի ոճրագործություն: Վերջին հաշվով, մենք ունենք հրեական համայնք՝ մոտ 2000 մարդ, ովքեր մեր քաղաքացիներն են:
– Պարոն Բագրատյան, Դուք քննադատեցիք Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովի գործունեությունը: Ձեր կարծիքով` ի՞նչ վիճակում է մեր երկրում տնտեսական մրցակցությունը: Այն ավելի՞ է վատանում, թե՞ նույն կայուն վատ վիճակում է:
– Վատանում է: ՏՄՊՊՀ նախագահը չի կարողացել ծրագրում բերել մի թիվ, մշակել մի ցուցանիշ, որով ասի՝ լավանում է վիճակը, թե ոչ: Նա ի վիճակի չէ մի ցուցանիշ գրելու՝ թեկուզ նմանակելով World Economic forum-ի գլոբալ մրցունակության ցուցանիշը: Նա գոնե տարեկան մի անգամ անանուն հարցում չի անում բիզնես միջավայրին, թե ինչպես եք ձեզ զգում: Բայց սիրում է հատկապես այն գործառույթները, որոնք «օբեխեզեին» են հատուկ՝ գնալ ստուգել գնումները: Ես արդեն այն տպավորությունն եմ ստանում, որ տակը ինչ-որ մի բան կա, որ ինքը դա է սիրում: Իր աշխատանքն է ուսումնասիրել վիճակը և ըստ այդմ` կառավարության միջոցով խորհրդարան առաջարկություններ ներկայացնել: Երկրում մրցակցային վիճակը վատացել է: Ինչ այդ մարդը առաջին շրջանը պաշտոնավարել է, հարկ մուծողների թիվն անգամներով պակասել է: Սա հստակ ցուցանիշ է և ապացուցում է, որ մրցակցային միջավայրը վատացել է:
– Ձեր կարծիքով` ՏՄՊՊՀ-ն ու իր ղեկավարը Հայաստանում ազատ մրցակցություն ապահովելու լիազորություն ունե՞ն, թե՞ դա իրականում համակարգվում է ավելի վերին կառույցներում:
– Այո՛, միանշանակ ունի: Իմ տված հարցերը զուտ գիտամեթոդական բնույթի հարցեր էին, որոնց մասին ինքն ընդհանրապես տեղյակ չէր: Եթե ինքն աշխատում է և հայտարարում, թե ազատ է աշխատելու համար, ուրեմն ինքը մեղավոր է:
– Հայաստանը ևս 500 միլիոնի եվրոբոնդեր թողարկեց: Ձեր կարծիքով` որքանո՞վ է նպատակահարմար նման եղանակով արտաքին պարտքի ավելացումը:
– Մեզ ասվում է, որ սա արտաքին պարտքի մեծացում չէ, այլապես պիտի գար ԱԺ: Ես տեղյակ չեմ անգամ, թե այդ 500 միլիոնը եվրո է, թե դոլար, որովհետև իրարամերժ տեղեկություններ են լինում: Նախ ինձ հետաքրքրում է ոչ թե ինչքան փող են վերցրել, այլ ինչի համար ենք վերցրել: Եվ ես տեղյակ չեմ, թե ինչ գնով ենք վերցրել: 7,62 տոկոսը տեղաբաշխման արժեքն է, և որքան հասկանում եմ` այդ դեպքում իրական արժեքն առնվազն պետք է 9 տոկոս լինի: Բայց ես անգամ տեղյակ չեմ՝ դա վերցրել են, թե ոչ, որպեսզի կառավարությանը հարց տամ՝ 9 տոկոսից ավելի էժան փող չկա՞ր:
– Նախնական տեղեկությունների համաձայն` այդ պարտքի մի մասով պետք է կատարվի արտաքին պարտքի սպասարկումը, մյուս մասով էլ պետք է համալրվեն պետական պահուստները:
– Եթե պիտի համալրի պետական պահուստները, ապա դա հանցագործություն է, որովհետև մենք չունենք Կենտրոնական բանկ, չունենք բանկային քաղաքականություն: Այսինքն` ԿԲ նախագահը պետք է այդ փողը վերցնի և վաճառի դրամի փոխարժեքը պահելու համար: Վաճառի ներմուծողներին՝ էլ ավելի փչացնելով տնտեսությունը: Ուրեմն սա տնտեսությանը վնաս կտա: Իսկ եթե սա գնալու է փակի մի պարտք, որն ավելի թանկ է, քան թե այս պարտքն է, միայն կողջունեմ:
– Ձեր կարծիքով` դոլարի ներկայիս փոխարժեքը այդ արտարժույթի օբյեկտի՞վ գինն է:
– Ո՛չ, որովհետև երկու տեսակի սուբսիդիա ունի դոլարի ներկայիս կուրսը: Այնուամենայնիվ, շարունակվում են հանրապետություն տրանսֆերտներ գալ, դրանց հաշվին է պահվում: Եվ երկրորդը` պետական պահուստները ամսական 50-100 միլիոն դոլարով պակասում են: Դա արհեստական կուրս է, արվում է նրա համար, որ դրամ-դոլար փոխարժեքը շատ չփոխվի, միառժամանակ պահեն, որպեսզի բարձր գնաճ չլինի: Բայց բոլորին պարզ է, որ կանցնի մի քանի ամիս, դրամի փոխարժեքը ևս 15-20 տոկոսով կընկնի: Եվ նոր գնաճի ալիք կլինի:
