Վաղը գարուն է: Արդեն յոթը տարի է` Հայաստանում գարնան գալուստը հարաբերական և հակասական զգացումներ է առաջացնում: 2008 թվականից ի վեր գարունը Հայաստանում առաջին օրով իսկ ասոցացվում է Մարտի 1-ի ողբերգության հետ, զոհերի հետ, Երևանում հեղված արյան հետ: Վաղը Մարտի 1-ի ողբերգության 7-րդ տարելիցն է, և հանրությունը կհարգի տասը անմեղ զոհերի հիշատակը: Նրանք դարձան միևնույն ողբերգության զոհը, սակայն վստահ ենք, որ նրանց ոչ թե ողբերգական ճակատագիրն է միավորում, այլ միավորում էր մևնույն երազանքը՝ ապրել ազատ, բարեկեցիկ, անվտանգ, արդար, իրավական պետությունում, այդ պետությունում դաստիարակել ու մեծացնել իրենց զավակներին, կառուցել նրանց ապագան, նաև դրանով էլ ավելի ամրացնել պետության ապագան: Ցավոք, տասը մարդու երազանք ու հույսեր մնացին անկատար: Շարունակում են մնալ անկատար:
Տասը մարդ գարուն էր երազում բառի բուն և պատկերավոր իմաստով, և այդ երազանքը մենք պարտք ենք նրանց: Ինչպես պարտք ենք բոլոր այն հերոսներին, որոնք իրենց կյանքը զոհեցին Հայաստանի անկախությունը կերտող ղարաբաղյան պատերազմում: Ասելով Հայաստան` մենք նկատի ունենք նաև Ղարաբաղը, որովհետև այս հարթակում մենք չունենք դիվանագիտական մանևրների կարիք: Եվ ուրեմն վաղը գարունն է, որը մենք պարտք ենք, նաև պարտք ենք ինքներս մեզ, մեր զավակներին, մեր ծնողներին: Այս պարտքը պահանջում է աշխատանք, պահանջում է համբերություն, միևնույն ժամանակ հանդուրժողություն, սկզբունքայնություն, ազնվություն, անկեղծություն, քաղաքացիություն: Գարունը նաև այս հասկացություններն ու արժեքներն են, որոնց ուղղությամբ մենք պետք է աշխատենք:
Անցնող յոթ տարիներն այդ իմաստով կարելի է համարել կորուսյալ տարիներ, որովհետև դաշտը մնացել էր նրանց, որոնք ամեն ինչ արեցին այս արժեքները քաղաքական և կուսակցական շահերից ելնելով ոտնահարելու համար: Այսօր այդ ուժերը հայտնվել են իրենց իսկ փորած փոսի առաջ: Մենք պետք է դուրս բերենք պետությունը և հասարակությանը նաև այդ փոսից, գարունը դուրս բերենք նաև այդ փոսից: Մենքը Հայաստանի քաղաքացիներն են, բոլոր նրանք, ովքեր համարում են, որ Հայաստանն իրենց պետությունն է, որ իրենք են Հայաստանի տերը, Հայաստանի իշխանությունը, որտեղ էլ որ այդ քաղաքացիները լինեն՝ ինչ հասարակական կազմակերպությունում, ինչ քաղաքական կուսակցությունում կամ ճամբարում կամ ինչպիսի աշխատավայրում` անկախ մասնագիտությունից, կոչումից, սոցիալական աստիճանից: Հետմարտիմեկյան 7-րդ գարունը բացվելու է մեր բոլորի համար այդ հրամայականով:
Հայաստանը կանգնած է ներքին ու արտաքին քաղաքական լուրջ փոփոխությունների առաջ: Այդ փոփոխությունների մի հսկա մասը տեղի է ունենում անկախ մեր կամքից: Սակայն դա խնդիր չէ, եթե մենք կարողանանք մեզանից կախված մասի առումով լինել ադեկվատ և գործել օպերատիվորեն ու արդյունավետ: Այդ դեպքում մեր կամքից անկախ տեղի ունեցող փոփոխությունները մեզ համար կլինեն բարեբեր: Հակառակ դեպքում, անկախ ամեն ինչից, մեզ համար վտանգներն են խորանալու: Եվ այս ամենի մեջ, բնականաբար, իր առանձնահատուկ տեղն ունի Մարտի 1-ի բացահայտման խնդիրը: Հասարակական ընկալումների մակարդակում այն բացահայտված է վաղուց, սակայն շատ կարևոր են իրավա-քաղաքական հստակեցումները, քանի որ այդ ամենը անմիջականորեն վերաբերում է Հայաստանի ինքնիշխանությանը և հասարակության գործոն լինելուն: Բայց մյուս կողմից էլ նման բացահայտումները կարող են լինել այն դեպքում, երբ հասարակությունը գործոն լինի:
Մինչդեռ Մարտի 1-ից հետո ընկած ժամանակահատվածում հասարակության գործոն լինելու իրողությունը ոչ միայն չի աճել, այլ հետևողականորեն նվազել է, և մենք 7-րդ տարելիցը այս իմաստով դիմավորում ենք նաև բավական անմխիթար մի իրավիճակում: Սակայն հանձնվելն ու հուսահատվելը կլինի ամենամեծ սխալը, որ կարող է գործել հասարակությունը, որ կարող է թույլ տալ յուրաքանչյուր քաղաքացի: Եվ ուրեմն` աննախադեպ ողբերգության հերթական տարելիցն ու հերթական գարնանամուտը մեզ համար պետք է դառնա նախկին սխալները հասկանալու, վերլուծելու, դաս քաղելու և նոր ու առավել ճշգրիտ քայլեր մշակելու աշխատանքի սկիզբ` հանուն մեր բոլորի գարնան:
Վաղը գարունն է:
Լուսանկարը՝ Photolure-ի