Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացի շուրջ ստեղծված իրավիճակը միայն այն դեպքում կարող է փոխվել, եթե ԱՄՆ-ը, ԵՄ անդամ երկրները, այդ թվում՝ Ֆրանսիան բարձր ակտիվություն ցուցաբերեն այդ հարցում: Այս մասին ուրբաթ ադրբեջանական Trend գործակալությանը տված հարցազրույցում ասել է ԱՄՆ պետքարտուղարի Հարավային Կովկասի հարցերով նախկին օգնական, Ադրբեջանում նախկին դեսպան, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի նախկին համանախագահ, Տալինում Պաշտպանական հետազոտությունների միջազգային կենտրոնի տնօրեն Մեթյու Բրայզան:
Նրա խոսքով՝ անդրատլանտյան համայնքի երկրները պետք է ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացը դարձնեն իրենց գլխավոր առաջնայնությունը, այդ հարցը քննարկեն Ռուսաստանի հետ և այդ երկրին բացատրեն, որ եթե նա հետաքրքրված է ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի հետ լավ հարաբերություններով, պետք է նպաստի բեկմանը հակամարտության կարգավորման գործում, գրում է Trend-ը:
Բրայզան նշել է, որ Արևմուտքը ներկայումս չի կարող իր ուշադրությունը լիովին կենտրոնացնել ԼՂ հակամարտության կարգավորման վրա Ռուսաստանի և Ուկրաինայի շուրջ իրավիճակի պատճառով:
«Ներկայումս լավ բազա է ստեղծվել այդ գործընթացում շուտափույթ բեկման համար: ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին հաճախ քննադատում են, որ նա որևէ տեսանելի արդյունքի չի հասել, բայց դա այդպես չէ: Մինսկի խումբը Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հետ համատեղ որոշել է բանակցությունների շրջանակը: 2008թ. համաձայնություն ձեռք բերվեց Մադրիդյան սկզբունքների հիման վրա: Այդ սկզբունքները հիմնված են փոխզիջման վրա և Ադրբեջանին հնարավորություն են տալիս վերականգնել իր տարածքային ամբողջականությունը»,- Trend-ի հաղորդմամբ՝ ասել է Բրայզան:
Բրայզայի խոսքով՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները բավարար քաղաքական աջակցություն չեն զգում Արևմուտքի երկրների, այդ թվում՝ ԱՄՆ ղեկավարության կողմից, որպեսզի կարողանան իրենց ժողովուրդներին բացատրել ձեռք բերված պայմանավորվածությունները կյանքի կոչելու անհրաժեշտությունը:
Մեկնաբանելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափի հնարավոր փոփոխության մասին մի շարք ԶԼՄ-ների տեղեկությունները՝ Բրայզան նշել է, որ անհնար է համարում Թուրքիայի և Գերմանիայի ընդգրկումը Մինսկի խմբում:
Նրա խոսքով՝ Հայաստանը Թուրքիային երբեք չի ընդունի որպես ԼՂ հակամարտության կարգավորման միջնորդ: «Դա հնարավոր կլինի հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման պայմանով, բայց դա ձեռնտու չի լինի Ադրբեջանին: Ադրբեջանը թույլ չի տա, որ Թուրքիան բացի Հայաստանի հետ սահմանը: Ավելին՝ Հայաստանը Թուրքիայից վախենում է ինչպես աշխարհի ոչ մի ուրիշ երկրից: Հայաստանը թույլ չի տա, որ Թուրքիան ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի անդամ դառնա»,- ասել է նա:
Բրայզայի խոսքով՝ Գերմանիան ևս չի կարող նշանակալի ներդրում ունենալ հակամարտության կարգավորման գործում: «Ես չգիտեմ՝ ով և ինչու է Գերմանիային (որպես միջնորդ) առաջարկել, և այդ երկիրն ինչպես կարող է օգնել նշված հարցում: Կարծում եմ՝ ԵՄ-ն, որպես այդպիսին, շատ ավելի արդյունավետ կլինի, քանի որ ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի գործընկերն է»,- ասել է նա:
Բրայզան նշել է, որ ընդհանուր առմամբ շատ ավելի արդյունավետ կլիներ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը հանել բանակցային գործընթացից՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներին հնարավորություն տալով խոսել առանց միջնորդների:
«Այլևս միջնորդների անհրաժեշտություն չկա, և կողմերը կարող են հատուկ ներկայացուցիչներ նշանակել, որոնք կզբաղվեն հանդիպումների կազմակերպման հարցով: Անտրամաբանական է թվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի գոյությունը, որում ընդգրկված է Ռուսաստանը, ով չի ձգտում հակամարտությունների կարգավորման: Կարևորը՝ որ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներն ուղիղ խոսեն: Հիմա շատ հեշտ է միջազգային միջնորդներին մեղադրելը, բայց միջնորդները ոչինչ չեն որոշում, նրանք միայն լուծման ուղիներ են առաջարկում»,- ասել է Բրայզան:
Նրա խոսքով՝ մի կողմից՝ Հայաստանին ձեռնտու է ստատուս քվոյի պահպանումը տարածքային պլանով: Մյուս կողմից՝ պահպանվում են անվտանգության ու տնտեսական կորուստների սպառնալիքները:
